با پايان يافتن مهلت ضرب‌الاجل نهايي در مذاكرات هسته‌يي ميان ايران و گروه 1+5 و تمديد يك هفته‌يي اين مذاكرات، همچنان اخبار و تحليل‌های مربوط به اين مذاكرات در راس مهم‌ترين اخبار رسانه‌هاي معتبر دنيا قرار گرفته است. همزمان با بازگشت محمدجواد ظريف وزير خارجه كشورمان به وين و از سر‌گيري دور نهايي مذاكرات هسته‌يي كه با همراهي علي‌اكبر صالحي رييس سازمان انرژي اتمي كشورمان و حسين فريدون همراه بود، روز گذشته بسياري از تحليلگران سياسي با بررسي روند مذاكرات از گذشته تاكنون ابراز اميدواري كردند كه اين مذاكرات به زودي به نتيجه خواهد رسيد. در همين خصوص رسانه‌هاي معتبر امريكايي نيز با پوشش اخبار مرتبط به اين مذاكرات در وين از حمايت مردم امريكا از توافق هسته‌يي با ايران خبر داده و حتي فرجام مثبت آن را به نفع امريكا دانسته‌اند. اين رسانه‌ها ضمن اعلام بر حق بودن نگراني‌هاي ايران، توافق جامع هسته‌يي را كانالي دانسته‌اند كه از طريق آن نظم بين‌الملل نيز مي‌تواند تامين و تضمين شود.
حمايت مردم امريكا از توافق هسته‌اي
به گزارش شبكه خبري ان‌بي‌سي‌نيوز، نتايج نظرسنجي جديدي كه اين شبكه خبري با همكاري روزنامه امريكايي وال‌استريت ژورنال انجام داده است؛ نشان مي‌دهد كه 32درصد از شركت‌كنندگان از توافق هسته‌يي با ايران حمايت مي‌كنند. اين نتايج نشان داد كه 17درصد پاسخ‌دهندگان مخالف چنين توافقي هستند، درحالي كه 46درصد امريكايي‌ها عنوان كرده‌اند براي اظهار نظر در اين زمينه اطلاعات كافي ندارند.
به گزارش ايسنا، براساس اين گزارش، از نظر حمايت يا مخالفت با اين توافق احتمالي، تفاوتي اساسي بين دو حزب اصلي امريكا وجود دارد: 47درصد از دموكرات‌ها موافق توافق هستند اما در بين جمهوري‌خواهان تعداد بيشتري مخالف اين توافق هستند. اين نظرسنجي در بازه زماني بين 18-14 ژوئن (28-24خرداد) و با ضريب خطاي مثبت و منفي 4.4درصد انجام شد.
مذاكرات هسته‌اي كانالي براي بهبود روابط امريكا و روسيه
خبرگزاري آسوشيتدپرس روابط امريكا و روسيه در زمينه مذاكرات هسته‌يي ايران را خوب و پويا ارزيابي كرد و نوشت: صرف‌نظر از اين مذاكرات، روابط مسكو و واشنگتن در ساير مسائل به پايين‌ترين سطح دوران پس از جنگ سرد كاهش يافته است. اين خبرگزاري در نوشتاري به قلم جورج جان افزود: با وجود سردي در روابط امريكا و روسيه بر سر بحران اوكراين كه تقريبا همه ابعاد روابط آنها را در بر گرفته است، مسكو و واشنگتن درباره يكي از موضوعات بسيار مهم جهاني يعني توافق بر سر جلوگيري از دستيابي به سلاح هسته‌يي، همچنان به دنبال دلايل مشتركي هستند. شكست مذاكرات هسته‌يي، خطر گرفتار شدن امريكا در درگيري جديدي در خاورميانه را دارد و روس‌ها هم خواستار آغاز جنگ بين ايران و امريكا نيستند، ضمن آنكه باراك اوباما رييس جمهوري امريكا نيز تمايلي به از دست دادن يكي از برنامه‌هاي اصلي به عنوان ميراث سياست خارجي‌اش را ندارد.
آسوشيتدپرس نوشت: گري سيمور مذاكره‌كننده هسته‌يي امريكا تا سال 2013، مي‌گويد دستيابي به توافق، منافع راهبردي روسيه را تامين مي‌كند، زيرا اين كشور تلاش مي‌كند حضور امريكا در خاورميانه را محدود كند. اين تحليلگر انديشكده مركز بلفور دانشگاه هاروارد، گفت: روس‌ها تمايلي به گسترش سلطه امريكا در سراسر جهان و بمباران كشورها ندارند. به نوشته آسوشيتدپرس، مذاكرات ايران همچنين كانال ارتباطي روسيه و امريكا براي كاستن از آشوب‌هاي منطقه بشمار مي‌آيد. همچنين گراهام آليسون استاد علوم سياسي دانشگاه هاروارد، همكاري روسيه و امريكا را شاهد خوبي براي وجود منافع مشترك ملي واقعي بين دو كشور ارزيابي كرد و گفت: ولاديمير پوتين رييس‌جمهوري روسيه و اوباما منافع مشتركي فراتر از موضوع اوكراين دارند.
آسوشيتدپرس افزود: توافق هسته‌يي مي‌تواند در خدمت نيازهاي روسيه در سطح راهبردي باشد. اين توافق مي‌تواند موضع تهران را به عنوان قدرت منطقه‌يي همپيمان مسكو درباره سوريه و تلاش عربستان براي اعمال نفوذ در خاورميانه تقويت كند. منافع اقتصادي همچنين نقش مهمي در حمايت مسكو از توافق هسته‌يي دارد، هرچند كه لغو تحريم‌ها در كوتاه‌مدت به ضرر روسيه خواهد بود و اين توافق در رقابت با نفت خام روسيه نفت بيشتري از ايران را وارد بازار خواهد كرد. روسيه در تلاش براي يافتن راه‌حلي در اين زمينه از طريق پيشنهاد پول نقد در مقابل نفت ايران است. تهران سپس پول نقد را براي خريد كالاهاي روسي هزينه خواهد كرد. در مقابل مسكو مي‌تواند با فروش آخرين فناوري‌ها و تجهيزات حفاري و ساير فناوري‌هاي جمهوري اسلامي به احياي بخش نفتي اين كشور كمك كند.
در بلندمدت، كرملين كه تاكنون به ساخت راكتور فعال هسته‌يي ايران كمك كرده است، از توافق امضاشده چندميليارد دلاري براي ساخت دو راكتور ديگر و تامين سوخت آنها بهره خواهد گرفت. صرف‌نظر از اين همكاري، ايران و روسيه پروژه‌هاي ديگري در دست اجرا دارند كه ازجمله مي‌توان به همكاري نظامي و فروش تسليحات روسي به تهران از جمله انتقال سامانه‌هاي دفاع هوايي اس 300 اشاره كرد كه تحويل آن مدت‌ها به تاخير افتاده است. به نوشته اين خبرگزاري، امريكا به‌شدت به دنبال جلوگيري از انتقال چنين سامانه‌هايي به ايران بوده است. ايراني‌ها هم ظاهرا همزمان با آمادگي براي رهايي از تحريم‌هاي اقتصادي، توجه ويژه‌يي به روسيه دارند. همزمان مهدي سنايي سفير ايران در مسكو جهش سريع و چشمگير در روابط تجاري با روسيه و افزايش سطح مبادلات تجاري از رقم كنوني آن به ارزش 5ميليارد دلار به 70ميليارد دلار در سال را پيش‌بيني كرده است. كمك به حل و فصل اختلافات بر سر برنامه هسته‌يي ايران همچنين مي‌تواند بدين معنا باشد كه امريكا و شركايش فشارها بر روسيه در زمينه اوكراين را كاهش دهند. سيمور در اين زمينه گفت: مسكو ممكن است چنين محاسبه كرده باشد كه قدرت‌هاي غربي احتمالا براي جلوگيري از به خطر افتادن همكاري با اين كشور بر سر ايران، تمايل كمتري به افزايش تحريم‌هاي روسيه بر سر اوكراين خواهند داشت.
توافق هسته‌اي به نفع امريكا است
در همين راستا شبكه خبري سي‌ان‌ان به نتيجه رسيدن مذاكرات هسته‌يي را به نفع امريكا دانست. گزارش سي‌ان‌ان با بيان اينكه طرف‌هاي مقابل ايران چاره‌يي جز توافق با اين كشور ندارند و مخالفان اين توافق نيز تنها به انتقاد از روند مذاكرات هسته‌يي مي‌پردازند، اعلام مي‌كند كه در صورت شكست اين مذاكرات امريكا نمي‌تواند با ايران وارد جنگي شود كه پايان آن مشخص نيست. به گزارش ايلنا، اين خبرگزاري همچنين تصريح مي‌كند كه دستيابي به توافق هسته‌يي ميان ايران و گروه 1+5 باعث همكاري احتمالي يا دست‌كم همسو شدن حمله‌ها به گروه تروريستي داعش در سوريه و عراق مي‌شود زيرا مقام‌هاي ايراني تاكنون به هيچ صورتي حاضر به همكاري با ايالات متحده در جنگ با داعش نشده‌اند. دستيابي به توافق هسته‌يي همچنين باعث مي‌شود همكاري امريكا با عربستان‌سعودي به عنوان يكي از متحدان اصلي ايالات متحده در منطقه خليج فارس كاهش پيدا كند و به اين ترتيب يكي از هواداران تروريسم و افراط‌گرايي در منطقه و در سطح بين‌الملل قادر به ادامه فعاليت‌هاي خود نخواهد بود.
نگراني‌هاي ايران بي‌اساس نيست
پايگاه خبري المانيتور در پايان مذاكرات روز سه‌شنبه ايران و گروه موسوم به 1+5، نوشته است كه تهران مي‌خواهد اطمينان پيدا كند كه در برابر امتيازات هسته‌يي كه مي‌دهد، تحريم‌ها واقعا و در عمل برداشته مي‌شوند. لورا روزن نويسنده اين گزارش با اشاره به سفر از پيش برنامه‌ريزي‌شده محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران به تهران، به نقل از يك منبع مطلع از روند مذاكرات، نوشته است كه ظريف در ايران در مورد مساله كسب اطمينان از واقعي بودن مساله برداشته شدن تحريم‌ها در توافق نهايي، مشورت و رايزني كرده است. به ادعاي المانيتور، در صورتي كه تهران اين اطمينان را پيدا كند، قادر خواهد بود تا در مسائل مربوط به برنامه هسته‌يي، امتيازاتي ارائه دهد. به گزارش فارس در اين گزارش به نقل از يك منبع مطلع ديگر كه او هم خواسته نامش فاش نشود، آمده است كه ايراني‌ها مي‌خواهند اطمينان يابند كه كاهش تحريم‌ها، به همان اندازه كه تعهدات هسته‌يي ايران قابل راستي‌آزمايي است، قابل سنجش و ارزيابي باشد. اين منبع مدعي شده است كه 1+5 در اين رابطه نوعي اطمينان به ايران داده است. در بخشي از گزارش المانيتور آمده است: تحليلگران مي‌گويند نگراني ايراني‌ها در مورد كاهش تحريم‌ها، بي‌پايه و اساس هم نيست. اين تحليلگران همچنين اشاره كرده‌اند كه به نفع 6 قدرت جهاني است كه اطمينان يابند كه توافق با دوام است و ايران ذيل آن احساس نمي‌كند كه انتظاراتش از كاهش تحريم‌ها در برابر پايبندي به تعهداتش در توافق نهايي، رد شده است.
بي‌اعتمادي مهم‌ترين اختلاف ايران با امريكا
خبرگزاري شينهواي چين اعلام كرد بي‌اعتمادي تهران به واشنگتن، مهم‌ترين عامل اختلافات دو طرف براي دستيابي به توافق جامع هسته‌يي به شمار مي‌رود. به نظر مي‌رسد ايران و قدرت‌هاي جهاني هنوز نتوانسته‌اند بر سر اختلافات اصلي و بزرگ خود يعني تحريم‌ها و دسترسي به تاسيسات نظامي ايران، به پيشرفت زيادي دست پيدا كنند. با گذشت يك سال و نيم از گفت‌وگوي تلفني باراك اوباما رييس‌جمهور امريكا و حسن روحاني رييس‌جمهور ايران، كسي نمي‌تواند اين واقعيت را انكار كند كه دو طرف مذاكره‌كننده در تثبيت اعتمادسازي مشترك، بسيار كند عمل كرده‌اند.
با نگاهي به گذشته به اين مساله پي مي‌بريم كه روابط امريكا و ايران پر از خصومت و دشمني بوده است. امريكا در سال 1953 ميلادي با هدف دستيابي به منابع نفتي، با برپايي يك كودتا، محمدرضا پهلوي را به قدرت رساند. پيروزي انقلاب اسلامي ايران در سال 1979ميلادي سرآغاز دشمني‌هاي دو كشور بوده است. در جنگ 8ساله عراق عليه ايران نيز امريكا از رژيم صدام حمايت كرد و طي سال‌هاي اخير نيز با اعمال تحريم‌هاي اقتصادي و تجاري عليه برنامه هسته‌يي ايران، فشار زيادي را به اقتصاد اين كشور وارد كرده است. به نظر مي‌رسد امريكا براي دستيابي به توافق جامع هسته‌يي با ايران در شرايط كنوني راهي جز اعتمادسازي نخواهد داشت.