اگر چه ورود الآرتي (قطار سبك شهری) به سيستم حمل و نقل شهری تهران در هيچ يك از اسناد بالادستی از جمله طرح جامع و برنامه 5 ساله شهرداری تهران نيامده است، اما اين مد جديد حمل و نقلي شهري به زودي قرار است در ميان شهر تهران بنشيند تا همزمان با كاهش آلودگي هوا ظرفيت جابهجايي مسافر در دو خط ميدان آزادي-ميدان امام حسين(ع)، ميدان راهآهن-ميدان تجريش و احتمالا خطوطي ديگر به 2.5 برابر ظرفيت فعلي جابهجايي مسافر با خطوط بيآرتي (سامانه اتوبوس تندرو) برسد.
رييس كميته حمل و نقل شوراي شهر تهران روز گذشته در نشست خبري كه داشت؛ افزوده شدن يك مد جديد حمل و نقل عمومي به شهر تهران را به عنوان اصليترين محور گفتوگوهاي خود قرار داد. محسن سرخو در اين باره توضيح ميدهد: ال آر تي يكي از مدهاي حمل و نقل است كه قرار شده در بخشي از نقاط شهر تهران جايگزين بي آر تي شود. با تحقق اين امر اتوبوسهاي بي آر تي به مناطق ديگر مانند غرب تهران اختصاص داده ميشود. البته اين طرح در مرحله كارشناسي قرار دارد و دو مسير از جمله خيابان وليعصر حدفاصل ميدان تجريش تا ميدان راهآهن و ميدان آزادي تا ميدان امام حسين(ع) براي آن در نظر گرفته شده است.
آنطور كه اين عضو شورا ميگويد: بر اساس اعلام شركت كنترل كيفيت ترافيك تهران بيشترين ميزان آلايندگي پايتخت در همان محدودههاي مركزي تهران كه طرح ترافيك نيز در آنجا اجرا ميشود، وجود دارد كه اين موضوع به علت اتوبوسها، موتورسيكلتها و تاكسيهاي فرسوده است. او با اشاره به آلودگيهاي ناشي از وسايل نقليه ديزلي ادامه ميدهد: ظرفيت ال آر تي 2,5 برابر بي آر تي و آلايندگي آن در حد صفر است. حتي با راهاندازي اين خطوط ميتوان حفاظهاي خطوط بيآرتي را از مسيرهاي مذكور حذف كرد. هر قطار الآر تي سه واگن دارد كه واگن وسط برق آن را تامين ميكند. البته اين پروژه بايد در قالب قراردادهاي «بي او تي» انجام شود، برداشت ما اين است كه اگر اين خطوط در مناطق مركزي شهر راهاندازي شود علاوه بر كاهش آلايندگي شاهد افزايش رغبت مردم براي استفاده از حمل و نقل عمومي خواهيم بود اگر چه هزينههاي زيادي دارد و زمانبر است.
محسن سرخو با اشاره به طرحهاي ترافيك شهري توضيح ميدهد: طرح جامع حملونقل و ترافيك تا سال 1404 تكليف اين حوزه را مشخص كرده است و مصوبه شوراي عالي ترافيك را نيز دارد. البته در حال حاضر طرح پنجساله دوم تدوين شده است و طرح جامع حملونقل تهران نيز مورد بازنگري بايد قرار بگيرد و به شوراي عالي ترافيك برود. اكنون قرار است در نخستين جلسه شوراي شهر تهران طرح جامع حملونقل و عمران شهر تهران مورد بررسي قرار گيرد.
اكنون از يك سو خطوط ال آر تي هزينه ساخت و تجهيز بسيار بالايي دارند و از سوي ديگر هيچ بودجهيي در برنامههاي شهرداري براي آنها در نظر گرفته نشده و قرار است بخش خصوصي به صورت بياو تي به اين طرح وارد شود اما برآورد مالي اين پروژه دقيقا يا تقريبا چقدر است تا بدانيم به چه ميزان سرمايهگذاري نياز دارد؟ اين سوالي است كه رييس كميته حمل و نقل شورا در پاسخ به «تعادل» ميگويد: «چون هنوز مطالعات اين مد حمل و نقلي جديد تكميل نشده است، نميتوانيم برآورد قيمتي داشته باشيم اما قطعا هزينههاي آن از خطوط بيآرتي بيشتر و از خطوط مترو كمتر خواهد بود. اين مد جديد چون روي سطح زمين است و نياز به ايستگاهسازي مانند مترو ندارد و ايستگاهها در سه طبقه زيرزمين احداث ميشود و سيستم پلهبرقي و امكانات را ندارد اما در سطح زمين تاسيسات ريلي و برقي را دارد.»
پيش از اين طرح استفاده از خطوط ال آر تي براي وصل خطوط مترو به پارك چيتگر و غرب تهران آن هم با هدف گردشگري مطرح بود اما بعدتر رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شهر تهران از منتفي شدن آن خبر داد. اكنون طرح مد جديد حمل و نقل شهري با تعريف ال آر تي براي مقاصد حمل و نقل شهري و در مراكز پرتردد شهر تهران پيشنهاد شده است و مديريت شهري دنبال جذب سرمايهگذار براي اجراي اين طرح است. سرخو در اين باره توضيح ميدهد: با جذب سرمايهگذاري خارجي ميتوانيم اين مشكلات را حل كنيم چرا كه قطعا هزينه ساخت الآر تي كمتر از ساخت متروست.
با وجود قصد مديريت شهري براي افزايش يك مد جديد حمل و نقلي به شهر تهران همچنان مترو بهترين وسيله حمل و نقل براي تهران است. او در اين باره ميگويد: به ازاي هر كيلومتر مترو 170 ميليارد تومان هزينه با تمام تجهيزات و تاسيسات ميشود. البته بايد
بر اساس طرح جامع خط 7 مترو سال گذشته به بهرهبرداري ميرسيد، در تلاش هستيم تا پايان امسال خط 7 به بهرهبرداري برسد و اوايل سال 96 نيز خط 6 مترو به بهرهبرداري خواهد رسيد. در اوايل سال 93، 150 كيلومتر مترو احداث شد كه بر اساس برنامهريزيها تا آخر سال 97 بايد به 300 كيلومتر برسد.
حملونقل اتوبوسراني و فرسودگي ناوگان مساله مهمي است كه طي ماههاي گذشته بارها به آن اشاره شده است. رييس كميته حمل و نقل شوراي شهر تهران در اين باره توضيح ميدهد: در سال 93، 6500 دستگاه اتوبوس داشتيم كه 2 هزار دستگاه آن فرسوده بود و بايد تا پايان برنامه پنجساله دوم يعني در سال 1397 تعداد اتوبوسها به 9 هزار بدون فرسودگي برسد و در حال حاضر در حوزه اتوبوسراني عقبافتادگيهاي بسياري داريم. راهكارهاي جبران عقبماندگي در حوزه مترو و اتوبوسراني استفاده از بخش خصوصي است و با استفاده از اين طرح شركتهاي اتوبوسراني، اتوبوسهاي نو و جديد را كه آلايندگي كمتري نيز دارند در اتوبوسراني استفاده ميكند.
او با انتقاد از تقسيم نادرست حملونقل عمومي در سطح شهر ميافزايد: در بعضي از نقاط از جمله غرب تهران با توجه به برجسازيهاي بسياري كه بدون پيوست حملونقل ايجاد شده است، كمبود حملونقل عمومي احساس ميشود. متاسفانه در زمان ساختوساز پيوست حملونقل عمومي براي پروژههاي تجاري ديده نميشود و همين موضوع موجب ترافيكهاي بسيار شده است. در جلسه كميته حملونقل شوراي اسلامي شهر تهران نيز به اين موضوع اشاره شده است كه اين خلأ بايد حتما پيشبيني و رفع شود. خطوط اتوبوسراني در غرب تهران محدود است و بزرگراههاي شرق به غرب مانند همت، خرازي و حكيم همواره با ترافيك سنگين مواجه هستند و موجب آلايندگي هواي شهر تهران ميشوند. يكي ديگر از موضوعات طرح جامع كاهش آلودگي هواي شهر تهران است كه چند مصوبه دوفوريتي در اين خصوص داشته است.
محسن سرخو درباره سرانجام طرح LEZ نيز ميگويد: با بيان اينكه ملاحظاتي وجود دارد و اميدواريم نگرانيهاي پليس در اين رابطه رفع شود و شاهد همكاري خوب پليس باشيم، گفت: پليس در خصوص برچسبهاي معاينه فني دغدغههايي داشته كه حالا با يكپارچه شدن سيستم معاينه فني اين دغدغه نيز رفع شده است. طرح LEZ در ابتدا در محدوده زوج و فرد و طرح ترافيك اجرايي ميشود و اميدواريم پليس نيز همراهي خوبي داشته باشد.