به دنبال اعلام جمع‌بندی مذاكرات هسته‌يي، توافق انجام‌شده، و لغو تحريم‌های مالی، بانكی و اقتصادی، كارشناسان، مديران و فعالان اقتصادی پيش‌بينی مي‌كنند كه ميزان مبادلات تجاري ايران با كشورهاي اروپايي، آسيايي و امريكايي به تدريج رو به افزايش خواهد گذاشت و در نتيجه شركت‌ها، بانك‌ها و موسساتي كه از ظرفيت شعب و دفاتر خارج از كشور برخوردارند، قادر خواهند بود كه با استفاده از ظرفيت‌هاي خود، ضمن كمك به فضاي كسب و كار و رونق مبادلات تجاري ايران و افزايش رشد اقتصادي كشور، ميزان درآمد، سود و معاملات خود را افزايش دهند.
به گزارش تعادل، شركت‌ها و موسساتي مانند بانك‌هاي تجاري، صنايع نفت و ساير صنايع و امور تجاري كشور كه داراي دفاتر خارج كشور و روابط گسترده تجاري در گذشته بوده‌اند و در كشورها و شهرهاي بزرگ تجاري جهان فعال هستند، سريع‌تر از ساير شركت‌ها و موسسات قادر خواهند بود كه مبادلات و درآمد خود را افزايش دهند.
از آنجا كه مبادلات تجاري و نقل و انتقال پول و حواله‌هاي ارزي و ضمانتنامه‌هاي بانكي و... در كوتاه‌مدت و ظرف چندماه مي‌تواند دستاوردهاي مورد انتظار را حاصل كند و سريع‌تر از امور صنعتي و سرمايه‌گذاري‌هاي بلندمدت به سودآوري برسد، در نتيجه براي سهامداران بورس تهران، بانك‌هاي تجاري كه داراي شعب خارج كشور هستند بيش از ساير موسسات مورد توجه هستند و جذابيت بيشتري از نظر سودآوري و آينده سهام و قيمت و درآمد هر سهم خواهند داشت.
به عبارت ديگر، در حال حاضر به خاطر ظرفيت‌هاي موجود بانك‌هاي كشور به‌خصوص بانك‌هاي صادرات، ملي، سپه، ملت و تجارت بيش از ساير موسسات در معرض ارزيابي سهامداران و سرمايه‌گذاران قرار دارند و سهامداران و فعالان بورس، آينده خوبي را براي اين موسسات متصور هستند.
بيش از 50 شعب فعال در خارج كشور
كارشناسان پيش‌بيني مي‌كنند كه با لغو تحريم‌ها، بيش از 50شعبه بانك‌هاي تجاري ايران در خارج كشور، فعاليت گسترده‌تر و بارونق و درآمد بيشتري را شاهد باشند.
براساس آمار سال‌هاي قبل، تعداد شعب خارجي بانك‌هاي دولتي و خصوصي‌شده در سال 1380 تعداد 57شعبه بوده كه در سال 1381 به 56شعبه، در سال 1382 به 52شعبه و سرانجام در سال 1384 به 49شعبه كاهش يافته است اما با لغو تحريم‌ها پيش‌بيني مي‌شود كه شعب فعال و غيرفعال قبلي به تدريج فعال شده و شاهد فعاليت بيش از 50شعبه بانك‌هاي ايران در خارج كشور و به‌خصوص در امارات متحده عربي و اروپا باشيم. از سوي ديگر تعداد شعب فعال بانك‌هاي دولتي و خصوصي شده در داخل كشور به بيش از 18هزار شعبه افزايش يافته است كه مي‌تواند مكمل شعب خارج كشور و تقويت‌كننده عمليات بانكي و سودآوري آنها باشد.
براساس گزارش دفتر نظارت بر دارايي‌هاي خارجي خزانه‌داري امريكا، بانك‌هاي ايراني كه در خارج كشور شعبه دارند، شامل بانك‌هاي صادرات، ملت، ملي، تجارت، سپه، كشاورزي، مسكن، صنعت و معدن و شركت سرمايه‌گذاري خارجي ايران است. البته بانك‌هاي ايران در شهرهاي لس‌آنجلس و نيويورك امريكا نيز به عنوان دفتر نمايندگي كار مي‌كنند.
با توجه به تعداد شعب و ظرفيت موجود بانك‌هاي ايراني در خارج از كشور مي‌توان گفت كه بانك‌هاي صادرات، ملي، سپه، ملت، تجارت و سرمايه‌گذاري خارجي ايران به ترتيب از بيشترين ظرفيت براي افزايش مبادلات بين‌المللي، تجاري و بانكي ايران با كشورهاي جهان برخوردارند و در نتيجه انتظار مي‌رود كه بيشترين سود و درآمد را كسب كنند.
از آنجا كه بانك‌هاي صادرات، ملت و تجارت جزو بانك‌هاي خصوصي‌شده هستند در نتيجه از مديريت، كارآمدي و آزادي عمل بيشتري نسبت به بانك‌هاي كاملا دولتي برخوردارند و در نتيجه انتظار مي‌رود كه سود و درآمد و عملكرد بهتري نيز داشته باشند و متناسب با آن سهام اين بانك‌ها نيز از جذابيت بيشتري در بورس اوراق بهادار برخوردار خواهد شد.
به اعتقاد كارشناسان، سودآوري برخي شعب بانكي خارج از كشور مي‌تواند مانع زيان و كاهش سود بانك‌ها شود و بسياري از بانك‌ها ازجمله بانك صادرات ايران و بانك‌هاي ملي و ملت و سپه و تجارت، با سودآوري مناسبي مواجه خواهند شد.
شعب خارجي بانك صادرات
بانك صادرات ايران در دهه 1380 علاوه‌بر دارا بودن ۳۰شعبه در آسيا و اروپا، مالكيت چهار بانك مستقل در خارج از ايران را نيز در اختيار داشته است. در حال حاضر برخي كارشناسان به حضور 21 تا 23شعبه خارج از كشور بانك صادرات اشاره دارند كه برخي از اين شعب مانند بانك پي‌ال‌سي لندن و شعب امارات متحده عربي بسيار فعال، سودآور و اثرگذار بر روند تجارت و عمليات بانكي ايران بوده‌اند.
در حال حاضر شعبه‌هاي بانك صادرات ايران در خارج از كشور عبارتند از شعبه‌هاي ابوظبي، دوبي، شارجه، فجيره در امارات متحده عربي، تركمنستان، تاشكند، آتن، فيوچر بانك منامه بحرين، بيروت، قاهره، دوحه قطر، فرانكفورت و هامبورگ آلمان، پي‌ال‌سي لندن، لس‌آنجلس و نيويورك امريكا، مسقط عمان و پاريس، آرين بانك افغانستان، دوبي (اداره منطقه‌يي)، بر دوبي، دوبي (شعبه اصلي)، مرشد بازار، العين، شيخ زايد، عجمان، بيروت (اداره منطقه‌يي)، العبيري، صيدا، بعلبك، برج البراجنه، عشق‌آباد.
بانك صادرات ايران در حال حاضر با حدود 2600شعبه در داخل كشور و ۲۳شعبه در خارج كشور و حدود 33هزار كارمند دارد.
اين بانك داراي سيستم يكپارچه بانكي به نام سپهر است كه توانايي و ظرفيت بالايي در داخل و خارج كشور براي مشتريان و جذب سپرده‌هاي بيش از 40ميليون ايراني ايجاد كرده و آمارها نشان مي‌دهد كه بيش از 40ميليون كارت الكترونيكي فعال در شبكه بانك صادرات فعال است.
در سال 1968 يا 1347 دفتر سرپرستي و شعب بانك صادرات در كشور امارات متحده عربي و ساير كشورهاي حوزه خليج‌فارس تاسيس شد.
بانك‌هاي مستقل
در حال حاضر 8 بانك مستقل و بزرگ ايران در خارج كشور فعال است.
بانك صادرات پي‌ال‌سي لندن، بانك ملي پي‌ال‌سي لندن، بانك سپه پي‌ال‌سي لندن، آريان‌بانك در هرات، بانك ملي ايران در مسكو، ، بانك ايران و اروپاي AG، فيوچربانك با مشاركت بانك صادرات و بانك ملي، پرشيا اينترنشنال بانك پي‌ال‌سي با مشاركت بانك‌هاي تجارت و ملت.
شعب خارجي بانك ملي
شعب خارجي بانك ملي ايران نيز عبارت است از شعب شهرهاي لندن انگليس، دوسلدورف، فرانكفورت، هامبورگ و مونيخ آلمان، پاريس، هنگ‌كنگ، توكيو، لس‌آنجلس و نيويورك امريكا، مسكو، قاهره، دوبي، ابوظبي، فجيره، راس‌الخيمه، العين و شارجه امارات متحده عربي، باكو، هنگ‌كنگ، منامه و محرق بحرين و مسقط عمان .
بانك ملي در دوبي با 3دفتر و شعبه شامل بر دوبي و دوبي منطقه‌يي و دوبي (شعبه اصلي) فعاليت دارد.
شعب خارجي بانك سپه
شعبه‌هاي خارجي بانك سپه نيز در فرانكفورت آلمان، لندن انگليس، نيويورك امريكا، پاريس فرانسه و رم و ميلان ايتاليا قرار دارد.
شعب خارجي بانك ملت
شعبه‌هاي بانك ملت در آنكارا، ازمير و استانبول تركيه، سئول كره‌جنوبي، لندن، ايروان، دوبي و مالزي قرار دارند.
بانك ملت در حال حاضر با حدود 8شعبه و دفتر نمايندگي در خارج كشور فعال است كه 3دفتر و شعبه آن در تركيه شامل ازمير و استانبول و آنكاراست. بانك ملت از طريق اين دفاتر و شعب خود از جمله بانك بين‌المللي پرشيا در كشور انگلستان، ملت بانك ايروان در كشور ارمنستان و FEE بانك در كشور مالزي، فعاليت‌هاي بين‌المللي خود را انجام داده و خدمات ارزي را به مشتريان خارج از كشور ارائه مي‌كند. همچنين بيش از 26درصد از سهام بانك تجارتي ايران و اروپا واقع در شهر هامبورگ متعلق به بانك ملت است.
شعب خارجي بانك تجارت
2 شعبه خارجي بانك تجارت در شهرهاي لندن انگليس و پاريس فرانسه و دوشنبه قرار دارند.
شعب بانك سرمايه‌گذاري خارجي ايران
شعب بانك سرمايه‌گذاري خارجي ايران نيز در شهرهاي هامبورگ آلمان، دوبلن ايرلند، رم ايتاليا و لندن انگليس قرار دارند.
رفع تحريم‌ها براساس نتيجه مذاكرات
براساس جمع‌بندي مذاكرات هسته‌يي در وين كه در تاريخ 23 تيرماه 1394 اعلام شده و احتمالا تا آذرماه به نتيجه نهايي و امضاي كشورهاي طرف مذاكره خواهد رسيد، رفع تحريم‌هاي اقتصادي و مالي يكي از اولويت‌هاي مذاكراتي جمهوري اسلامي ايران بوده است تا تمامي اقدامات كشورها كه در اجراي قطعنامه‌هاي شوراي امنيت صورت گرفته است، متوقف شود.
تمامي قطعنامه‌هاي شوراي امنيت (1696، 1737، 1747، 1803، 1835، 1929 و 2224) در مرحله اول و در قالب ماده 41منشور ملل متحد (كه 6 قطعنامه قبلي در آن قالب صادر شده بود و ايران را تحت ماده 41فصل 7منشور قرار داده بود) لغو و تمامي تحريم‌هاي مالي و اقتصادي تحميل شده وفق آنها خاتمه مي‌يابد.
كليه اموال و وجوه متعلق به دولت ايران، بانك مركزي و ساير اشخاص حقيقي و حقوقي كه نزد موسسات مالي خارجي مسدود شده، از تاريخ اجراي برجام آزاد و بدون هيچ قيد و شرطي مي‌تواند مورد استفاده صاحبان اين اموال و وجوه قرار گيرد. دولت جمهوري اسلامي ايران، بانك مركزي و ساير موسسات دولتي مي‌توانند فعاليت‌هاي زير را انجام دهند:
1- انتشار و فروش اوراق قرضه
2- انتشار و فروش اوراق قرضه‌يي كه با ضمانت دولت ايران صادر شده است
3- دريافت وام‌هاي خارجي از موسسات بين‌المللي از قبيل بانك جهاني يا ساير بانك‌هاي خصوصي
4- تهاتر معاملات دلاري از طريق بانك‌هاي غير امريكايي
5- دريافت ضمانت‌هاي صادراتي از موسسات مربوطه؛ بانك‌ها و موسسات مالي ايراني مي‌توانند بدون هيچ‌گونه محدوديتي اقدام به معاملات و فعاليت‌هاي تجاري زير با بانك‌ها و موسسات مالي خارجي كنند.
6- ايجاد روابط كارگزاري
7- استفاده از خدمات پيام‌رساني شامل سوئيفت
8- تاسيس نمايندگي، شعبه يا شركت‌هاي تابعه
9- افتتاح اعتبارات اسناد و بروات اسنادي و صدور ضمانتنامه‌هاي بانكي
10- سرمايه‌گذاري در سهام موسسات مالي و بانكي خارجي و ايجاد مشاركت با آنها
11- فروش و واگذاري سهام به موسسات مالي و بانك‌هاي خارجي با توجه به قوانين داخلي
12- نقل‌وانتقال ارز به داخل و خارج كشور يا به حساب خود بانك
13- خريدوفروش اوراق قرضه بين‌المللي يا ساير اوراق تجاري بين‌المللي به حساب خود يا به حساب مشتريان بانك‌ها
14- دريافت وام‌ها و تسهيلات اعتباري خارجي
15- انجام ساير عمليات مالي و بانكي و عمليات مرتبط بانكي با هر يك از موارد فوق همچنين تجارت طلا و فلزات گرانبها شامل 1- تجارت و حمل‌ونقل طلا و فلزات گرانبها
2- ساير خدمات از قبيل حمل‌ونقل، خدمات امنيتي و غيره 3- دريافت تسهيلات جهت انجام معاملات مربوطه آزاد خواهد شد.
از سوي ديگر، ده‌ها ميليارد دلار از درآمدهاي ايران كه طي چند سال گذشته به دليل تحريم‌ها در خارج از كشور مسدود شده است، آزاد خواهد شد و برخي كارشناسان ميزان آن را حدود 120 تا 200ميليارد دلار برآورد كرده‌اند كه آزادسازي و ورود آنها به كشور، توسعه تجارت و مبادلات و... نيز در مجموع سودآوري بانك‌ها را افزايش خواهد داد.
قرار است كه بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران، كشتيراني جمهوري اسلامي، شركت ملي نفت ايران، شركت ملي نفتكش و شركت‌هاي تابعه، ايران‌اير و بسياري از ديگر نهادها، بانك‌ها و موسسات كشورمان (در مجموع حدود 800 شخص حقيقي و حقوقي) از شمول تحريم‌ها خارج شوند و اين اقدامات به صورت گسترده فضاي كسب‌وكار و تجارت كشور را متحول خواهد كرد و به هر ميزان كه اين آزادسازي از روند تحريم‌ها رخ دهد بر ميزان عملكرد بانك‌ها و شعب خارج كشور بانك‌هاي تجاري اثرگذار بوده و سودآوري و درآمد آنها را نيز افزايش خواهد داد. با دسترسي بيشتر ايران به حوزه‌هاي تجاري، فناوري، مالي و انرژي و تسهيل معاملات تجاري و بانكي و رفع ممنوعيت يا محدوديت همكاري‌هاي اقتصادي با ايران در تمامي عرصه‌ها از جمله سرمايه‌گذاري در صنايع نفت و گاز و پتروشيمي و ساير زمينه‌ها موجبات رشد نقل‌وانتقال‌هاي مالي، قراردادها و حواله‌ها و ضمانت‌هاي ارزي و ريالي را افزايش خواهد داد و در تمام اين زمينه‌ها، بانك‌هاي ايراني واقع در خارج كشور نقش موثري را ايفا خواهند كرد.