طرح جامع زعفران همچنان خاک می‌خورد. این طرح که با تلاش و همکاری سازمان‌های مربوط تدوین شد، پس از تصویب از سوی دولت، بودجه‌ای برای اجرایی شدن ندارد.
محسن احتشام، نایب رییس شورای ملی زعفران، درباره این موضوع به صمت گفت: این طرح بسیار جامع بوده و اگر اجرایی می‌شد وضعیت زعفران بسیار از شرایط کنونی بهتر بود.
طرح جامع زعفران با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، شورای ملی زعفران و وزارت صنعت، معدن و تجارت طراحی شد و با تلاش‌های بسیار زیاد این بخش‌ها به تصویب رسید اما اکنون پس از گذشت سال‌ها از تصویب آن رنگ اجرا به چهره ندیده است. احتشام درباره این طرح گفت: در طرح جامع زعفران به تمامی مواردی که در بازار زعفران مهم است اشاره شده، به عنوان مثال افزایش بهره‌وری در تولید زعفران، فرآوری این محصول، تبدیل آن به سایر مواد غذایی، نشان(برند)سازی، بازاریابی و بازارسازی ازجمله مواردی است که در این طرح مورد توجه قرار گرفته است. وی ادامه داد: بودجه طرح نشان(برند) ملی زعفران ایران در طرح جامع زعفران دیده شده، بنابراین با تامین هزینه و اجرایی شدن این طرح نشان(برند) ملی زعفران نیز ایجاد خواهد شد.
ایب رییس شورای ملی زعفران افزود: در صورت تامین اعتبار، کارهای ثبت نشان(برند) ملی زعفران در ایران و سوئیس انجام و بعد از آن به بازارهای هدف این محصول پرداخته می‌شود. نشان(برند) ملی زعفران نشان واحدی است که بین محصولات با کیفیت، استاندارد و تایید شده با سایر محصولات تمایز ایجاد می‌کند و درواقع صادرکنندگانی می‌توانند به صادرات زعفران با نشان(برند) ملی اقدام کنند که عضو تشکل‌ها و اتحادیه‌ها باشند. نایب رییس شورای ملی زعفران ایران، مدیریت بر بازار زعفران و صادرات این محصول را ازجمله مزیت‌های ثبت نشان(برند) ملی زعفران عنوان کرد. احتشام با اشاره به اینکه زعفران ایران بیشتر از گمرکات مشهد و تهران صادر می‌شود افزود: در گذشته در خراسان جنوبی کارهای اخذ مجوز صادرات زعفران در گمرک این استان انجام می‌شد اما به دلیل نبود زیرساخت پروازی امکان صادرات آن وجود نداشت.وی ادامه داد: به تازگی مدیریت هواپیمایی هما در بیرجند این امکانات را فراهم کرده و افرادی که کارهای گمرکی صادرات زعفران را در این استان انجام داده‌اند، این شرکت حمل زعفران صادراتی آنها را تقبل می‌کند.
چالش این روزهای زعفران ایران
زعفران ایرانی این روزها با چالش‌هایی روبه‌رو شده است. به گفته نایب رییس شورای ملی زعفران فروش زعفران ایران در داخل و خارج کشور از سوی واسطه‌ها انجام می‌شود که این محصول را با چالش‌ها و ضعف‌هایی مواجه کرده است. احتشام ادامه داد: باید با مدیریت بازار و تصویب قوانین و آیین‌نامه‌ها بتوانیم بازار زعفران را کنترل کنیم. وی بر حمایت از صنعت زعفران ایران و واحدهای تخصصی این محصول و سرمایه‌گذاری در این زمینه تاکید کرد.نایب رییس شورای ملی زعفران یادآور شد: باید با تصویب قوانین و مقررات تلاش کنیم این محصول از کانال‌های تخصصی و از سوی صادرکنندگان خبره صادر شود تا آنها بتوانند در بازارهای جهانی برای زعفران ایران، نشان(برند)سازی کرده و نام و نشان زعفران کشورمان را در بازارهای هدف پرآوازه کنند. نایب‌رییس شورای ملی زعفران ادامه داد: هم‌اکنون زعفران ایران به بیش از ۴۰ کشور جهان صادر می‌شود. احتشام، بی‌ثباتی در قیمت زعفران، پایین بودن بهره‌وری و کمی برداشت زعفران در واحد سطح را ازجمله مشکلات زعفران‌کاران بیان کرد و گفت: هم‌اکنون میانگین برداشت زعفران در هر هکتار با توجه به کمی آب در خراسان جنوبی، ۳/۵ تا ۴/۵ کیلوگرم است که این رقم باید به ۱۰ تا ۱۲ کیلوگرم افزایش یابد.
نایب رییس شورای ملی زعفران ایران گفت: کیفی‌ترین زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود و یونان، مراکش، ترکیه و هند رقبای جدید زعفران ایران هستند.احتشام اظهار کرد: زعفران قائنات در استان خراسان جنوبی از دیرباز از شهرت و آوازه خاصی در داخل و همچنین در سطح بازارهای جهانی برخوردار بوده و هست. وی با اشاره به اینکه در ایران سطح زیر کشت زعفران بیش از ۸۰ هزار هکتار است، افزود: سالانه حدود ۲۵۰ تن محصول برداشت می‌شود که بیش از ۷۰ درصد این زعفران به بازارهای هدف در سطح جهان صادر می‌شود. وی گفت: بیشتر کشورهای اروپایی، کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و بازارهای شرق آسیا از جمله ژاپن و بازارهای نوظهور چین و هنگ‌کنگ مشتری زعفران ایران محسوب می‌شوند. احتشام اظهار کرد: بازارهایی نظیر امریکا و همین‌طور بازارهایی در قاره افریقا و استرالیا که همچنان مشتری این محصول هستند از قبل صادرات خوبی به آنها داشته‌ایم. وی اضافه کرد: در حقیقت هر جا که فرهنگ مصرف زعفران وجود دارد، زعفران ایران نیز حضور دارد ولی بخش اعظم صادرات ایران به امارات متحده عربی و هنگ‌کنگ و در قاره اروپا به کشور اسپانیا انجام می‌شود. احتشام گفت: قسمت عمده‌ای از زعفران ایران که به اسپانیا صادر می‌شود در آن جا با نام و نشان اسپانیا بسته‌بندی و دوباره به امریکا و اروپا صادر می‌شود.
این طرح بودجه می‌خواهد
غلامرضا میری، رییس اتحادیه صادرکنندگان زعفران نیز معتقد است این طرح با وجود تلاش‌های بسیار در زمان تصویب روی کاغذ مانده و اجرا نشده است. به گفته کارشناسان و فعالان صنعت زعفران این طرح نیازمند بودجه‌ای معادل ۳۰۰ میلیارد تومان است که به نظر می‌رسد تامین آن درحال‌حاضر مقدور نباشد.میری اهداف این طرح را بزرگ و البته لازم در صنعت زعفران می‌داند. این طرح از مرحله تولید تا داشت و برداشت زعفران را دربرمی‌گیرد و اهدافی چون ارزآوری برای کشور، صادرات محصول، اشتغالزایی و ارتقای کیفیت محصول را نیز در بر دارد.همچنین در طرح جامع زعفران به بسته‌بندی محصول، فروش نشان(برند) ایرانی در سطح جهانی، خرید مصرف‌کنندگان ایرانی از کالای تولید شده ایرانی و پیاز زعفران هنگام کاشت اشاره شده است.«سنگ بزرگ نشانه نزدن است.» ضرب‌المثلی که شاید با شرایط پیش آمده برای طرح ملی زعفران به ذهن برسد. با این حال میری با این استدلال موافق نبوده و به صمت می‌گوید: هزینه کردن ۳۰۰ میلیارد تومان برای کالایی که در دنیا حرف اول را می‌زند و ۳سال برای تصویب طرح آن تلاش شده قدمی بزرگ نیست و نمی‌توان به راحتی از این مثل برای داستان زعفران استفاده کرد.
سخن آخر
زعفران این روزهای پراسترس را در حالی پشت‌سر می‌گذارد که ریشه‌ها و پیازهای مرغوب خود را ۲ دستی به کشور همسایه تقدیم کرده و حال کشور همسایه در تلاش است تا این محصول را با نام خود در جهان ثبت کند تا هر کشوری هنگام صادرات این محصول به همسایه حق لایسنس بدهد. زعفران ایران دست یاری‌اش را به سمت دولت و بخش خصوصی در حالی دراز کرده که کشورهایی به دنبال ثبت آن به نام خود بوده و در تلاش‌اند نام ایران را از این محصول ایرانی بردارند. کما اینکه این امر به گونه‌های دیگر در خارج از ایران درحال اتفاق است و زعفران ایرانی با نام‌های خارجی فروخته می‌شود.