براي افرادي كه در روزنامه و دفاتر مشاور املاك بهدنبال خانه هستند، آگهي پيشفروش ساختمان به مثابه فرصت طلايي براي خريد خانه موردنظرشان بهصورت مرحلهيي و با سرمايهيي كمتر است. از طرفي نيز پيشفروش كردن ساختمان اين امكان را به سرمايهگذاران ميدهد كه با سرمايه ديگران بتوانند فعاليت خود را به پيش ببرند. با اين حال ركود حاكم بر ساخت و ساز، كمبود اعتبار، مسايل حقوقي و كلاهبرداريهاي گزارش شده باعث ميشود كه اقدام به پيشفروش يا پيش خريد ساختمان همواره با نااطميناني و ريسك بالا همراه باشد. اين ترديد تا زمان تحويل خانه و نقل و انتقال سند ادامه دارد.
به اين ترتيب، اين شيوه تامين منابع مسكن معمولا مورد استقبال متقاضيان مسكن قرار نميگيرد. اين درحالي است كه راهاندازي يك سيستم پيشفروش مطمئن ميتواند از ظرفيت بخش خصوصي براي توسعه بخشيدن به صنعت ساختمان بهرهمند شود. در واقع سيستم پيشفروش مسكن دنبال سامان دادن به كمبود تامين مالي ساخت و ساز با استفاده از سرمايههاي خريداران است. خريداران بالقوه خانههاي جديد با پرداخت بخشي از هزينه ساخت مسكن، توليدكننده را در اين امر ياري ميكنند. از طريق اين سيستم، سازندهها ميتوانند از طريق خريداران قبل از اتمام ساختمان و حتي در مرحله كلنگزني اوليه به تامين مالي پروژههاي خود بپردازند.
بررسي تجربيات سايركشورها در تامين منابع مسكن نشان ميدهد، يكي از شيوههاي تامين مسكن در كرهجنوبي، راهاندازي سيستم پيشفروش مسكن بود. بهطوري كه براساس اين سيستم، سازنده ميتواند كل واحد مسكوني را زماني كه شروع به ساخت ميكند با عقد قراردادي به متقاضي (مصرفكننده) بفروشد و در اين صورت مصرفكننده بايد حدود 10درصد قيمت فروش را بهصورت بيعانه پرداخت كند.
در طول دوران ساخت، مصرفكننده (متقاضي) تنها مبالغ اوليه را پرداخت ميكند و پس از تكميل ساخت و تحويل واحد مسكوني، فرد متقاضي به پرداخت انتهايي و تصدي مالكيت ميپردازد. سازندگان ميتوانند هزينههاي ساخت و ساز را بدون وابستگي خاصي به وام موسسات مالي و در عوض از طريق پرداختيهاي دورهيي خريداران تامين كنند. بدين وسيله تهيه سرمايه مورد نياز ساخت و ساز موثر واقع شده بنابراين قدرت و امكان عرضه مسكن در مقياس بزرگ را نيز فراهم ميكند.
البته متقاضيان ميتوانند قبل از عقد قرارداد با سازنده و چك كردن شرايط واحد مسكوني، مدل مسكن نمونه را كه توسط سازنده آماده شده است، مشاهده كنند. يك جنبه حياتي سيستم پيشفروش اين است كه ميتواند بهعنوان يك ابزار پولي براي سازنده تلقي شود. زماني كه فروش قبل از تكميل ساختمان صورت ميگيرد همچنين پرداخت متقاضي بهصورت اقساطي است، ميتواند موانع پرداخت از سوي متقاضي را تسهيل كند و سازنده با اطمينان خاطر به تكميل پروژه ادامه دهد. اين جنبه مثبت سيستم پيشفروش دركشورهاي كمتر توسعهيافته كه از كمبود عرضه مسكن مناسب رنج ميبرند و افراد با محدوديت تامين اعتبار مواجه هستند ميتواند بسيار موثر واقع شود.
اثرات پيشفروش
در يك پژوهش ارايه شده در نشريه تخصصي وزارت راه و شهرسازي آمده است: يكي از اثرات راهاندازي سيستم پيشفروش، تقويت عرضه مسكن و فعال كردن صنعت مسكن است. بهطوري كه در قالب اين سيستم، افزايش عرضه مسكن از طريق ايمن كردن وجوه پرداختي و رشد اقتصاد داخلي از طريق توسعه و رونق بخش مسكن حمايت ميشود. همچنين تقويت پايداري سازندگان يكي ديگر از پيامدهاي مثبت راهاندازي اين روش است تا بهواسطه آن، ثبات پروژه از طريق تضمين متقاضي و تامين سرمايه قبل از تكميل مسكن افزايش و بهبود يابد. البته راهاندازي اين سيستم براي صنعت ساختمان، تسهيل موانع مالي مصرفكنندگان است. به اين ترتيب با جلوگيري از تضييع عايدي سرمايه بهدليل افزايش قيمت از طريق تضمين مالكيت و ممانعت از پرداخت باقيمانده مبلغ مسكن از مصرفكننده حمايت ميشود.
سيستم ضمانت تكميل مسكن
البته آن روي سكه ترويج يك سيستم پيشفروش مطمئن، تضمين آن براي ساخت مسكن با كيفيت و تحويل به موقع آن بدون هيچگونه چالش و تضييع حقوق مصرفكننده است. به اين ترتيب دولت كرهجنوبي بهعنوان يكي از مجريان موفق اين طرح براي جلوگيري هر گونه مشكل در راهاندازي اين روش، سيستم ضمانت تكميل مسكن را تاسيس كرد. سيستم مذكور داراي نقش اساسي در حل مشكل كمبود مسكن و ناپايداري مسكوني در كره بود.
سيستم تضمين اتمام مسكن سيستم مكملي است كه موسسههاي تضمينكننده مسكن را مجبور به تكميل پروژههاي ساخت كرده يا در صورتي كه سازنده قادر به اتمام پروژه نباشد، پرداختهاي اقساطي را به خريداران داراي قرارداد مسترد ميكند و به تعهدات قرارداد فروش در نتيجه ورشكستگي سازنده پايبند است. در كره اگر سازندگان بخواهند از سيستم پيشفروش استفاده كنند، مجبور به ثبتنام در سيستم ضمانت تكميل مسكن هستند.
شركت تضمين مسكن كره يك شركت عمومي است كه بهصورت تخصصي در زمينه تضمين دستيابي به هدف بهبود رفاه شهري مردم با فراهم كردن حمايتهاي مختلف از خانهسازان فعاليت ميكند. اين تضمين، موسسه تضمينكننده را متعهد ميكند درصورتي كه فرآيند ساخت و تكميل معلق ماند به بازپرداخت پيش پرداخت متقاضي اقدام كند. تضمين تكميل مسكن براي جلوگيري از صدمه به متقاضي در سيستم پيشفروش همچنين براي حداكثر كردن نقش مثبت سيستم پيشفروش تعبيه شده است.