سکههای یکگرمی بانک مرکزی که در بازار سکههای نیمربع هم گفته میشود، چند سالی است که توسط بانک مرکزی ضرب و روانه بازار شده است. سکه یکگرمی نسبت به دیگر سکههای بانکی، دو مزیت دارد. مزیت اول اینکه فاقد تاریخ است. تاریخ درج شده بر دیگر سکههای بانکی، باعث به وجود آمدن مشکلاتی در بازار سکه شده است.
از جمله اینکه قیمت سایر سکهها در بازار با توجه به تاریخ آنها تعیین میشود. مثلا ربع سکههایی که تاریخ سال ٨٦ هستند به قیمت ٢٧٠هزار تومان معامله میشود، اما ربع سکههایی که تاریخ پایینتری دارند در حدود ٢٥٠هزار تومان معامله میشود که منطقی به نظر نمیرسد؛ چرا که سکههای تاریخ ٨٦ با سکههای تاریخ پایین چه از نظر وزن و چه از نظر عیار هیچ تفاوتی با هم ندارند. بنابراین با توجه به اینکه این سکهها فاقد تاریخ هستند، در آینده، بازار سکه با چنین مشکلاتی در مورد سکههای یکگرمی مواجه نخواهد شد.
مزیت دیگر سکههای گرمی، وکیوم مخصوص آنهاست که توسط بانک مرکزی انجام میشود. این وکیومها همانند اسکناس و چکپولهای بانک مرکزی دارای ضریب امنیتی بالایی هستند. سایر سکههای بانک مرکزی به صورت باز و بدون پلمب توسط بانکهای عامل به بازار عرضه و توسط سکه فروشان مجاز که مجوز اتحادیه دارند وکیوم میشوند. از آنجا که این وکیومها ضریب امنیتی خاصی ندارند به راحتی توسط افراد سودجو جعل شده و سکههای تقلبی یا غیربانکی در آن پرس شده و وارد بازار میشوند. هرچند که اخیرا تعداد اندکی از این نوع سکهها با وکیوم شبیه به وکیوم اصلی بانک مرکزی جعل و توسط جاعلان سکه وارد بازار شده، اما به دلیل دشواری جعل آنها، تعداد سکههای یکگرمی جعلی در بازار بسیار کمتر از سایر سکههاست.
اما در کنار دو مزیتی که سکههای یکگرمی نسبت به انواع دیگر سکههای بانکی دارد، قیمت بالای این سکه مشکلی است که معامله این نوع سکه را در بازار با مشکلات بسیاری مواجه کرده و اکثر سکهفروشان از خرید سکههای یکگرمی امتناع کرده یا این نوع سکه را با قیمتهای بسیار پایینتر از قیمت بانک مرکزی خریداری میکنند. از آنجا که وکیوم سکههای یکگرمی مختص بانک مرکزی است، در صورت پاره یا مخدوش شدن پرس آن، سکه از اعتبار اولیه خارج شده و به قیمت طلای به کار رفته در آن خریداری میشود که با توجه به تفاوت زیاد نرخ سکه در بازار با ارزش طلای به کار رفته در خود سکه، حدود ٤٠هزارتومان افت قیمت خواهد داشت.
با توجه به نرخ کنونی طلا و سایر سکههای بانک مرکزی، قیمت کنونی سکههای یکگرمی حتی با احتساب هزینه حق ضرب بانک مرکزی و هشتدرصد مالیات بر ارزش افزوده باید حدود ١٣٥هزارتومان باشد، اما هم اکنون بانک مرکزی سکه یکگرمی را حدودا ٤٠هزارتومان بالاتر و با قیمت ١٧٣هزارتومان به بازار عرضه میکند. آیا بانک مرکزی دلیل منطقیای برای این اختلاف قیمتی یا بهتر بگوییم گرانفروشی دارد؟