آرمانملی: براساس تبصـره 16 قانون بودجه کشور در سالجاری بانکمــرکزی مکلف است از طریق بانکهای عامـــل 900 میلیارد تومان از منابع سپردههای پسانداز و جاری قرضالحسنه نظامبانکی به تفکیک، نسبت به پرداخت تسهیــلات قرضالحسنه ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن با بازپرداخت حداکثر ۲۰ سالــه برای خانوادههای فاقد مسکن که در سال ١٣٩٩ یا ۱۴۰۰ صاحب فرزند سوم یا بیشتر شده به میزان ۱۵۰ میلیون تومان اقدام کند.
در واقـــع تولد 5 قلوهای شیرازی در چند روز گذشته مجدد موضوع پرداخت تسهیلات تکلیفی مسکن به خانوراهای بالای 5 نفر جمعیت را مورد توجه قرارداده است. تسهیلاتی که اگرچه در چند سال اخیر در بودجه کشور نیز منابع لازم به آن تخصیص یافته است اما بررسیها نشان میدهد از یکسو بهدلیل سهم ناچیز این تسهیلات از قیمت مسکن که در کلانشهر تهران کمتر از 5 متر مربع را شامل میشود با کاهش تقاضا از سوی خانوارها مواجه بوده و از سوی دیگر نظام بانکی نشان داده چندان تمایلی برای اجرای تعهدات تکلیفی نداشته و برای فرار از زیر بار تعهدات از هر طریقی استفاده میکنند. بهگونــــهای که تاکنون هیچگونـه آمار رســمیاز میزان تسهیلاتی تخصیص یافته در قالب این تبصره بودجه از سوی نظام بانکی اعلام نشده است.
عدم اجرای تعهدات تکلیفی
براساس جزءهای ۱ و ۲ بند «ه» و جز ۱بند «و» تبصره ۱۶ ماده واحده قانون بودجه کل کشـــور در سال ۱۴۰۰، بانکمرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است در راستای اجــرای بند ت ماده ١٠٢ قانون برنامه ششم توسعه، از طریق بانکهای عامل مبلغ ۹۰۰ میلیارد تومان از هر محل از جمله منابع سپردههای پسانداز و جاری قرضالحسنه نظام بانکی به تفکیک، نسبت به پرداخت تسهیلات قرضالحسنه ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن (بنا به درخواست خانوار) با بازپرداخت حداکثر ۲۰ ساله برای خانوادههای فاقد مسکن که در سال ١٣٩٩ یا ۱۴۰۰ صاحب فرزند سوم و به بعد شده یا میشوند به میزان ۱۵۰ میلیون تومان اقدام کند.
در این رابطه اگرچه از سال 95 تاکنون آمار دقیقی از تعداد اعضای خانوارها اعلام نشده اما بررسی همین آمار نشان میدهد خانوارهای دارای سه نفر جمعیت با ۲۵.۵ درصد، خانوارهای با چهار نفر جمعیت با ۲۷.۶ درصد و خانوارهای با دو نفر جمعیت با ۱۷.۳ درصد؛ جمعیت بیشترین خانوارهای ایرانی را به خود اختصاص دادهاند. بنابراین با احتساب این آمار میتوان گفت بیش از 70 درصد جمعیت کشور را خانوارهای کمتر از 4 نفر تشکیل میدهند که اساسا در این تسهیلات جایی ندارند.
همچنین بررسی آمارهای تولد در سه سال اخیر نشان میدهد در سال ۱۳۹۷ تولد بیش از یکمیلیون نوزاد به ثبت رسیده است که از این تعداد ۱۹ هزار و ۹۱۱ ولادت مربوط به نوزادان دو قلو، ۶۴۶ مورد سه قلو، ۲۱ مورد ۴ قلو و دو مورد ۵ قلو بودند. در سال ۱۳۹۸ نیز تولد یک میلیون و ۱۹۶ هزار و ۱۳۵ نوزاد به ثبت رسید که از این تعداد ۱۷ هزار و ۹۱۲ دوقلو، ۵۲۴ سه قلو، ۱۸ چهار قلو و یک مورد پنج قلو بوده است.در سال ۱۳۹۹ نیز ۱ میلیون و ۱۱۳ هزار و ۹۶۴ نوزاد متولد شده است. حال با درنظرگرفتن تعداد تولدها که سهم اندکی از تسهیلات را در بر میگیرد این وام که به نوعی در راستای تشویق برای فرزندآوری و رشد جمعیت تصویب شده، قرار است 150 میلیون تومان را در بازه 20 ساله به خانوراها اختصاص دهد.
اما بررسی اجمالی از متوسط قیمت مسکن در کلانشهرها بهویژه پایتخت که براساس اعلام بانکمرکزی هر مترمربع آن 31 میلیون تومان برآورد شده این وام حداقل در پایتخت کمتر از 5 متر مربع از یک واحد مسکونی را شامل میشود، البته این وام در شهرهای کوچک احتمالا متراژ بیشتری را شامل میشود اما باید توجه داشت در شرایطی که مشکلات و هزینههای جاری مسکن و خورد خوراک انگیزه لازم برای تولد فرزند اول را هم نمیدهد این میزان تسهیلات بعدی است که بتواند مشوقی برای خانوارهایی شود که با داشتن دو فرزند به فکر فرزند سوم بیفتند آن هم با اقساط ماهیانه در حدود یکمیلیون تومان که باید تا 240 ماه بهطول بینجامد.