نخستين روز كاري بورس در هفته جاري نه تنها براي بازيگران بورسي دلچسب نبود، بلكه هنوز به نظر ميرسد پسلرزههاي عدم دستيابي به توافق جامع هستهيي بازار سهام را هدف قرار داده است. براين اساس روز گذشته نيز شاخص كل با از دست دادن 830 واحد ديگر به كانال 73 هزار واحدي لغزيد كه معادل ميانگين بازدهي منفي روزانه 1.13 درصدي را رقم زد.
برپايه اين گزارش سه روز كاري بعد از مذاكرات وين در اين مدت، شاخص كل بورس بيشاز 2700 واحد تنزل يافت و بدينترتيب زيان بازار در اين سه روز در مجموع به 3.6 درصد رسيد. بدينترتيب با احتساب ارقام از دست رفته شاخصها در همين سه روز كاري، ارزش بازار بورس و فرابورس در مجموع 14 هزارميليارد تومان كاهش يافته كه معادل بيش از 4 ميليارد دلار است. در نتيجه زيان بازار در شروع روزهاي آخرين ماه پاييزي منجر به افزايش زيان كل بازار سرمايه به رقم 3/7 درصدي شد، اين درحالي بود كه انتظارات خوشبينانه بورسبازان تا پايان آبان و روند نسبتا افزايشي روند شاخص كل، زيان كل بازار سهام را طي هشت ماه گذشته از اول سال، از حدود 10درصد به زير 4درصد رسانده بود.
پيشتر انتظار آن ميرفت كه در صورت به نتيجه نرسيدن مذاكرات هستهيي، نزول شاخصهاي بازار با شيب تند از پيامدهاي محتمل خواهد بود. بنابراين ملاحظات بود كه برخي كارشناسان، فعالان بازار را از تصميمات و خريد و فروشهاي هيجاني برحذر ميداشتند. در هرحال سايه ريسك سياسي و پابرجاماندن تحريمهاي بينالمللي گسترده بر بازار سهام، همچنان پررنگ است، اما از طرف ديگر با توجه به افت قيمت جهاني نفت، عمدهترين ريسكي كه بورس را تهديد ميكند ريسك لايحه بودجه سال آينده است؛ چرا كه بسته به موادي كه در لايحه بودجه سال آينده درخصوص نرخ خوراك واحدهاي پتروشيمي، هزينهها و عوارض از معادن و بهخصوص نحوه اجراي برنامه هدفمندي در فاز سوم گنجانده ميشود، شركتهاي بورسي تحت تاثير قرار خواهند گرفت. در نتيجه به نظر ميرسد روزهاي آتي براي بورس تهران توامان با بيم واميد خواهد بود. درحالي كه تنها كمتر از 4ماه از سال باقيمانده است و با مشخص نبودن روند مذاكرات هستهيي، ادامهدار بودن افت قيمتهاي جهاني نفت، ركود بازار فولاد و سنگآهن، بسته ماندن نمادهاي پالايشگاهي، بازاري كساد و خلوت چندان دور از ذهن نيست.
سيمانيها در خلاف جهت بازار
بازار روز گذشته درحالي به پايان رسيد كه شاخصهاي بازار به صورت دستهجمعي روند نزولي داشتند و معاملات اكثر شركتهاي بزرگ نيز منفي رقم خورد. با اين حال شروع بازار تقريبا مثبت بود اما بهدنبال عرضه بعضي از صفهاي خريد بهخصوص خودروييها، بهتدريج روند بازار منفي شد و در اكثر نمادهاي خودرويي و بانكي صف فروش تشكيل شد.
اما در اين ميان گروه سيمانيها تقريبا روندي خلاف جهت بازار را طي كردند بهطوريكه از اين گروه نماد سيدكو همچنان يكهتاز رشد قيمتي است و اكثر نمادهاي سيماني نيز با متابعت از اين نماد هلدينگ سيماني در بازار ديروز مثبت معامله شدند. در نتيجه تنها گروهي كه اثر مثبت بر شاخص كل بازار ديروز داشت، سيمانيها بودند. به نظر ميرسد باتوجه به اينكه اتفاق خاصي چه به لحاظ بنيادي يا مالي در اين صنعت نيفتاده است، رشد اين گروه دامنهدار نباشد و صرفا ليدري هلدينگ تازه وارد سيماني به ميان اين نمادها محرك رشد آنها تلقي ميشود.
گروه فولاديها نيز اين روزها حال و روز خوبي ندارند، با اين حال نمادي كه از اين گروه روز گذشته در صف خريد قرار داشت كالسيمين بود. اما روند معاملات فولاد مباركه در چند روز گذشته نسبتا نزولي اما با شيب ملايم بوده است. اين درحالي است كه مدير عامل فولاد مباركه از برنامههاي ارتقاي جايگاه فولاد كشور در جهان از رتبه پانزدهم به رتبه دوازدهم خبر ميدهد. در عين حال بهرام سبحاني از نگرانيهاي حاصل افت قيمتها در بازار جهاني و خطر واردات بيشاز نياز كشور بهخصوص از چين و روسيه گفته است. مديرعامل فولا مباركه از مكاتبه براي جلوگيري از واردات با وزارت صنعت، معدن و تجارت خبر داد و تصريح كرد: شرايط توليد در داخل و خارج از كشور يكسان نيست براي نمونه قيمت سنگآهن در يك سال گذشته در دنيا به نصف رسيده درحالي كه در كشور ما در دو سال اخير، هر سال حدود 16درصد افزايش يافته است. سبحاني درباره اينكه چرا قيمت محصولات فولادي چيني كه مواد اوليه و سوخت را وارد ميكند، كمتر از شمش فولاد داخلي است، گفت: آنها مزيتهايي دارند كه ما نداريم و يكي از اين مزيتها نرخ سود تسهيلات است. وي ادامه داد: در اروپا نرخ تسهيلات صفر تا 1.5درصد است اما ما براي تسهيلات سرمايه در گردش نرخ سود 27درصد پرداخت ميكنيم.
در همين راستا عضو انجمن فولاد نيز با انتقاد از واردات فولاد از هند به جاي پولهاي بلوكهشده نفت گفت: اين مساله، تير خلاصي براي صنعت فولاد خواهد بود، ما پيشنهاد وضع تعرفه بالاي ۲۰درصد را به وزارت صنعت ارائه كردهايم ولي تاكنون جوابي نگرفتهايم. سيد رضا شهرستاني با اشاره به وضع تعرفه واردات فولاد در كشورهايي مانند تركيه و چين طي دو هفته اخير، گفت: در شرايط فعلي اوضاع بازار فولاد مناسب نيست، در تركيه براي واردات فولاد تعرفه 40 درصدي وضع شده و در اروپا و امريكا نيز تعرفههايي براي واردات فولاد وضع شده تا از توليدكنندگان داخلي كشورها حمايت شود. عضو انجمن فولاد با بيان اينكه هماكنون كارخانههاي نوردي با 30 درصد ظرفيت و كارخانههاي ذوب با 50 درصد ظرفيت خود فعال هستند، تصريح كرد: پيشبيني ميشود امسال ميزان توليد فولاد در كشور به 17 ميليون تن برسد.
از گروه محصولات فلزي دو نماد صنايع آذرآب و ماشينسازي اراك نيز روند حركتي خلاف جهت بازار را پشتسر گذاشتند بهطوريكه فاراك با رشد قابل توجه صف خريد شد. به اعتقاد كارشناسان بازار با توجه به مرتبط بودن اين صنعت نيز با تحريمهاي بينالمللي رشد بالاي اين نمادها عجيب به نظر ميرسد. گروه محصولات شيميايي همچنان ليدر منفي كردن روند معاملات بازار هستند و بهخصوص هلدينگ فارس با توجه به شرايط مبهم و نامشخصي كه بر نرخ خوراك اين واحدها حاكم است همچنان در سير نزولي قرار دارد روز گذشته نيز تاثير بيشاز 147 واحدي در كاهش رقم نماگر گذاشت. همچنين از گروه بانكيها بانك ملت، پاسارگاد، تجارت و پارسيان دركاهندگي شاخص كل پيشتاز بودند. تاپيكو، گسترش نفت و گاز پارسيان، چادرملو نيز از بزرگاني بودند كه منفي معامله شدند.
بدينترتيب صنايع شيميايي، بانكها، فلزات اساسي، استخراج كانههاي فلزي همچنان روند نزولي و تعيينكننده جهت بازار هستند. نسبت تقاضا به عرضه نيز منفي بود و سهم خريد و فروش حقيقيها برخلاف روزهاي اخير در مقايسه با حقوقيها رو به كاهش نشان ميدهد كه حاكي از خروج بازيگران حقيقي از معاملات هيجاني بازار است. از سوي ديگر شركتهايي كه بيشترين ارزش بازار را به خود اختصاص دادند عبارت بودند از تراكتورسازي ايران، پارسخودرو، ماشينسازي اراك، تايدواتر خاورميانه، صنايع آذرآب، سرمايهگذاري صنعت نفت. همچنين شركتهاي مهندسي صنعتي روانفناور، تراكتورسازي، كمك فنر ايندامين، توريستي و رفاهي آبادگران، صنايع جوشكاب، صنايع آذرآب نيز ازجمله شركتهايي بودند با بيشترين گردش مالكيت سهام و در نتيجه سهامي با درجه نقدشوندگي بالا و برخوردار از اقبال بازيگران بورسي به سمت اين نمادها بود. در مجموع در بورس و فرابورس حجم و ارزش معاملات بالا بود بهطوريكه در اين دو بازار بيش از يكميلياردو600 ميليون سهم با ارزش نزديك به 574 ميليارد تومان در 155هزار نوبت معاملاتي دادوستد شد.