«فرآيند اجرايي پايان تحريم‌هاي «اقتصادي» غرب عليه ايران چه زماني در مسير اجرايي شدن قرار مي‌گيرد؟» اين مهم‌ترين پرسشي است كه افكار عمومي داخلي و خارجي به‌دنبال آگاهي از كم و كيف آن هستند؟ روحاني روز گذشته و در آستانه سفر امروز به ايتاليا در گفت‌وگويي با «كوريره دلاسرا» پرشمارگان‌ترين روزنامه ايتاليايي درباره مهم‌ترين اولويت‌هايي كه ايران در دوران پساتحريم در مناسبات ارتباطي خود دنبال مي‌كند، صحبت كرد.
رييس‌جمهور بااشاره به موعد رسمي پايان گرفتن تحريم‌هاي اقتصادي گفت: «ايران و طرف‌هاي مذاكره‌كننده هسته‌يي در حال انجام تعهدات خود در چارچوب برنامه اقدام جامع مشترك (برجام) هستند و تا پايان سال ميلادي جاري، روز اجرا كه همان روز رفع همه تحريم‌هاي اقتصادي، مالي و بانكي است، فرا مي‌رسد.»
بررسي فضاي رسانه‌هاي بين‌المللي نشان مي‌دهد كه مديران و بنگاه‌هاي اقتصادي اروپا براي آغاز عصر تازه‌يي از مناسبات «اقتصادي» و «ارتباطي» با ايران، حساب ويژه‌يي روي ابعاد گوناگون اين سفر باز كرده‌اند. واقعيتي كه مي‌توان آن را از دل پرسش‌هاي خبرنگار ايتاليايي روزنامه كوريره دلاسرا به وضوح مشاهده كرد.
روابط ايران و ايتاليا در آستانه تحولي تازه است
در ابتداي اين گفت‌وگوي مطبوعاتي از رييس‌جمهوري سوال شد «ايتاليا نخستين كشور غربي است كه شما بعد از توافق هسته‌يي وارد آن خواهيد شد. آيا اين انتخاب، معناي خاصي دارد و اينكه درواقع شما روابط حال و آينده ايران و ايتاليا را چگونه توصيف مي‌كنيد؟» كه روحاني پاسخ داد: «خوشحالم كه بعد از توافق هسته‌يي نخستين سفرم به يك كشور اروپايي (ايتاليا) است كه با آن داراي روابط خوب بوده و هستيم. اين روابط در آستانه تحولي تازه است.»
رييس‌جمهوري در پاسخ به اين پرسش خبرنگار ايتاليايي كه «آيا طرف امريكايي در روند اجراي اين توافق رفتار خوبي داشته و تا ماه دسامبر كدام يك از تحريم‌ها برداشته خواهد شد»، اظهار داشت: «ما طبق توافق، يك مرحله مهم را كه گذشتن از مراحل قانوني بوده، پشت‌سر گذرانده و مقدمات مرحله اجرا را شروع كرده‌ايم، البته هنوز به روز رسمي اجرا نرسيده‌ايم و تا پايان سال ميلادي جاري، روز اجرا كه همان روز رفع همه تحريم‌هاي اقتصادي، مالي و بانكي است، فرا مي‌رسد.»
ايران به تعهدات خود در برجام پايبند است
خبرنگار ايتاليايي از روحاني پرسيد: «چه تحريم‌هايي را فكر مي‌كنيد كه امريكا لغو خواهد كرد و اگر كنگره امريكا تحريم‌هاي جديدي را اعمال كند آيا در واقع شما هم آن فرآيند به اصطلاح توقف تعهدات‌تان را تعليق خواهيد كرد؟» رييس‌جمهور گفت: «قرار همه ما اين است كه هيچ تحريم جديدي توسط كشورهاي 1+5 وضع نشود و ما هم به تعهدات خود پايبند بمانيم. طبيعي است كه هر طرفي تعهداتش را نقض كند، طرف مقابل نيز ملتزم به اجراي آنها نخواهد بود.»
برجام معياري براي سنجش رفتار امريكاست
چشم‌انداز مناسبات ارتباطي ايران و امريكا يكي از جذاب‌ترين بخش‌هايي است كه مورد توجه رسانه‌هاي گروهي قرار مي‌گيرد.
خبرنگار اين روزنامه ايتاليايي نيز از رييس دولت يازدهم پرسيد: روابط ايران و امريكا چگونه تغيير خواهد كرد؟ كه روحاني در پاسخ، «توافق هسته‌يي» و «روابط با امريكا» را دو مساله متفاوت دانست و گفت: «در مساله توافق هسته‌يي بنا بر اين بوده كه ادعاي نگراني كه طرف مقابل ما مي‌كرد، رفع شود و در مقابل نيز حقوق هسته‌يي ما به رسميت شناخته شده و همه تحريم‌ها لغو شود و اين معناي توافق است. اما مساله روابط ايران با امريكا يك مساله بسيار طولاني است.» رييس‌جمهوري در عين حال تاثير نحوه اجراي اين توافق را بر ساختن آينده بسيار مهم دانست و تاكيد كرد: «اگر اين توافق به‌خوبي اجرا شود، زمينه را براي تنش كمتر بين ايران و امريكا و تجربه شرايط جديد، مهيا مي‌كند و البته اگر اين توافق منجر به شكست شود و امريكايي‌ها در مقام اجرا به‌خوبي به تعهدات‌شان عمل نكنند، بي‌ترديد شرايط دو كشور در همان وضعيت سابق باقي خواهد ماند.»
دستگيري افراد نمي‌تواند مرتبط با مسائل سياسي باشد
روحاني در پاسخ به اين پرسش خبرنگار ايتاليايي كه «اخيرا چند نفر از شهروندان امريكايي در ايران بازداشت شده‌اند و بسياري از افراد، اين حركت را اقدامي خصمانه ازسوي مخالفان بهبود روابط با واشنگتن مي‌دانند، شما در اين باره چه ديدگاهي داريد؟»، گفت: «شما مي‌دانيد كه ميليون‌ها نفر از اتباع خارجي سالانه به ايران رفت‌و‌آمد دارند و مشكلي نيست. اينكه براي يك يا دو نفر مشكلي پيش بيايد شبيه آن براي اتباع ما هم در امريكا مشكل پيش آمده و ما هم زندانياني در امريكا داريم بنابراين من ارتباطي در اين مساله نمي‌بينم. گرچه در مسائل سياسي اختلاف‌نظر در كشور ما مثل ساير كشورها وجود دارد.»
رييس‌جمهوري همچنين در پاسخ به اين سوال كه آيا اينكه شما اخيرا از برخي رسانه‌ها در ايران انتقاد كرده و گفتيد مثل پليس مخفي عمل مي‌كنند به‌طوري كه واكنش رييس قوه قضاييه هم شد، نشانه اختلافات سياسي جدي است و آيا اصلاحات شما در اثر اين بحث به خطر افتاده است؟ گفت: «نه رويارويي بزرگي وجود دارد و نه مسير تحولاتي كه بايد پيش رو باشد با مشكل مواجه است. البته من به‌عنوان رييس‌جمهور كه مسوول اجراي قانون اساسي است، هر جا كه ببينم اصلي از اصول قانون اساسي مورد خدشه قرار گرفته، طبق وظيفه قانوني خود، آن را بيان مي‌كنم و هشدار لازم و اخطار را مي‌دهم زيرا وظايف رييس‌جمهور در اين زمينه بالاترين وظايف است و همه ارگان‌ها و دستگاه‌ها بايد به هشدار رييس‌جمهور توجه كنند هرچند كه با نظر رييس‌جمهور هم موافق نباشند.»