اکونومیست طی گزارشی نوشت: انعقاد توافق هسته ای بین ایران و غرب، می تواند برای تجار ایرانی یک خبر خیلی خوب باشد. پس از انعقاد توافق موقت ژنو در نوامبر 2013، تعداد تجار خارجی عازم ایران به یکباره افزایش یافت و امیدها برای رونق گرفتن اوضاع اقتصادی بیشتر شد.
ایران با جمعیتی حدود 80 میلیون نفری و هجدهمین اقتصاد بزرگ جهان، می تواند یک بازار جذاب برای تولید کنندگان محصولات مختلف باشد. حسن روحانی در تلاش است تا پای سرمایه گذاران خارجی را به ایران باز کند و فرصت های شغلی بیشتری را ایجاد نماید. اما امیدهای وی برای گشایش اقتصادی به دلیل تحریم ها هنوز محقق نشده است. زمان هم به نفع روحانی نیست. اقتصاد ایران از تاثیرات منفی تحریم ها رنج می برد، قیمت نفت به شدت کاهش یافته و دهه ها سوء مدیریت هزینه های زیادی را بر کشور تحمیل کرده است. نرخ بیکاری در بین جوانان نیز در حال افزایش است و سطح استانداردهای زندگی کاهش یافته است.
این گزارش افزود: تیم روحانی که متشکل از تکنوکرات هاست، موفقیت هایی را به دست آورده و جلوی بدتر شدن وضعیت اقتصادی را گرفته است. در 11 فوریه، آقای روحانی در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت، نرخ رشد اقتصادی کشور در شش ماهه منتهی به سپتامبر 4 درصد بوده و کشور از 2 سال رکود خارج شده است. نرخ تورم نیز که حدود 40 درصد بود اکنون به زیر 17 درصد رسیده است.
با این حال، بسیاری از این دستاوردها اکنون به دلیل قیمت پایین نفت در معرض خطر اند. هرچند اقتصاد ایران اکنون کمتر از برخی کشورهای منطقه به نفت وابسته است، اما میزان وابستگی آن به درآمدهای نفتی هنوز 42 درصد است. بودجه جدید دولت هزینه ها را پس از تورم حدود 11 درصد کاهش خواهد داد و احتمالا اقتصاد کشور را مجددا وارد رکود خواهد کرد.
یک تاجر اروپایی در این باره گفت: «مسئله این نیست که آیا آنها می خواهند با ما تجارت کنند یا خیر... مشکل اینجاست که آنها دیگر پولی برای خرج کردن ندارند.»
تحریم های انرژی و بانکی آمریکا و اروپا همچنان مانع از رونق گرفتن کسب و کار است. این خوش بینی که توافق هسته ای به زودی موجب برداشته شدن تحریم ها خواهد شد، تا حد زیادی کمرنگ شده است. سرمایه گذاری داخلی مختل شده است. بانک های دولتی در آستانه ورشگستگی هستند. تلاش ها برای دور زدن تحریم ها وضعیت فساد در کشور را بدتر کرده است: موسسه شفافیت بین المللی، در فهرست سال 2014 خود ایران را در بین 175 کشور در رتبه 136 قرار داده است.
به گفته یک مدیر شرکت هوایی اروپایی، تعداد تجار خارجی ای که به ایران سفر می کنند، در سه ماهه قبلی کاهش داشته است. شاخص های دیگر نیز نشان از کاهش امیدها دارد: بازار بورس تهران پس از رشد 131 درصدی در سال 2013، سال گذشته شاهد افت 21 درصدی بوده است. تقریبا تنها نقطه مثبت اقتصاد ایران بخش گردشگری است. تعداد گردشگران خارجی بر اساس جدیدترین آمارهای دولتی 35 درصد افزایش یافته است.
یک دلال نفتی و بانکی که مکررا به وزارت نفت ایران رفت و آمد می کند گفت، «اگر توافق هسته ای منعقد شود، آمریکایی ها یک شبه قراردادهای یک ساله ای را در بهترین پروژه های نفتی منعقد خواهند کرد... اروپایی ها هم صف خواهند بست، اما در نهایت این شرکت هایی مثل اکسون موبیل و شورون هستند که قرارداد خواهند بست، درست مثل اتفاقی که در لیبی افتاد.»
یک تاجر اروپایی نیز گفت: «ما فکر می کنیم که توسط آمریکایی ها بازی خورده ایم.»