دلار كوتاه نمي‌آيد و همچنان پيشروي مي‌كند. هر دلار آمريكا ديروز در صرافي‌هاي تهران 3342 تومان قيمت خورد. اين در حالي بود كه ساير ارزهاي خارجي ديروز روندي منفي داشتند و كاهش قيمت را تجربه كردند. يورو و پوند ديروز 3582 تومان و 4899 تومان معامله شدند تا فاصله دلار و يورو در بازار آزاد به 240 تومان برسد.
درهم و لير تركيه نيز ديروز 911 تومان و 1284 تومان داد و ستد شدند. در بازارهاي جهاني نيز ارزش يورو در برابر دلار و ارزش پوند در برابر دلار كاهش پيدا كرد. اين در حالي بود كه قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني اندكي افزايش پيدا كرد. بر اساس آخرين معاملات جهاني نفت برنت درياي شمال به 58 دلار رسيد و نفت خام امريكا ٥٢ دلار شد. اين در حالي است كه بعد از بيانيه لوزان و توافق اوليه هسته‌اي انتظار مي‌رفت با لغو تحريم‌ها، صادرات نفت ايران افزايش يابد و در نتيجه درآمدهاي ارزي كشور بيشتر شود و مقدار ارز در كشور افزايش يابد كه در نتيجه باعث كاهش قيمت ارز شود.
به نظر مي‌رسد دولت يازدهم در شرايط كنوني تمايل چنداني به پايين آمدن قيمت ارز به دلايل مختلف ندارد، زيرا اولا بودجه دولت در سال ٩٤ بارقم ٢٨٥٠ تومان بسته شده است و ثانيا اگر نرخ ارز كاهش يابد با توجه به تمايل دولت به گسترش بخش توليد، بايد صادرات كشور افزايش يابد كه اگر قيمت ارز كاهش يابد، قيمت كالاهاي صادراتي افزايش خواهد يافت و در بازارهاي بين‌المللي اين مساله منجر به زيان كشور در بخش صادراتي خواهد شد. از همين رو دولت به دليل كمبود ارز نمي‌خواهد واردات خود را افزايش دهد؛ چرا كه با كاهش نرخ ارز، واردات كالاها ارزان‌تر مي‌شود كه منجر به افزايش واردات و زيان بخش توليد در كشور و بيلان ارزي كشور مي‌شود.
تك‌نرخي شدن ارز منتفي شد
از طرفي در چند روز اخير شايعاتي درباره احتمال لغو توافق هسته‌اي مشكلاتي پيش روي لغو تحريم‌هاي ايران و توافقنامه سوييس به وجود آورده كه با اجرايي شدن تحريم‌هاي تازه اتحاديه اروپا، اميدهاي ايجاد شده را نگران كرده است و بر اين اساس اين احتمال قوت گرفته كه بهاي ارز با نوساناتي روبه‌رو شود. روز گذشته نيز رييس كل بانك مركزي بحث تك نرخي شدن ارز را منتفي دانست. به اين‌ترتيب به نظر مي‌رسد يكي از سناريوهاي پيش روي بازار ارز صعود قيمت دلار در چند ماه آينده باشد به‌طوري كه ممكن است نمودارهاي تكنيكال هم بر خلاف پيش‌بيني‌ها درست از آب درآيند و دلار ٤٠٠٠ توماني در بازار آزاد معامله شود. اما همه اين پيش‌بيني‌ها مي‌تواند با رفتارهاي هيجاني و انتظارات آتي جديد تغيير كند و معادلات را تغيير دهد. بنابراين باز هم بايد اعتراف كنيم كه هيچ چيز در اقتصاد ايران قابل پيش‌بيني نيست و گذر زمان همه‌چيز را مشخص مي‌كند. اين در حالي است كه از زمان تصويب نرخ دلار رسمي در بودجه ٩٤، دلار بانك مركزي هر روز با حركتي صعودي و لاك پشتي آرام آرام خود را به نرخ ٢٨٥٠ توماني نزديك مي‌كند. به‌طوري كه آخرين قيمت دلار رسمي بانك مركزي ديروز ٢٨ هزار و ٢٥٨ ريال اعلام شده است.
سناريوي بدبينانه
كارشناسان اقتصادي بر اين باورند كه نوسان مثبت و منفي ارز از يك طرف به توانايي ايران در لغو تحريم‌ها و برداشته شدن آنها و از طرف ديگر به تمايل دولت‌هاي غربي به آزاد كردن پول‌هاي بلوكه شده ايران بستگي دارد كه با تحقق چنين اتفاقي اين نقدينگي به كشور سرازير مي‌شود و بر اين اساس به نظر مي‌رسد تغييرات اساسي در قيمت ارز تا تيرماه بعيد است. بر اساس اين تحليل نرخ دلار امريكا بين ٣٢٠٠ تا ٣٣٠٠ با نوساني در حدود ١٠٠ تومان تغيير پيدا مي‌كند، مگر آنكه سناريوي بدبينانه اتفاق بيفتد و اتفاق غير مترقبه‌اي مانند جنگ يا عدم توافق و برداشته شدن تحريم‌ها همه معادلات كنوني را بر هم بزند.
سناريوي خوشبينانه
اين در حالي است كه بر اساس سناريوي خوشبينانه اگر اين توافق جامع و كامل هسته‌اي حاصل شود، بعيد است نرخ ارز كاهش قابل توجهي پيدا كند، زيرا بودجه دولت با نرخ ٢٨٥٠ تومان براي هر دلار تصويب شده است و تا پايان سال تغييرات اساسي در اين زمينه به وجود نمي‌آيد. به باور كارشناسان بازارهاي مالي، براي تغيير جدي در نرخ ارز اولا بايد تمامي تحريم‌ها لغو شود كه اين اتفاق طولاني و زمان‌بر خواهد بود و ثانيا بخش توليد كشور تا چه اندازه توان دارد قدرت بالقوه خود را به دست آورد و بنابراين بعيد است در كوتاه‌مدت و شايد بلندمدت، تغييرات اساسي در قيمت دلار رخ دهد. «علي محمدي» فعال بازار ارز در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: « دولت در حال حاضر نبايد هم تمايلي براي تك نرخي كردن نرخ ارز داشته باشد؛ زيرا با محاسبه رقم ٢٨٥٠ تومان براي بودجه كشور و اختلاف آن با بازار غير رسمي كه بين ٤٠٠ تا ٥٠٠ تومان است، در نتيجه براي از بين بردن اين مابه‌التفاوت بايد نرخ ارز مصوب در بودجه را تغيير دهد و اين اتفاق منوط به تصويب مجلس است». او معتقد است: « دولت براي تك نرخي كردن قيمت ارز بايد نيازهاي كلي ارزي را از طريق بانك مركزي برآورده كند كه اين امر براي دولت بسيار سخت خواهد بود، تمام نيازهاي ارزي افراد را اعم از مسافران و بيماران و كساني كه كالاهاي غير‌ضروري و لوكس را به كشور وارد مي‌كنند، پاسخگو باشد و در نتيجه شايد تمايل چنداني به تك نرخي كردن نرخ ارز نداشته باشد.»
چرا دلار گران شد
اين در حالي است كه به گفته برخي صرافي‌هاي چهارراه استانبول، برخورد برخي دستگاه‌ها با معامله‌گران غيرمجاز ارز در پاساژ افشار، افزايش تقاضا براي خريد برخي از انواع پول‌هاي خارجي و در نهايت، نرخ برابري درهم با دلار كه به نوعي «آربيتراژ »را رقم زده است، سبب شد تا بازار ارز با جهشي قيمتي در هفته جاري مواجه شود؛ جهشي كه البته فعالان بازار ارز مي‌گويند كه چندان پايدار نيست. در اين ميان برخي فعالان بازار ارز مي‌گويند كه اگر دولت هرچه سريع‌تر تكليف ارز تك نرخي را روشن كند، شايد همين تكانه‌هايي كه بعد از مدت‌ها بازار ارز را دوباره فرا گرفته است، بتواند راحت‌تر ساماندهي شود، برخي ديگر هم البته عوامل اصلي بنيادي و دروني بازار را براي افزايش نرخ ارز كافي مي‌دانند.
نرخ برابري دلار با درهم، دلار را بالا كشيد
«جواد تهراني» فعال بازار ارز و طلا معتقد است يكي از عوامل تاثيرگذار در بالا رفتن قيمت ارز در هفته جاري، نرخ برابري دلار با درهم در بازار داخلي بوده كه بسيار پايين‌تر از بازار كشورهاي همسايه است و همين امر، تقاضا را براي خريد ارز افزايش داده است؛ بنابراين اين خود مي‌تواند عاملي براي افزايش قيمت در هفته جاري باشد. در واقع بعضي از فعالان بازار ارز با تبديل ارزها به يكديگر از تفاوت قيمتي دو بازار كسب سود مي‌كنند؛ چيزي كه در ادبيات بازارهاي مالي به عنوان «آربيتراژ» شناخته مي‌شود. به هرحال، علت افزايش نرخ ارز هر چه باشد، هشداري به مسوولان دولتي است كه مبادا باز هم دلالان بازار ارز را در دست بگيرند و زمينه را براي سوداگري در بازار فراهم كنند.