وزارت جهاد کشاورزی در سال گذشته خرید حدود 8 میلیون تن گندم از کشاورزان در سال زراعی 94 را پیش‌بینی کرده بود. براساس این پیش‌بینی، برنامه‌ریزی‌های دولت برای خرید تضمینی گندم از گندم‌کاران داخلی آغاز شد. در فصل بهار و همزمان با برداشت گندم در استان‌های گرمسیری و جنوبی کشور، خرید تضمینی محصول توسط شرکت بازرگانی دولتی و سازمان تعاون روستایی در دستور کار قرار گرفت و بانک کشاورزی بانک عامل معرفی شد.
طبق روال هر سال که خرید تضمینی محصولات کشاورزی انجام می‌شود، پرداخت وجه توسط دولت به درازا می‌کشد و چند ماهی زمان می‌برد تا کشاورزان به پول خود برسند. این موضوع اکنون به یکی از مشکلات بخش کشاورزی تبدیل شده است.
پس از اعلام آمادگی دولت برای خرید تضمینی گندم و زمانی که بانک کشاورزی به‌عنوان عامل خرید معرفی شد، بسیاری از فعالان و کارشناسان کشاورزی نسبت به این موضوع اعتراض کردند. برخی کشاورزان و نمایندگان آنها در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در چارچوب گزارش‌های منتشر شده در همان زمان تجربه عاملیت بانک کشاورزی در پرداخت طلب کشاورزان را ناموفق دانستند.
پیش‌بینی دولت محقق شد
بنا به گفته حسین صفایی، رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی، تا صبح دیروز (8 شهریور)، 7میلیون و 844 هزار تن گندم به‌صورت تضمینی از کشاورزان خریداری شد. با توجه به اینکه هنوز فصل برداشت به پایان نرسیده و خرید تضمینی ادامه دارد، پیش‌بینی‌های وزارت جهاد کشاورزی برای خرید 8 میلیون تن گندم محقق شده اما مطالبات گندم‌کاران باقی مانده است.
صفایی در گفت‌وگو با «فرصت‌امروز»، در این باره می‌گوید: تمام تلاش دولت و سازمان‌های مربوط بر تامین منابع مالی در خرید تضمینی گندم است و این جزو اولویت‌های دولت قرار دارد. وی مبلغ پرداخت شده بابت خرید تضمینی گندم به کشاورزان را بالا دانسته و می‌افزاید: دولت تاکنون 7 هزار و 132 میلیارد تومان بابت خرید تضمینی گندم پرداخت کرده و امکان تامین منابع بیشتر وجود نداشته است.
افزایش 12 هزار تنی تولید گندم در اوج خشکسالی
رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی ادامه می‌دهد: حدود 2 هزار میلیارد تومان از مطالبات گندم‌کاران باقی مانده و تا جایی که اطلاع دارم این بدهی تا پایان نیمه نخست شهریورماه پرداخت می‌شود. با توجه به کاهش بارندگی در کشور نسبت به سال گذشته و کاهش واحد سطح تولید گندم اما افزایش تولید 12 هزار تنی این محصول استراتژیک را در کشور شاهد هستیم. صفایی این افزایش تولید را در راستای حمایت‌های دولت و به‌ویژه وزارت جهاد‌کشاورزی می‌داند و می‌افزاید: مجموعه اقدامات حمایتی از کشاورزان در تهیه نهاده‌های کشاورزی و مبارزه با آفاتی مانند سن گندم و همچنین تلاش کشاورزان باعث شده تا به این نتایج مطلوب در تولید گندم برسیم.
کشاورزان به وعده‌ها عمل کردند
در سوی دیگر این موضوع کشاورزان هستند که از وضعیت موجود و مطالبات معوق مانده شان رضایت ندارند.
علی خان محمدی، مدیرعامل مجمع ملی خبرگان کشاورزی و گندم‌کار نمونه کشوری در گفت‌وگو با "فرصت امروز" اظهار می‌کند: کشاورزان به‌عنوان اصلی‌ترین تولیدکنندگان مواد‌غذایی همواره به وظایف خود عمل کرده‌اند. ما وظایفی داریم و مطابق زمین و آبی که دراختیار ماست، محصول تولید می‌کنیم. در سخت‌ترین شرایط مانند امسال که با خشکسالی مواجه بوده‌ایم نیز به وعده‌هایمان پایبند بوده‌ایم و تاکنون نزدیک به 8میلیون تن گندم تولید کرده‌ایم.
این گندم‌کار نمونه کشور با ابراز گلایه از خلف وعده‌های دولت و مطالبات معوق کشاورزان و گندم‌کاران می‌گوید: کشاورزان توان دفاع از منافع خود را ندارند و تشکل و صنف قدرتمندی هم نداریم که بتوانیم حق و حقوق‌مان را مطالبه کنیم. کشاورزان برای تامین نهاده‌های مورد نیازشان باید ابتدا به حساب شرکت‌ها و سازمان‌های مربوط پول بریزند تا نهاده یا ابزار و ماشین مورد نیازشان را دریافت کنند اما برای دریافت پول محصول شان باید ماه‌ها چشم شان به دست دولت باشد.
کشاورزان بدون نظم و نظام
خان محمدی تصریح می‌کند: کشاورز ما حامی ندارد و نظامی که بتواند از حقوق آنها دفاع کند وجود ندارد. کجای دنیا رسم است که محصول کشاورز را بخرند و پس از چند ماه بگویند پول نداریم؟ آیا دولت برای واردات محصولات کشاورزان خارجی هم می‌تواند بگوید پول نداریم و بعدا طلب شما را پرداخت می‌کنیم؟ کشتی کشتی محصولات وارد کشور می‌شود و غیر‌ممکن است که پول آنها را ندهند.
وی با اشاره به راه‌اندازی بنیاد گندم در کشور می‌گوید: برای همین منظور و کاستن از مشکلات گندم‌کاران بنیاد گندم را راه‌اندازی کردیم و امیدواریم بتوانیم مشکلات را کم کنیم. ما روز و شب نداریم و کشاورزان با تماس‌های تلفنی و حضوری از ما می‌خواهند مطالبات‌شان را پیگیری کنیم اما بانک کشاورزی تنها وعده می‌دهد. دولت وقتی تولید و خرید 8میلیون تن گندم را پیش‌بینی می‌کند باید منابع آن را نیز تامین کند.
خان محمدی ادامه می‌دهد: با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت که حدود 25 تا 26 میلیون نفر در بخش کشاورزی درگیر این موضوع هستند که زندگی کشاورزان را به چالش کشیده است. وقتی بانکی مانند بانک کشاورزی پشتوانه زیادی ندارد چرا دولت این وظیفه را به این بانک محول می‌کند؟ تولید گندم امسال مطابق پیش‌بینی‌های کارشناسان وزارت کشاورزی است. دولتی که تا این اندازه به آمارها نزدیک است چرا منابع آن را تامین نکرده است؟