واردات واقعي از چين چقدر است؟

آمار مقدماتي گمرک کشور براي 9ماهه اول سال نشان مي دهد که کل واردات کشور حدود 5/38 ميليارد دلار است. 9189 ميليون دلار (24درصد) از امارات متحده عربي و 8978 ميليون دلار (3/23درصد) از چين وارد شده است. در مجموع حدود 2/18 ميليارد دلار، بيش از 47 درصد واردات از دو کشور فوق صورت مي گيرد.

اما واقعيت آن است که حضور کالاهاي چيني در بازار ايران بيش از رقم فوق است. بخشي از کالاهاي چيني از طريق امارات متحده عربي و به صورت صادرات مجدد وارد کشور مي شوند. آخرين آمار منتشره بانک جهاني نشان مي دهد که در سال2013، صادرات چين به ايران 14ميليارد دلار و واردات چين از ايران 4/25ميليارد دلار بوده است. در همين سال صادرات چين به امارات متحده عربي بيش از 34ميليارد دلار بوده که بخش اعظم آن به ديگر کشورها مجددا صادر مي شود و يکي از مقاصد صادراتي آن کشور ايران است. اين کالاها بدون فرآوري يا تغيير اضافي، از طريق بنادر، مناطق آزاد يا انبارهاي تحت حفاظت گمرک امارات متحده عربي و بدون پرداخت حقوق گمرکي دوباره به ايران صادر مي شوند.

براساس آمار موجود، در سال2011 از کل صادرات 252ميليارد دلاري امارات متحده عربي، حدود 57ميليارد دلار (تقريبا يک چهارم) به صورت صادرات مجدد بوده که به ترتيب 25درصد آن به هند و 22درصد به کشور ايران صادر شده است. در اين سال از کل صادرات 2/14ميليارد دلاري امارات متحده عربي به ايران حدود 9/12ميليارد دلار، صادرات مجدد بوده است؛ به عبارت ديگر بيش از 90درصد صادرات امارات متحده عربي به ايران، صادرات مجدد است.

بنابراين همواره بيش از 90درصد واردات ايران از امارات متحده عربي را کالاهاي کشورهاي ديگر تشکيل مي دهد که به دلايل مختلف ازجمله عدم وجود امکانات ترانزيت کالا، هر ساله از طريق امارات متحده وارد ايران مي شود. قبل از تحريم ها و گسترش حضور کالاهاي چيني در ايران، بيشتر اقلام وارداتي از امارات را کالاهاي اروپايي و آمريکايي تشکيل مي داد، اما پس از تحريم ها و محدوديت هاي ايجاد شده، کالاهاي چيني سهم بالاتري را در صادرات مجدد امارات متحده عربي به ايران دارد. در هر حال، بايد پذيرفت که بخش زيادي از واردات 2/9ميليارد دلاري ايران از امارات متحده عربي، در 9ماهه اول سال جاري را، کالاهاي چيني تشکيل مي دهد. بنابراين مي توان گفت سهم کالاهاي چيني در بازار ايران بيش از سهم 3/23درصدي گزارش شده توسط گمرک کشور است.