ابهام در خدمات پس‌از فروش خودروهای هیبریدی‌ در ایران

چندین خودرو «بی‌ام‌و» I8 هیبریدی 1500 سی‌سی که به‌تازگی وارد کشور شده‌اند چند روزی است که در یکی از نمایشگاه‌های خودروی تهران، جا خوش کرده‌اند.

بااین‌حال به گفته یکی از فروشندگان این نمایشگاه اتومبیل، هنوز قیمتی برای این سوپراسپرت‌ها در نظر گرفته نشده و به‌صورت آزمایشی به نمایش گذاشته شده‌اند. این در شرایطی است که این نمایشگاه‌دار به صمت درباره خدمات پس از فروش این خودروها گفته که «بی‌ام‌و»های هیبریدی واردشده خدمات پس از فروش ندارند. 

چند روزی است که چهارقلوهای بنزینی - برقی جدید در یکی از نمایشگاه‌های اتومبیل پایتخت به نمایش گذاشته شده و رهگذران و حتی ماشین‌بازها را جذب خود کرده است.

بااین‌حال پیش از این نیز پای خودروهای هیبریدی به بازار خودرو ایران باز شده بود. ۳۴ دستگاه مرسدس بنز «اس ۴۰۰»، لکسس و تویوتا کمری هیبریدی و پریوس که هنوز مراحل آزمایشی خود را برای حضور در بازار طی می‌کند. بااین‌حال هرکدام از این خودروها به‌جز مرسدس بنزهای «اس ۴۰۰» و تازه‌واردها، از طریق شرکت واردکننده خود درباره بحث زیرساخت و خدمات پس از فروش پشتیبانی می‌شوند. بر این اساس برخی خودروهای هیبریدی بدون در نظر گرفتن زیرساخت و پشتیبانی خدمات پس از فروش و تنها به خاطر خاص بودن و طراحی منحصربه‌فردشان وارد بازار خودروی ایران می‌شوند که فاقد خدمات پس از فروش هستند. این در شرایطی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت با رویکرد حمایت از ورود خودروهای پاک برای کاهش آلایندگی و بهینه‌سازی مصرف سوخت، اقدام به صفر کردن تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی کرد که به نظر می‌رسد زیرساخت‌های ورود این خودروها در بحث خدمات پس از فروش نیز باید در نظر گرفته شود. 



اگر چه تعداد خودروهای وارد شده هیبریدی و برقی به ایران کم است و به جهت خاص بودن، طرفداران این خودرو نیز خاص هستند بااین‌حال خدمات پس از فروش مقوله‌ای است که مصرف‌کننده هر کالا باید از آن برخوردار باشد. این در حالی است که دولت با صفر کردن تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی، در اصل از سود بازرگانی خود گذشته تا از واردات خودروهای پاک حمایت کند. 

بااین‌حال در کنار سیاست‌های تشویقی به نظر می‌رسد ایجاد زیرساخت و خدمات پس از فروش و الزام آن برای واردکننده می‌تواند حقوق مصرف‌کننده را نیز دربر داشته باشد. معاون کالا و خدمات انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان با اشاره به این مطلب درباره خدمات پس از فروش خودروهای هیبریدی و برقی به صمت گفت: چندین دستگاه از خودروهای هیبریدی پیش‌ازاین نیز واردشده که به دلیل نداشتن توجیه اقتصادی برای تامین خدمات پس از فروش فاقد خدمات پس از فروش هستند. بااین‌حال اگر واردکننده یک برنامه موجه برای ارائه خدمات پس از فروش تعریف کند می‌تواند در این زمینه خودرو وارد کرده و خدمات آن را نیز ارائه دهد. 

پیش از این ارائه نشدن خدمات پس از فروش از طریق واردکنندگان غیررسمی خودرو مشکلی بود که با ابلاغ دستورالعمل واردات خودرو وزارت صنعت، معدن و تجارت مرتفع شده و با توجه به افزایش واردات خودرو در سال‌های گذشته منجر به کاهش قابل توجه واردات خودروهای خارجی شد. این درحالی است که براساس گزارش گمرک واردات خودرو در ۳ ماهه اولی امسال معادل ۱۰ هزار و ۵۰۰ دستگاه بوده که نسبت به سال گذشته کاهشی ۵۱ درصدی را تجربه کرد که به اعتقاد کارشناسان، سیاست واردات خودرو از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره الزام واردکنندگان خودرو به ارائه خدمات پس از فروش توانست از ورود بی‌رویه خودرو به کشور جلوگیری کند.



بااین‌حال ورود خودروهای هیبریدی یا برقی نیز مستلزم ارائه خدمات پس از فروشی است و باید زیرساخت‌های استفاده از آنها نیز درباره استفاده و ارائه خدمات پس از فروشی در نظر گرفته شود.

باید توجه کرد که هیبریدی‌ها از فناوری بسیار پیچیده و بالایی برخوردار هستند و در شرایطی که خودروهای هیبریدی دچار مشکل شوند نیاز به تجهیزات و قطعات خاص خود برای تعمیر دارند که اگر فراهم نباشد، این خودروها برای مالکان خودرو بلااستفاده خواهند بود. در همین حال یاشار فرونچی، کارشناس فروش و بازاریابی یکی از شرکت‌های واردکننده خودروهای هیبریدی با تاکید بر اینکه باید زیرساخت‌های استفاده از این خودروها فراهم باشد و سپس خودرو مورد نظر به کشور وارد شود به صمت گفت: «ای۸»های واردشده از فناوری بسیار بالایی در میان خودروهای هیبریدی برخوردارند که خدمات پس از فروش و زیرساخت‌های استفاده از آنها نیز فراهم باشد.

براساس این گزارش به نظر می‌رسد واردکنندگان خودرو که پیش از این با واردات خودروهای لوکسی، به سودهای چند صد میلیونی می‌رسیدند پس از فیلتر شدن واردات خودروهای لوکس با حجم موتور بیش از ۲۵۰۰ سی‌سی مسیر سودجویی خود را تغییر داده و با صفر شدن تعرفه خودروهای هیبریدی و برقی معادلات بازار خودروهای وارداتی خاص را نیز تغییر داده‌اند. این در حالی است که ورود خودروهای هیبریدی با هدف کاهش آلایندگی و بهینه‌سازی مصرف سوخت باید به‌گونه‌ای باشد که درصدی از مصرف‌کنندگان خودروهای خارجی را شامل شود بااین‌حال به نظر نمی‌رسد خودرو تازه‌وارد بیش از ۴ مصرف‌کننده داشته باشد.