طرح ملی مسکن که از شهریور سال 98 با هدف ساخت 400 هزار واحد مسکونی جهت خانهدار شدن اقشار کم درآمد جامعه در دولت روحانی مطرح شد، اکنون با ابلاغ آییننامه اجرایی وارد مرحله جدیدی شد؛ یکی از اقداماتی که در این راستا قرار است صورت گیرد، پرداخت وام ۱۵۰ میلیون تومانی برای ساخت واحدهای مسکونی است.
بر اساس آییننامه اجرایی طرح ملی مسکن که آییننامه اجرایی آن توسط اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری ابلاغ شده، میزان سقف تسهیلات مشارکت مدنی ساخت و فروش اقساطی در اراضی و پروژههای مشمول طرح ملی مسکن برای 600 هزار واحد مسکونی، مبلغ یک میلیارد و 500 میلیون ریال (150 میلیون تومان) به ازای هر واحد مسکونی است، همچنین دوره مشارکت مدنی ساخت برای تسهیلات پروژههای موضوع این آییننامه حداکثر 36 ماه و مجموع طول دوره مشارکت مدنی و فروش اقساطی تسهیلات حداکثر 144 ماه (12 سال) است.
هیأت وزیران که به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارتخانههای راه و شهرسازی، تعاون،کارورفاه اجتماعی و امور اقتصادی و با استناد به اصل 138 قانون اساسی آییننامه اجرایی طرح ملی مسکن را تصویب کرده، بهمنظور تأمین مسکن گروههای کمدرآمد به میزان کمک یا مابهالتفاوت نرخ سود 5 درصد تسهیلات مشارکت مدنی ساخت و فروش اقساطی تا سقف سود مصوب تسهیلات بخش مسکن از محل اعتبارات مندرج در جدول مصارف تبصره (14) قانون بودجه سنواتی با ارائه تضامین لازم توسط دستگاه یا نهاد متولی پیشبینی کرده است.
از سویی بانک مرکزی موظف است در راستای تبصره 18 ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور اقدامات لازم را بهمنظور پرداخت تسهیلات ساخت و فروش، فروش اقساطی از محل منابع بانکی طرح ملی مسکن برای پروژههای تکمیل شده و نیمهتمام خودمالکی که در چارچوب طرح یادشده مورد توافق قرار گرفته به متقاضیان واجد شرایط واگذار میشوند با معرفی وزارت راه و شهرسازی بهعمل آورد.
در تبصره 4 آییننامه طرح ملی مسکن آمده است به منظور تأمین خدمات زیربنایی از جمله تأمین آب، برق، فاضلاب و گاز زمینهای مورد نیاز برای اجرای پروژههایی که بعد از ابلاغ این آییننامه آغاز میشوند در هماهنگی با وزارت نیرو و شرکت ملی گاز ایران حسب مورد اختصاص پیدا میکند.
همچنین وزارت راه و شهرسازی موظف است به منظور حصول اطمینان از تأمین سهمالشرکه متقاضیان طبق برنامه زمانی مقرر حکم لازم را در قراردادهای ساخت طرح موضوع آییننامه طرح ملی مسکن منظور کند؛ از سویی شورای عالی معماری و شهرسازی ایران میتواند تراکم پایه پروژههای ساختمانی در طرح اقدام ملی مسکن را تا سقف تراکم مجاز افزایش دهد و به شهرداریهای سراسر کشور ابلاغ کند.
460 هزار نفر واجد شرایط
در مراحل گذشته ثبت نام طرح ملی مسکن که حدود 5 مرحله از آن گذشته است حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر ثبت نام کرده بودند که درنهایت۴۶۰ هزار نفر واجد شرایط شناخته شده بودند؛ همچنین با احتساب متقاضیان ساخت و ساز مسکن که در پی تفاهمنامههای وزارت راه و شهرسازی با دستگاههای اجرایی از جمله مسکن فرهنگیان و نیروهای مسلح به امضا رسید، در حال حاضر عملیات اجرایی احداث ۵۳۰ هزار واحد مسکونی آغاز شده است.
ادامه طرح ملی مسکن در دولت سیزدهم
محمدحسین سجادی از کارشناسان حوزه مسکن درباره طرح ملی مسکن و آییننامه اجرایی آن که اخیراً از سوی معاون اول رئیس جمهوری ابلاغ شده است به «ایران» گفت: «طرح ملی مسکن یکی از طرحهای مناسب در خانه دار شدن دهکهای پایین جامعه است و میتوان گفت که این طرح شبیه مسکن مهر است که در دولت احمدینژاد انجام شد.» او افزود: «با توجه به اینکه در آستانه تغییر دولت روحانی و روی کار آمدن دولت سیزدهم هستیم، این انتظار وجود دارد که دولت بعدی طرح ملی مسکن را ادامه دهد و به این طرح پایبند باشد.»
سجادی تصریح کرد: «یکی از مشکلاتی که در حوزه مسکن وجود دارد و همواره ساخت یک و نیم میلیون مسکن در کشور محقق نشده عدم پایبندی به برنامه دولتهای قبل است؛ دولت روحانی برای طرح ملی مسکن زحمات متعددی را کشیده است و جانماییها برای احداث مسکن صورت گرفته لذا در صورت اجرا میتوان به سمت خانه دار شدن اقشار ضعیف جامعه حرکت کرد.»
او تأکید کرد:«یکی از کارهایی که در مورد طرح ملی مسکن میتوان انجام داد افزایش وام ساخت مسکن است، تا قبل از مصوبه یاد شده میزان وام 100 میلیون تومان بود و اکنون به 150 میلیون تومان رسیده است لذا با توجه به رشد قیمتها توصیه میکنم که این عدد حداقل به 200 میلیون تومان برسد.»
این کارشناس حوزه مسکن یادآور شد: «برای آنکه طرح ملی مسکن مورد استقبال قرار گیرد، باید میزان تسهیلات آن افزایش پیدا کند، در حال حاضر دهکهای پایین جامعه توانایی ثبت نام در این طرح را ندارند بدین جهت اگر وزارت راه و شهرسازی اقساط را طولانیتر و فضایی را فراهم کند که قیمت مسکن ارزانتر تمام شود دهکهای ضعیف جامعه هم میتوانند صاحب مسکن شوند.»
وزارت راه مسئول واگذاری واحدها
در آییننامه اجرایی طرح ملی مسکن هیأت وزیران مصوب کرده است که همه امور ساماندهی، ثبتنام، اختصاص واحد، عقد قرارداد، واگذاری واحدها و سایر امور مربوط به طرح ملی مسکن مطابق دستورالعملها و نمونه قراردادهای وزارت راه و شهرسازی انجام میشود.
در آییننامه اجرایی طرح ملی مسکن، وزارتخانههای نفت و صنعت موظف شدند تمهیدات لازم برای تأمین مصالح عمده مورد نیاز انجام عملیات آمادهسازی، محوطهسازی و احداث همه واحدهای طرح ملی مسکن را حسب اعلام وزارت راه و شهرسازی به عمل آورند، دستورالعمل اجرایی این ماده ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه توسط وزارتخانههای نفت، صنعت، اقتصاد و راه و شهرسازی است.
نکته دیگری که در طرح ملی مسکن آمده، همه دستگاههای اجرایی ذیربط حسب مورد موظف هستند خدمات زیربنایی و روبنایی مورد نیاز پروژههای طرح ملی مسکن را از محل مناطق مصوب مربوط سالانه به سازمان برنامه و بودجه اعلام کنند. در این راستا سازمان برنامه وبودجه موظف است در توزیع و تخصیص اعتبارات سهم دستگاه، اعتبارات مربوط به اجرایی شدن طرح حمایتی مسکن را در اولویت قرار دهد.
بر اساس این گزارش، هزینه خدمات مدیریت و هزینههای جانبی پشتیبانی طرح ملی مسکن در سال 1400 با تصویب مجامع مربوط از محل منابع داخلی شرکتهای تابع ذیربط وزارت راه و شهرسازی تا سقف 500 میلیارد ریال تأمین و برای سالهای آتی در هماهنگی با سازمان برنامه و بودجه کشور افزایش پیدا خواهد کرد.