درحالي كه تمركززدايي و كاهش بار اقتصادي كلانشهرها، مهم‌ترين عوامل استقبال مسوولان كشور براي ساخت شهرك‌هاي جديد بود اما به گفته فعالان اقتصادي و اجتماعي ساخت شهرك‌هاي جديد نه تنها به حل اين مشكلات كمكي نكرده است بلكه به دليل نبود نظارت كافي بر آنها، عدم امكانات لازم براي سكونت و... مشكلات تازه‌يي را نيز براي كلانشهرها ايجاد كرده است. دراين ميان ادامه مسير شهرك‌سازي درصورتي مي‌تواند،موفقيت آميز باشد كه رويكرد فعلي ساخت‌وساز تغيير كند و به اين شهرها به صورت يك واحد محله‌يي با هويت مستقل فرهنگي، اجتماعي واقتصادي نگريسته شود.
مسكن مهر بار شهرك‌هاي جديد
مديرعامل شهر جديد پرديس مهم‌ترين عامل نابساماني در پروژه شهرك‌هاي اطراف تهران را نبود برنامه منسجم دانست و به «تعادل» گفت: درصورتي كه شهرك‌ها براساس برنامه اوليه ساخته مي‌شدند بسياري از مشكلات كنوني كلانشهرها حل مي‌شد.
حسن ولي‌پور افزود: ساخت شهرهاي پرديس، پرند، انديشه و... از سوي وزارت راه وشهرسازي و وزارت مسكن سابق برنامه‌ريزي شد اما قرار نبود كه اين شهرك‌ها تنها كاربرد خوابگاه را براي تهراني‌ها داشته باشند بلكه براساس برنامه بايد داراي هويت مستقل بوده و كاركردهاي فرهنگي، اجتماعي واقتصادي به همراه داشته باشند. ولي‌پور ادامه داد: براساس پيش‌بيني اوليه شهر جديد پرديس ظرفيت اسكان 200هزار نفر را داشت ولي نبود برنامه مشخص و افزايش اسكان به 500هزار نفر، مشكلات بسياري راايجاد كرد.
وي با انتقاد از پروژه مسكن‌مهر گفت: بار اضافي كه ازسوي مسكن‌مهر بر پروژه شهرك‌سازي تحميل شد با ظرفيت اوليه اين شهرك‌ها تطبيق ندارد، اگر برنامه شهرك‌ها به صورت تدريجي و براساس طرح اوليه ادامه مي‌يافت، بسياري از مشكلات كنوني شهرك‌هاي جديد حل مي‌شد.
دغدغه شهروندان شهرهاي جديد
سخنگوي كميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: ارايه تسهيلات مناسب براي ايجاد سرپناه اقشار ضعيف جزو وظايف دولت است.
مهرداد لاهوتي بااشاره به آخرين جلسه مشترك كميسيون عمران مجلس و وزير راه و شهرسازي افزود: تسريع در ساخت شهرك‌هاي اطراف تهران از مهم‌ترين خواسته‌هاي كميسيون عمران مجلس از وزير راه بود. وي ادامه داد: تمام شهرك‌هاي اطراف پايتخت نقش خوابگاه را براي تهران بازي مي‌كنند و ساكنان آنها هر روز بين محل زندگي و كار خود در حال رفت‌وآمد هستند پس مهم‌ترين دغدغه آنها دسترسي سريع به سيستم حمل‌ونقل عمومي است.
لاهوتي با اشاره به سيستم ريلي سريع و مجهز بيشتر كلان‌شهرهاي دنيا گفت: نمونه موفق اين سيستم در كشور آلمان است كه محل زندگي مردم در روستاها و شهرهاي كوچك اما محل كارشان در شهرهاي بزرگ است اما آنها در كوتاه‌ترين زمان ممكن اين فاصله را طي مي‌كنند. اين عضو كميسيون عمران مجلس اظهاركرد: نارسايي خدمات زيربنايي، وابستگي شهرك‌ها در حوزه اشتغال، خدمات بهداشتي، رفاهي وتفريحي به كلانشهرها و همچنين نبود توزيع بهينه جمعيت از جمله مهم‌ترين عوامل عدم هويت مستقل براي شهرك‌هاي اطراف تهران است.
افزايش كيفيت باحضوربخش‌خصوصي
عضو هيات‌مديره كانون انبوه‌سازان كشور با اشاره به اهميت حضور بخش‌خصوصي در ساخت شهرك‌هاي اقماري به «تعادل» گفت: در سال‌هاي گذشته ساخت شهرك‌هاي اقماري يكي از پيشنهادات بخش‌خصوصي به دولت بوده است، اين بخش علاوه بر اينكه دولت را در پاسخگويي به تقاضاي مسكن ياري مي‌رساند، رقابت را براي ساخت‌وساز باكيفيت
افزايش مي‌دهد.
ايرج رهبر افزود: حضور بخش‌خصوصي بيش از همه در زمينه‌هاي جذب سرمايه، طراحي و اجرا خواهد بود ضمن اينكه دولت نيز بايد ازاين بخش حمايت و مسيرهاي پيش‌رو را تسهيل كند.
وي ادامه داد: در صورتي كه امكانات لازم در شهرك‌هاي جديد تعبيه شود مردم براي خروج از پايتخت و سكونت در اين شهرك‌ها ترغيب مي‌شوند.
بزهكاري؛ ارمغان ساخت شهرك‌هاي اقماري
رييس انجمن علمي مددكاري اجتماعي ايران در گفت‌وگو با «تعادل» بزرگ‌ترين عامل مهاجرت را نبود شغل دانست و گفت: باتوجه به اينكه شغل اغلب روستاييان كشور كشاورزي و دامداري است، مردم روستا براي يافتن شغل مناسب به سمت كلانشهرها مهاجرت مي‌كنند.
اين جامعه‌شناس افزود: مهاجران اغلب جزو اقشار ضعيف جامعه طبقه‌بندي مي‌شوند كه توان تهيه مسكن در كلانشهرها را ندارند و براي سكونت به حاشيه شهرها روي مي‌آورند.
وي اظهاركرد: به دليل نبود ارتباط همسايگي بين ساكنان و نبود نظارت‌كافي در اين شهرك‌ها، بزهكاري در اين محله‌ها اوج مي‌گيرد و به مرور ساكنان اين شهرها جاي خود را به مجرمان و بزهكاران مي‌دهند.
رييس انجمن علمي مددكاري اجتماعي ايران در پايان گفت: در حال حاضر ميزان سكونت نسبت به ارايه خدمات در شهرهاي جديد فزوني گرفته‌و عدم موفقيت يا موفقيت نسبي در زمينه اسكان مردم در اين شهرها نه تنها مشكلي را حل نكرده بلكه هزاران معضل همچون حاشيه نشيني، عدم احساس تعلق و تعامل، بافت فرسوده نوين و... را ايجاد كرده است.