روز گذشته موضوع روابط تجاری ايران با كشورهاي همسايه‌اش دليلی بر برگزاري همايش‌هايی شده بود كه نشان از گسترش روابط بازرگانی كشورهای همسايه داشت؛ خبرهايي كه از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين بازار تجاري ايران خبر مي‌داد و در عين حال جاي خالي ايران را در بازار همسايه ديگري به رخ مي‌كشيد. بر اساس آماري كه در اين روز منتشر شده است و البته آماري كه از تراز تجاري ايران و ساير كشورهاي همسايه‌اش مشهود است، عراق در حال حاضر بزرگ‌ترين و مهم‌ترين بازار تجاري ايران در ميان همسايگان است كه توانسته طي دو سال و دو ماه گذشته در واردات از ايران رتبه نخست را در كارنامه ايران ثبت كند.
موضوعي كه فرزاد پيل‌تن، مدير كل دفتر بازرگاني كشورهاي عربي و آفريقايي سازمان توسعه تجارت درباره آن به عنوان مهم‌ترين شريك تجاري ايران مي‌گويد: «عراق مهم‌ترين شريك صادراتي ما به حساب مي‌آيد و روند فعلي تجارت‌مان با اين كشور مثبت است اما متناسب با ظرفيت‌ها و فرصت‌هاي موجود نيست. عراق مي‌تواند بازار مهمي براي شركت‌هاي ايراني و تجار باشد، در توازن تجاري نبايد شكاف و فاصله عميقي بين صادرات و واردات عراق وجود داشته باشد؛ هرچند عراق محصولاتي دارد كه مي‌تواند در بازار ما مورد استفاده قرار گيرد.»
وي تاكيد مي‌كند: «عراق مهم‌ترين شريك صادراتي ما به حساب مي‌آيد، اين اهميت به گونه‌اي است كه در سازمان توسعه تجارت، رياست‌جمهوري و ساير سازمان‌هاي اقتصادي، دفاتر و ستاد ويژه عراق تاسيس شده است. البته مشكلات بانكي، استاندارد، حمل‌و‌نقل، مشكلات مرزي و گمركات از جمله مسائلي هستند كه مانع توسعه روابط دو كشور مي‌شوند كه بايد در دستور كار قرار گيرد و پيگيري شود.»
پيل‌تن از جمله نقاط ضعف در روابط تجاري بين ايران و عراق را نگاه كوتاه‌مدت تجار ايراني به بازار عراق مي‌داند و مي‌گويد: «گاهي تجار و شركت‌هاي ايراني در رعايت استاندارد‌ها و كيفيت محصولات صادراتي خود دقت لازم را نمي‌كنند. ضمن آنكه گاهي اوقات شاهد بدحسابي از ناحيه دو طرف در خصوص مراودات تجاري هستيم كه اين مسائل به روابط تجاري دو كشور آسيب مي‌زند.»
آماري كه اتاق بازرگاني ايران از ميزان واردات و صادرات ايران به عراق اعلام كرده است، نشان مي‌دهد ميزان صادرات ايران به عراق طي سال‌هاي ٩٢ و ٩٣ و دو ماهه ٩٤ به ترتيب به پنج ميليارد و ٩٤٩ ميليون و 38 هزار و ٦٠٢ دلار . شش ميليارد و ١٨١ ميليون و ٧٨٤هزار و در نهايت ٨٥٢ دلار، ٩٠٩ ميليون و ١٢٥ هزار و ٦٩٦ دلار رسيده است.در مقابل ميزان واردات ايران از عراق طي اين مدت به ترتيب به ٦٨ ميليون و ٤٦٦ هزار و ٨٦١ دلار، ٦٠ ميليون و ٣٦٩ هزار و ٧١٨ دلار، پنج ميليون و ٧٠٧ هزار و ٤١٢ دلار رسيده است. بر اين اساس در حالي كه طي اين سال‌ها در رتبه نخست صادرات ايران قرار داشته در اين سال‌ها به ترتيب در رتبه‌هاي ٤٣ و ٤٤ قرار داشته است.
در همين حال توسعه روابط اقتصادي با كشورهاي همسايه كه به عنوان اولويت دولت مطرح است موجب شده مديران سازمان توسعه تجارت به ساير كشورها نيز توجه خاص نشان دهند و از جاي خالي ايران در مرزهاي آذربايجان و تركمنستان گلايه كنند به گونه‌اي كه عباس خالقي‌تبار، مدير مركز آموزش بازرگاني وزارت صنعت، معدن و تجارت در اين باره مي‌گويد: «حجم تجارت خارجي آذربايجان در سال 2013 بالغ بر 34 ميليارد دلار بوده كه نسبت به پنج سال گذشته آن ٦٦ درصد افزايش داشته است. اين كشور به واردات ماشين‌آلات صنعتي فلزكاري، محصولات صنايع غذايي، محصولات كشاورزي نياز دارد و در كنار آن شرايط خوبي براي صادرات خدمات فني مهندسي در اين كشور فراهم است. ٩٠ درصد صادرات آذربايجان بر پايه گاز است و بيشتر كالاهاي مصرفي خود را وارد مي‌كند و از آنجايي كه به دليل شرايط تحريم ايران، صادرات گاز ما به اين كشور با كالا تهاتر مي‌شود، زمينه خوبي براي توليد‌كنندگان ايراني فراهم شده است.»
آمارهاي موجود در اتاق بازرگاني ايران از ميزان واردات و صادرات ايران با كشورهاي همسايه نشان مي‌دهد كه طي سال‌هاي ٩٢ و ٩٣ و دو ماهه ٩٤ همچنان امارات به عنوان بزرگ‌ترين صادر‌كننده كالا به ايران مطرح است و عراق بزرگ‌ترين وارد‌كننده از ايران است .
بر اساس اين آمار در حالي كه ميزان صادرات امارات به ايران در سال ٩٢ به ١١ ميليارد و ٢٣٠ ميليون و ٩١٦ هزار و ٧٥٥ دلار مي‌رسد اين عدد در سال ٩٣ كاهش يافته و به ١٠ ميليارد و ٩٧٠ميليون و ٥٩٤هزار و ٧٨٦ دلار رسيده است. همين عدد در دو ماهه ابتداي امسال نيز به يك ميليارد و ١٢٦ ميليون و ٨هزار و ١٩٦ دلار رسيده كه نشان مي‌دهد ايران در حال تغيير روال صادرات و واردات خود است.
اما در همه اين سال‌ها تركيه توانسته است سهم خود را در ميزان صادرات به ايران حفظ كرده و در عين حال افزايش بدهد. اين كشور كه در سال ٩٢ يك ميليارد و ٦٣٩ميليون و 584 هزار و 169 دلار در ميان كشورهاي همسايه چهارمين رتبه را كسب كرده بود در سال ٩٣ با صادرات ٣ميليارد و ٧٧٩ميليون و ٦٢٨ هزار و ١٤٧ دلار در رتبه دوم بعد از امارات قرار گرفت و در دو ماه سال جاري نيز همين روال را حفظ كرد و سهم خود از تجارت خارجي ايران را به ٥٠٧ميليون و ٣٥٧هزار و ٢٤٧ دلار رسانده است. تراز تجاري ايران در سال‌هاي ٩٢، ٩٣ و دو ماهه ٩٤ نشان مي‌دهد كه رتبه‌داران صادرات و واردات ايران در حال جابه‌جايي اند كه اين امر تغيير رويكرد ايران به بازارهاي مختلف هدف خود را نشان مي‌دهد. به گونه‌اي كه طبق آمار موجود بيشترين واردات در سال ٩٢ از امارات، تركيه، پاكستان، عراق، افغانستان، آذربايجان و ارمنستان صورت گرفته است. اين رتبه‌بندي در سال ٩٣ در ميان همسايه‌ها با كمي جابه‌جايي به امارات، تركيه، پاكستان، تركمنستان، ازبكستان، عراق، آذربايجان، ارمنستان و افغانستان تغيير كرده است و در نهايت در دو ماهه سال جاري به امارات، تركيه، عراق، ارمنستان، افغانستان و تركمنستان ختم شده است. در عين حال بيشترين صادرات به كشورهاي همسايه در دو سال و دو ماه گذشته به همان روال قبلي و به ترتيب به عراق، امارات، افغانستان، تركيه، تركمنستان، پاكستان، آذربايجان ، ارمنستان و ازبكستان بوده است.
اين روال تجاري و برنامه‌هاي صادراتي ايران به خوبي نشان مي‌دهد كه ايران قصد دارد در كنار حفظ سهم خود از بازارهاي تجاري كشورهاي همسايه، خود را براي افزايش حضور در اين كشورها آماده مي‌كند و بر اين اساس براي هر يك از همسايه‌هاي خود برنامه‌هاي تجاري خاصي وضع كرده است؛ و بعيد نيست تا پايان سال جاري و حتي در گزارش‌هاي ماه‌هاي آينده تراز تجاري متفاوت‌تري را شاهد باشيم، چرا كه ظاهرا وزارت صنعت، معدن و تجارت قصد دارد با كمك به تجار خود بازارهاي بكر جديد تجاري همسايه‌هاي خود را فتح كند.
نگاهی به رتبه‌داران تراز تجاری ايران و همسايگان
| کد خبر : ۱۲۷۳۰ | دوشنبه، ۲۵ خرداد ۱۳۹۴ - ۰۷:۰۷:۱۵ | ۱۷۲۸ بازدید |
روز گذشته موضوع روابط تجاری ايران با كشورهاي همسايه‌اش دليلی بر برگزاري همايش‌هايی شده بود كه نشان از گسترش روابط بازرگانی ...