خروج يونان از منطقه يورو بدون تعهد به بازپرداخت وامها، هم براي يونان و هم براي اتحاديه اروپا تبعات ناگواری را در پي دارد. يونان ناچار است تا واحد پولي تضعيف شده «دراخما» را بار ديگر چاپ كند و يونانيها ناگزيرند تا با آثار منفي تورم و بيكاري دستوپنجه نرم كنند
نشست روز پنجشنبه مقامات اتحاديه اروپا با يونان، بدون حصول نتيجهيي پايان پذيرفت. در اين جلسه قرار بود با بررسي بستههاي پيشنهادي يونان و اتحاديه اروپا، در مورد نحوه بازپرداخت وامهاي صندوق بينالمللي پول و تمديد موعد سررسيد بازپرداخت وامهاي پرداختي اتحاديه اروپا مذاكراتي ميان طرفين صورت گيرد اما حالا با شكست مذاكرات، مقامات اروپا ميگويند كه اگر يونان پيشنهاد اتحاديه اروپا را نپذيرد، كمك مالي براي اينكه يونان بتواند بدهيهايش را پرداخت كند، در كار نخواهد بود حتي اگر يونان از اتحاديه اروپا و منطقه يورو خارج شود.
به گزارش رويترز، يك هفته پيش از مذاكرات اخير، طرفين با لحن شديدي از يكديگر انتقاد ميكردند، «سيپراس»، نخستوزير چپگراي دولت يونان، صندوق بينالمللي پول را مسوول فشارهاي اقتصادي بر مردم يونان ميدانست و «ژانكلود جانكر»، رييس كميسيون اروپا سيپراس را متهم ميكرد كه مردم يونان و اروپا را گمراه ميكند.
در روزهاي بعدي بهخصوص پس از اعلام رسمي خبر برداشت 5ميليارد يورويي از حسابهاي بانكي يونان و افزايش احتمال ورشكستگي يونان و خروج احتمالي اين كشور از اتحاديه اروپا، لحن كلام طرفين مذاكرهكننده تغيير كرد، بهگونهيي كه يانكر، خبر از پيشنهاد 35ميليارد يورويي براي احياي مجدد اقتصاد يونان داد و سيپراس نيز ابراز اميدواري كرد كه مذاكرات روز پنجشنبه روند مثبتي در پي خواهد داشت.
به گزارش گاردين، مذاكرات از ساعات ابتدايي روز پنجشنبه و در مقر اتحاديه اروپا در بروكسل آغاز شد. اخبار اوليه منتشر شده از نتايج مذاكرات و بسته پيشنهادي اروپا، حاكي از اين بود كه احتمال رسيدن به توافق بسيار ضعيف است. با افزايش احتمال خروج يونان از اتحاديه و كاهش ارزش يورو، شاخصها در بازارهاي بورس كاهش يافت. اما در ساعات مياني روز و با ارائه بسته پيشنهادي جديد از جانب يونان كه در آن بسياري از اصلاحات مدنظر اتحاديه مانند افزايش ماليات شركتها و افزايش سن بازنشستگي درنظر گرفته شده بود، روند مذاكرات تغيير كرد و احتمال رسيدن به توافق قوت گرفت.
با اينكه پيش از شروع جلسه عصر اتحاديه، مقامات كشور آلمان و در راس آنان آنگلا مركل اعلام كردند كه نسبت به نتيجه مذاكرات خوشبين نيستند اما ساير مقامات اروپايي مانند پيير مسكويچي، مسوول بخش اقتصادي و مالي كميسيون اروپا، رسيدن به توافق را در دسترس و نزديك ميديدند. سيپراس نيز در مصاحبه خبري خود احتمال رسيدن به توافق را بسيار زياد دانست. با اين حال و در انتهاي روز، رسانههاي خبري جهان اعلام كردند كه مذاكرات يونان در روز پنجشنبه بدون رسيدن به توافق به دليل پارهيي از اختلافات به پايان رسيده است. البته يانيس واروفاكيس (وزير اقتصاد يونان و مذاكرهكننده ارشد پيشين يونان) در كنفرانس خبري بعد از نشست اعلام كرد كه مذاكرات در روز يكشنبه 28ژوئن و دو روز پيش از سررسيد موعد وام 1.6ميليارد يورويي صندوق بينالمللي پول در روز سهشنبه اول جولاي در آتن پايتخت يونان پيگيري ميشود. او همچنين خاطرنشان كرد كه باوجود مخالفتهايي بر سر مفاد بسته پيشنهادي در جلسه اخير، مذاكرات تا جايي ادامه پيدا ميكند كه با سران اتحاديه به يك راهحل مشترك دست يابيم.
هر چند مذاكرات يونان در روز پنجشنبه بدون رسيدن هيچگونه توافقي به پايان رسيد، اما در ميان اكثر مقامات طرفين مذاكرات، خوشبيني زيادي نسبت به آينده و رسيدن به توافق وجود دارد.
حال باتوجه به مذاكرات انتهاي هفته گذشته و پيشبيني تحليلگران اقتصادي و سياسي، سه سناريوي زير را براي آينده يونان و اقتصاد اين كشور ميتوان متصور شد:
1. يونان به خواستههايش از طريق مذاكرات دست يابد: در اين فرض دولت يونان بار ديگر از طرف اروپايي مهلت ميگيرد. سياست رياضت اقتصادي در اين كشور پيگيري نميشود و تنها تعدادي از اصلاحات اقتصادي (مدنظر حزب سيريزا) در اين كشور اجرا ميشود. مشخصا سران اتحاديه اروپا و در راس آنان كشور آلمان از اين سناريو استقبال نخواهند كرد چراكه در يك بازي برد- باخت قرار ميگيرند كه عايدي چنداني براي آنها نخواهد داشت. ضمن آنكه با اين رويكرد دولتهاي بدهكار ديگر اروپايي مانند ايتاليا و اسپانيا نيز امتيازات بيشتري از اتحاديه طلب خواهند كرد.
2. طرفين به توافق برسند و هر كدام به بخشي از خواستههاي خود دست يابند: در اين حالت يونان متعهد ميشود تا بخشي از سياستهاي مدنظر اتحاديه را اجرا كند و سران اتحاديه نيز در بازپرداخت وامهاي كشور يونان انعطاف بيشتري نشان ميدهند. بهنظر ميرسد اين سناريو كه به يك بازي برد- برد شبيه است نتيجه مذاكرات آتي باشد. مقامات اروپايي و يوناني نيز در مذاكرات اخير با اعلام خوشبيني نسبت به آينده احتمال بروز اين سناريو را بيش از پيش كردند.
3. يونان بدون تعهد به بازپرداخت وامها، از ناحيه يورو خارج شود: بروز اين حالت هم براي يونان و هم براي اتحاديه اروپا تبعات ناگواري را در پي دارد. يونان ناچار است تا واحد پولي تضعيف شده «دراخما» را بار ديگر چاپ كند و مردم اين كشور ناگزيرند تا در كوتاهمدت با اثرات منفي تورم و بيكاري همچنان دستوپنجه نرم كنند و اين امر نارضايتي اجتماعي از حزب سيريزا را افزايش ميدهد و حتي ممكن است منجر به كنارهگيري اين حزب از قدرت شود. اما از طرف ديگر به گفته آندره بورگ- وزير اقتصاد سابق سوئد و عضو ارشد موسسه داووس- «با خروج يونان از ناحيه يورو، تمامي ارزشهايي كه اتحاديه اروپا حول آن شكل گرفته زيرسوال ميرود و فرصت بهرهبرداري دشمنان اتحاديه نظير روسيه فراهم خواهد شد.» به همين دليل حركت در اين مسير براي طرفين، حركت در يك مسير باخت- باخت است كه بهضرر هر دو طرف است.
بنابراين بهنظر ميرسد طرفين مذاكرهكننده در روز يكشنبه ناچارند براي فرار از بروز سناريو سوم، از مواضع برتريطلبانه خود دست بكشند، چراكه براي حزب سيريزا «باقيماندن در قدرت» اهميت دارد و براي اتحاديه اروپا حفظ اتحاد و يكپارچگي اتحاديه اروپا