مانده سپرده‌ها و بدهي‌های مردم به بانك‌ها در ارديبهشت 94 نشان مي‌دهد كه سهم بانك‌های غيردولتی، خصوصی و خصوصی شده و موسسات اعتباری، به‌شدت افزايش يافته و بيش از 71 درصد سپرده‌ها در بانك‌هاي غيردولتي قرار دارد. همچنين بيش از 62 درصد تسهيلات بانك‌ها به بخش خصوصي نيز ازسوي بانك‌هاي غيردولتي پرداخت شده است.
به گزارش تعادل، به نظر مي‌رسد خصوصي‌سازي بازار پول با تاسيس بانك‌هاي جديد و فروش سهام بانك‌هاي دولتي شرايط را براي حذف انحصار دولتي از اين بازار محقق كرده است.
افزايش سهم 8 درصدي تسهيلات و 6.6 درصدي سپرده‌ها
اين وضعيت نشان مي‌دهد كه فشار بر بانك‌هاي خصوصي براي دريافت سود سپرده و همچنين دريافت تسهيلات رو به افزايش است.به گونه‌يي كه در دوسال گذشته يعني از ارديبهشت 92 تا ارديبهشت 94 با افزايش 8درصدي سهم بانك‌هاي خصوصي از بدهي غيردولتي و افزايش 6.6درصدي سهم بانك‌هاي خصوصي از سپرده غيردولتي مواجه شده‌ايم.
افزايش سهم بانك‌هاي خصوصي از سپرده‌ها
سهم بانك‌هاي غيردولتي درجذب سپرده‌ها از حدود 65درصد در ارديبهشت 92 به بيش از 71درصد در ارديبهشت 94 رسيده و در اين مدت با افزايش 6.6واحد درصدي مواجه شده است. به دنبال اين افزايش سهم بانك‌هاي غيردولتي در جذب سپرده‌ها، سهم بانك‌ها تخصصي از بالاي 11درصد در سال92 به 10درصد در سال94 كاهش يافته و يك‌درصد كمتر شده است.ازسوي ديگر سهم بانك‌هاي تجاري دولتي نيز از نزديك 24درصد سپرده‌ها در ارديبهشت 92 به 18درصد در ارديبهشت 94 رسيده و 5.7درصد كمتر شده است.اين وضعيت نشان‌دهنده اين واقعيت است كه سهم بانك‌هاي خصوصي، خصوصي شده و موسسات اعتباري در جذب سپرده‌ها روبه افزايش است و بانك‌هاي غيردولتي از طريق تنوع در ارايه خدمات، نرخ‌هاي سود بالاتر وجذابيت ايجاد كردن در سپرده‌ها، موفقيت زيادي در جذب سپرده‌ها داشته‌اند.از آنجا كه 320هزارميليارد تومان از رشد نقدينگي 333هزارميليارد توماني جذب سپرده بلندمدت با سود بالاي بانكي شده است، نشان‌دهنده اين واقعيت است كه بانك‌ها با جذابيت و سود بالا تقريبا تمام نقدينگي افزايش يافته را جذب كرده‌اند و بانك‌هاي خصوصي در اين زمينه بيش از ساير بانك‌ها موفق بوده‌اند.
سرمايه‌گذاري بلندمدت كه در دوسال اخير به سپرده يك‌ساله با نرخ سود 20درصدي محدود شده در يك‌سال اخير با 35درصد رشد مواجه شده و به رقم قابل توجه 371هزارميليارد تومان رسيده و جالب اين است كه مانده سپرده بلندمدت در دوماه اول سال94 نيز 9درصد رشد كرده و درهمين دوماه 31هزارميليارد تومان بيشتر شده است. گزارش ماهانه پولي و بانكي بانك مركزي در ارديبهشت 94 نشان مي‌دهد سپرده كوتاه‌مدت كه حساب‌هاي روزشمار از يك تا زير يك‌سال را شامل مي‌شود، نيز با رشد 12درصدي در يك‌سال اخير همراه بوده و حجم آن به 268هزارميليارد تومان رسيده است.
اين موضوع نشان‌دهنده تمايل شديد مردم به حساب سرمايه‌گذاري بلندمدت يا سپرده يك‌ساله با سود 20درصد است و از آنجا كه نرخ سكه و طلا و ارز در يك‌سال اخير تقريبا ثابت بوده، مردم تمايل به سپرده‌گذاري يك‌ساله با سود 20درصد داشته‌اند. نكته مهم اين است كه باوجود رشد 9درصدي سپرده يك‌ساله در دوماه اول سال94، سپرده كوتاه‌مدت زير يك‌سال با كاهش و رشد منفي همراه بوده و مانده آن نسبت به اسفند 93 اندكي كاهش يافته است.رقم مانده سپرده كوتاه‌مدت زير يك‌سال از 141هزارميليارد تومان در ارديبهشت 92 به 268هزارميليارد تومان در ارديبهشت 94 رسيده وطي اين دوسال 127هزارميليارد تومان بيشتر شده است.
اما رقم مانده سپرده بلندمدت و حداقل يك‌سال، از 177هزارميليارد تومان در ارديبهشت 92 به 371هزارميليارد تومان در ارديبهشت 94 رسيده و طي اين دوسال 194هزارميليارد تومان افزايش يافته است.شاخص مهم نقدينگي كشور در ارديبهشت‌ماه 1394 از مرز 800هزارميليارد تومان گذشت. اين شاخص در اسفند 93 به 782هزارميليارد تومان رسيد و در دوماه اول سال94 به ميزان 18هزارميليارد تومان بيشتر شد و ظرف دوماه 2.3درصد رشد كرد.
افزايش سهم بانك‌هاي غيردولتي به 62 درصد تسهيلات بانك‌ها
بررسي تركيب و اجزاي تسهيلات بانك‌ها و موسسات اعتباري كشور در ارديبهشت 94 نشان مي‌دهد كه بانك‌هاي غيردولتي با سهم بيش از 62درصدي، بيشترين سهم را در پرداخت تسهيلات به مردم داشته‌اند و بعد از آنها بانك‌هاي تخصصي با نزديك به 23درصد و بانك‌هاي تجاري دولتي با نزديك به 15درصد از كل تسهيلات بانك‌ها و موسسات اعتباري در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند.
عملكرد شاخص‌هاي پولي و بانكي در ارديبهشت 94 نشان مي‌دهد كه مانده تسهيلات بانك‌هاي غيردولتي با 376هزارميليارد تومان نسبت به رقم سال92 به ميزان نزديك به 18درصد رشد داشته است و از رقم 215هزارميليارد تومان در ارديبهشت سال92 به 376هزارميليارد تومان در سال93 رسيده و 161هزارميليارد تومان افزايش يافته و سهم بانك‌هاي غيردولتي و موسسات اعتباري از كل تسهيلات نيز از 54درصد در سال92 به 62درصد در سال94 رسيده است.
به عبارت ديگر، سهم بانك‌هاي غيردولتي و موسسات اعتباري از كل تسهيلات بانك‌ها 8واحد درصد بيشتر شده است.گزيده آمارهاي ماهانه بخش پولي و بانكي كه به تازگي توسط بانك مركزي منتشر شده، نشان مي‌دهد كه رقم مانده تسهيلات بانك‌هاي تخصصي از 124هزارميليارد تومان در ارديبهشت سال92 به 162هزارميليارد تومان در ارديبهشت سال94 رسيده و طي دوسال به ميزان 38هزارميليارد تومان افزايش يافته است.
به عبارت ديگر، سهم بانك‌هاي تخصصي نيز از كل تسهيلات شبكه بانكي از 27درصد در سال92 به 23درصد در سال94 رسيده و در نتيجه به ميزان 4.5 واحد درصد كاهش يافته است. مانده تسهيلات بانك‌هاي تجاري دولتي نيز از 77هزارميليارد تومان در ارديبهشت سال92 به 96هزارميليارد تومان در ارديبهشت سال94 رسيده و بيش از 19هزارميليارد تومان افزايش يافته است. سهم بانك‌هاي تجاري دولتي از تسهيلات بانك‌ها نيز از 18.5درصد در سال 92 به زير 15درصد در سال 94 كاهش يافته، 3.6درصد كمتر شده است.
اين آمارها نشان‌دهنده اين واقعيت است كه سهم بانك‌هاي غير دولتي و موسسات اعتباري از كل مانده تسهيلات بانك‌ها درحال افزايش و سهم بانك‌هاي تجاري دولتي و تخصصي درحال كاهش است.
سهم 59 درصدي بانك‌هاي خصوصي از تسهيلات در اسفند 93
بررسي تركيب و اجزاي تسهيلات بانك‌ها و موسسات اعتباري كشور در سال 1393 نشان مي‌دهد كه بانك‌هاي غيردولتي با سهم 59 درصدي، بيشترين سهم را در پرداخت تسهيلات به مردم داشته‌اند و بعد از آنها بانك‌هاي تخصصي با 25.8 درصد و بانك‌هاي تجاري دولتي با سهم 15.1درصد از كل تسهيلات بانك‌ها و موسسات اعتباري در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند.عملكرد شاخص‌هاي پولي و بانكي در سال1393 نشان مي‌دهد كه مانده تسهيلات بانك‌هاي غيردولتي با 368 هزارميليارد تومان در پايان سال93 نسبت به رقم سال92 به ميزان 19درصد رشد داشته است و از رقم 309هزارميليارد تومان در سال92 به 368 هزارميليارد تومان در سال 93 رسيده و 59 هزارميليارد تومان افزايش يافته و سهم بانك‌هاي غيردولتي و موسسات اعتباري از كل تسهيلات نيز از 57.7 درصد در سال 92 به 59درصد در سال 93 رسيده است.
به عبارت ديگر، سهم بانك‌هاي غيردولتي و موسسات اعتباري از كل تسهيلات بانك‌ها 1.3واحد درصد بيشتر شده است.
گزيده آمارهاي ماهانه بخش پولي و بانكي در پايان سال1393 كه به تازگي توسط بانك مركزي منتشر شده، نشان مي‌دهد كه رقم مانده تسهيلات بانك‌هاي تخصصي از 140هزارميليارد تومان در سال92 به 161هزارميليارد تومان در سال93 رسيده و طي يك‌سال به ميزان 21هزارميليارد تومان افزايش يافته است.به عبارت ديگر، سهم بانك‌هاي تخصصي نيز از كل تسهيلات شبكه بانكي از 26.3درصد در سال92 به 25.8درصد در سال93 رسيده و در نتيجه به ميزان 0.5واحد درصد كاهش يافته است. مانده تسهيلات بانك‌هاي تجاري دولتي نيز از 84هزارميليارد تومان در سال92 به 94هزارميليارد تومان در سال93 رسيده و بيش از 10هزارميليارد تومان افزايش يافته است.
اين آمارها نشان‌دهنده اين واقعيت است كه سهم بانك‌هاي غيردولتي و موسسات اعتباري از كل مانده تسهيلات بانك‌ها درحال افزايش و سهم بانك‌هاي تجاري دولتي و تخصصي درحال كاهش است.از سوي ديگر، سهم بانك‌هاي تجاري دولتي از كل تسهيلات بانك‌ها از 15.8درصد در سال92 به 15.1درصد در سال93 رسيده است و 0.7واحد درصد كمتر شده است.اين آمارها نشان‌دهنده اين واقعيت است كه سهم بانك‌هاي غير دولتي و موسسات اعتباري از كل مانده تسهيلات بانك‌ها درحال افزايش و سهم بانك‌هاي تجاري دولتي و تخصصي درحال كاهش است.
