وزير انرژي روسيه گفته است كه او اين آمادگي را دارد تا با اعضاي اوپك بر سر كاهش توليد نفت ملاقات كند. اين سخن پس از آن صورت گرفت كه صندوقهاي ضمانتي نتوانستند ريسكشان را نسبت به سقوط قيمتهاي آتي نفت پوشش دهند.
قيمت آتي نفت برنت پس از آنكه آلكساندر نواك گفت كه روسيه در ماه آينده با كارتل توليدكنندگان نفت ديدار ميكند 8درصد افزايش يافت و به 36دلار در هر بشكه رسيد.
اوپك تاكنون هيچ اظهارنظري درباره ديدار ماه فوريه نكرده اما برخي از اعضاي گروه مثل ونزوئلا و نيجريه كه بيشتر به پول نقد نفت وابسته هستند پس از آنكه قيمتهاي نفت 27دلار در هر بشكه رسيد كه پايينترين سطح در 12سال گذشته است، اوپك را براي يك نشست اضطراري تحت فشار قرار دادهاند. هر نوع معاملهيي نياز به حمايت عربستان سعودي، كه رهبر بلامنازع است، دارد؛ كشوري كه در گذشته نسبت به تمايل و تواناييهاي روسيه براي كاهش توليد اظهار ترديد كرده بود.
نقطه نظرات نواك آخرين نشانهيي است كه علامت ميدهد ممكن است روسيه از مخالفت با كاهش توليد دست بردارد، آن هم در شرايطي كه رنج ناشي از كاهش قيمت كه با سقوط قيمت نفت به زير 30دلار در هر بشكه در شروع سال 2016 رسيد، تشديد شده است.
آقاي نواك طبق اظهارنظري كه توسط آژانس خبري اينترفاكس مخابره شده، ميگويد:«ما پيش از اين ديدارهاي مشورتي داشتهايم؛ آن زمان وضعيت متفاوت بود اما همچنانكه ميبينيم قيمتها دارد پايين ميآيد.»
آقاي نواك خاطرنشان كرد كه در ديدار قبلي ميان اوپك و غيراوپك بر سر كاهش 5 درصدي توليد مذاكره شد. از او پرسيده شد كه آيا پيشنهاد مشابهيي هم روي ميز است كه او گفت «اين دقيقا همان موضوع براي مذاكره است.»
كاهش 5 درصدي توليد توسط روسيه و اوپك به معناي حذف 2ميليون بشكه توليد نفت در روز است و به بازار مازاد عرضه كمك ميكند تا دوباره متعادل شود. در اوايل همين هفته و زماني كه تعدادي از مديران ارشد بنگاههاي خصوصي نفت از لزوم مذاكره با اوپك سخن ميگفتند، نشانههايي از جابهجايي در اردوگاه روسيه ديده ميشد.
در اين باره يك عضو ارشد هيات نفتي عضو اوپك از كشور خليج [فارس] ميگويد: «اين ايده كه 5 درصد توليد كاهش يابد ايدهيي است كه پيش از اين توسط الجزاير و ونزوئلا گفته شده بود اما در اينجا هيچ پيشنهاد از سوي عربستان سعودي روي ميز نيست.»
او ميگويد: «همچنانكه پيش از اين هم گفته شد عربستان سعودي تمايل دارد براي ثبات بازار بينالمللي نفت با ديگران مشاركت كند.»
ايگو سچين، متحد نزديك ولاديمير پوتين، كه كمپاني نفتي رزنفت او از سوي كرملين حمايت ميشود به طور مداوم اصرار ميورزد كه روسيه به خاطر زمستان سخت همچنين به خاطر تعدادي از بنگاههاي خصوصي كه در صنعت اداره ميشوند نميتواند توليد را كاهش دهد. هنوز مشخص نيست كه آيا تغييري در ايده آقاي سچين يا آقاي پوتين ديده شده است يا خير. يك عضو هيات اوپكي در اين باره گفت: «من مطمئن نيستم كه اين بيانات از سوي روسيه اعتباري داشته باشد. آيا روسيه واقعا ميخواهد توليد را كاهش دهد؟ آنها پيش از اين گفته بودند كه همكاري ميكنند اما هيچوقت اين كار را نكردند.»
صنعت جهاني نفت به خاطر داغان شدن عميق قيمتي به شدت لرزيده است. در سه هفته اول سال جاري ميلادي نفت خام برنت، معيار بينالمللي، تقريبا يك سوم كاهش يافت كه اين كاهش ناشي از كاهش رشد اقتصاد چين همراه با نگرانيهايي است كه نسبت به عرضه مازاد در بازار وجود دارد.
قيمتها طي 18 ماه گذشته نزديك به 70 درصد كاهش يافته كه ناشي از انباشت بيش از حد عرضه بوده است. اين عرضه به خاطر آن صورت ميگرفت تا توليد بنگاههاي شيل ايالات متحده و ديگر توليدكنندگان گران قيمت را از بازار خارج كنند اما آنها متعجبانه نسبت به اين تلاشها مقاومت ميكردند. در نشست وزيران اوپك كه در دسامبر سال 2014 تشكيل شد، عربستان سعودي با كاهش توليد به شدت مخالفت كرد و كارتل را با اين ايده هدايت كرد كه «توليدكنندگان با حداقل قيمت» نبايد سهم بازار را به توليد گرانتر تحويل دهند. اين هفته يك مدير ارشد در لوك اويل، دومين توليدكننده انرژي در روسيه، گفت كه اگر حمايت سياسي مسكو را داشته باشد، بنگاهش آماده همكاري با اوپك در كاهش توليد نفت است. گفته ميشود مديران ارشد انرژي كه روز پنجشنبه با آقاي نواك ديدار داشتند درباره همكاري احتمالي با اوپك مذاكره داشتند.
در همين حال فردي كه ديدار روز چهارشنبه را توجيه ميكرد، گفت كه در ديدار آن روز اجماعي در ميان بنگاههاي نفتي روسيه نبود. برخي از آنها سرمايهگذاري را كاهش دادند و انتظار دارند كه توليد هم كاهش يابد اما ديگراني هم هستند كه سرمايه سنگيني را انجام دادند تا رشد مطلوبي داشته باشند. از رزنفت آقاي سچين كسي حضور نداشت. هماهنگي كردن براي كاهش توليد، بازار را متعجب خواهد كرد آن هم بازاري كه صندوقهاي ضمانتي روي سقوط قيمتهاي آتي شرط بستهاند.
آمريتا سن از شركت«انرژي آسپكت» ميگويد: «روسيه سعي ميكند تا روي مانور عربستان سعودي و اوپك به طور گستردهيي فشار وارد كند تا سياستشان را تغيير دهند.» او اضافه ميكند: «اين كار در رياض مورد استقبال واقع نميشود و احتمال موفقيت آن خيلي كم است.» درحالي كه تمام توليدكنندگان عمده نفت دارند آسيب ميبينند اما زمان كاهش با توجه به آنكه عربستان سعودي به نظر ميآيد بالا و پايين رفتنهاي توليد غيراوپكيها را رصد ميكند عجيب و غريب باشد. در هفته جاري شركتهاي «كونتينانتال رسورسز» و «هس»، دو تا از بزرگترين شركتهاي امريكايي توليدكننده شيل گفتند كه آنها امسال با توجه به كاهش سرمايهگذاري توليد خود را كاهش خواهند داد. آژانس بينالمللي انرژي هم انتظار دارد كه توليد غير اوپك در سال 2016 حدود 600هزار بشكه در روز كاهش يابد.
ايران، رقيب عربستان سعودي هم در نظر دارد تا صادرات خود را پس از رفع تحريمها افزايش دهد كه در اين صورت هر حركتي براي كاهش توليد را غامض خواهد كرد. تهران گفته است كه توليد خود را كاهش نخواهد داد و با ديگر اعضاي اوپك بر سر اين موضوع بحث ميكند كه آنها در سالهاي اخير از محدوديتهايي كه روي فروشش بوده سود بردهاند. ديويد فيف، رييس تحقيقات بازار گانور، كه يك شركت دلال نفتي است، ميگويد: «تاكنون هر كسي تحت اين فرضيه كار ميكرد كه روسيه ابدا كاهش توليد را در نظر ندارد. آنچه جالب است اين است كه به نظر ميآيد زبان مكالمه عوض شده است. حتي درخصوص ديناميك دروني اوپك به ويژه ميان عربستان سعودي و ايران هم سوال است.»
* تعادل