درحالیکه چند وقتی است خودروسازان تلاش دارند قیمتگذاری خودرو را از شورای رقابت بیرون آورند، رضا شیوا، رئیس شورای رقابت از احتمال خروج قیمتگذاری خودرو از این نهاد خبر داد.
رئیس شورای رقابت با اشاره به 5 شرط تعیینشده از سوی شورای رقابت برای خودروسازان همزمان با صدور آخرین دستورالعمل تعیین شده از سوی این شورا برای قیمتگذاری خودرو، گفت: یکی از این شروط، تولید مناسب و افزایش تیراژ تولید خودرو بود که از سوی خودروسازان اجرایی شده است و علاوه بر این، انعقاد قراردادهای منصفانه و همچنین اختیاری بودن آپشنهای خودرو از دیگر شروط تعیین شده بود که از نظر ما عملی شده است.
شیوا تصریح کرد: رفع حاشیه بازار خودرو نیز یکی دیگر از شروط شورای رقابت برای خودروسازان بود که در حال حاضر این حاشیهها از بین رفته است.
وی با بیان اینکه در صورت خروج شورای رقابت از قیمتگذاری خودرو، یکسری شروط برای خودروسازان تعیین خواهد شد، گفت: خارج شدن شورای رقابت به معنی کنار رفتن همیشگی این شورا از قیمتگذاری خودرو نخواهد بود و هر موقع که تشخیص دهیم به موضوع وارد خواهیم شد.
این در حالی است که برخی کارشناسان معتقد هستند بازار خودرو همچنان در انحصار بهسر میبرد و قیمتگذاری باید توسط شورای رقابت صورت گیرد. این در حالی است که اگر بخواهیم به سابقه تشکیل شورای رقابت نگاهی بینداریم، موضوع تشکیل این شورا به سال 82 برمیگردد، اما داستان شکلگیری شورای رقابت حدود هفتسال طول کشید و اولین جلسه شورای رقابت در سال 88 شکل گرفت، همانطور که ملاحظه میشود، شکلگیری شورای رقابت با حاشیه همراه بود و حالا بعد از ششسال که قرار است قیمتگذاری خودرو از شورای رقابت خارج شود، حرفوحدیثهای فراوانی در این مورد به گوش میرسد.
در همین زمینه جمشید پژویان به عنوان اولین رئیس شورای رقابت در گفتوگو با "روزنامه دنیای خودرو" نسبت به خروج قیمتگذاری خودرو از شورای رقابت واکنش نشان داد. پژویان معتقد است همچنان بازار خودرو انحصاری است و باید قیمتگذاری آن در شورای رقابت انجام شود.
در دو روز گذشته رئیس شورای رقابت از احتمال خروج قیمتگذاری خودرو از این شورا سخن گفته است، به نظر شما آیا در حال حاضر بازار خودرو از انحصار خارج شده که چنین تصمیمی در حال گرفته شدن است؟
در ابتدای آغاز به کار بنده در شورای رقابت به عنوان رئیس، یکسری مطالعات صددرصد علمی برپایه مولفههای علم اقتصاد در مورد اینکه بازار خودرو در انحصار است صورت گرفت و یافتههای این مطالعات نشان داد بازار خودرو انحصاری است، پس در آن مقطع شورای رقابت به عنوان یک نهاد ناظر به عرضه قیمتگذاری ورود و قیمتها را براساس یک فرمول منطبق بر اصول علم اقتصاد تعیین کرد. در حال حاضر نیز وضعیت تولید خودرو در کشور کاملا انحصاری است و بیش از 95 درصد تولید از سوی دو خودروساز بزرگ کشور انجام میشود، پس ملاحظه میکنید نسبت به شش سال قبل که شورای رقابت به قیمتگذاری ورود کرد، اتفاق خاصی نیفتاده و کماکان بازار خودرو انحصاری است و در نتیجه شورای رقابت باید به قیمتگذاری به عنوان نهاد ناظر و تنظیمکننده ادامه دهد.
استدلال رئیس شورایرقابت برای خروج از قیمتگذاری این است که در دوسال اخیر بازار خودرو در رکود بهسر میبرده و قیمتها متعادل شده است، به بیان دیگر قیمتها در بازار بر اساس عرضه و تقاضا و به اصطلاح قیمت خودرو در یک فضای رقابتی تعیین میشود؟ آیا شما با این استدلال موافقید؟
در اینجا به نظر من بحثی که پیش میآید این است که به گفته دوستان اگر بازار خودرو در رکود بهسر میبرد و علت کاهش این قیمتها نیز همین رکود بازار است، باید دلیل رکود را در جایی دیگر جستوجو کرد. دلیل رکود بازار خودرو و عدمتمایل مردم برای خرید تولیدات داخلی، کیفیت پایین خودروهای وطنی است که این امر معلول یک علت بزرگتر است که همان انحصاری بودن بازار خودرو است. ذکر این نکته ضروری است تا زمانیکه بازار خودرو در انحصار باشد، کیفیت محصولات داخلی افزایش پیدا نمیکند.
پس شورای رقابت نباید از قیمتگذاری خارج شود؟
بله، مصوبه قیمتگذاری در شورای رقابت به تصویب رسیده و براساس دستورالعملی که در رابطه با تعیین قیمت خودرو تصویب شده است، خودروسازان برای اینکه مجاز باشند قیمتها را افزایش دهند، باید کیفیت خودروهای داخلی را ارتقا دهند، حال اینکه شورای رقابت میخواهد از این موضوع خارج شود، دلایل دیگری دارد که باید دوستان مسئول در شورای رقابت در این زمینه پاسخگو باشند و بنده با توجه به اینکه دیگر در شورای رقابت مسئولیتی ندارم، نمیتوانم از نظر قانونی در اینباره اظهارنظر کنم.
از سوی دیگر خودروسازان چند وقتی است خواهان خروج شورای رقابت از قیمتگذاری خودرو هستند و در این باره وزیر صنعت، معدن و تجارت طی نامهای به هیات دولت خواستار تشکیل جلسه شورای اقتصاد به منظور خروج قیمتگذاری خودرو از شورای رقابت شده است، آیا از لحاظ قانونی شورای اقتصاد این اختیار را دارد در این مورد تصمیمگیری کند؟
ببینید با توجه به جایگاه فراقوهای شورای رقابت در نظام تصمیمگیری کشور، شورای اقتصاد نمیتواند در این باره تصمیمی بگیرد، چراکه نمایندگان سه قوه کشور در شورای رقابت حضور دارند و میتوانند در این باره به اظهار نظر بپردازند. بنابراین اگر شورای رقابت بخواهد از قیمتگذاری خودرو خارج شود، میتواند در این باره تصمیم بگیرد و نیازی به اظهارنظر شورای اقتصاد نیست.
به وجود انحصار در صنعت خودرو اشاره کردید، دولت قصد دارد در تعرفه واردات خودرو تغییراتی اعمال کند، آیا این موضوع در کاهش یا افزایش انحصار تاثیر دارد؟
براساس اخباری که به من رسیده قرار است تعرفه واردات خودرو در سال آینده 5 درصد افزایش پیدا کند که این موضوع به افزایش انحصار در بازار خودرو دامن میزند و مزیتهای بیشتری برای خودروسازان داخلی قائل میشود.
در حال حاضر با توجه به اجرایی شدن برجام خودروسازان خارجی قصد حضور در بازار ایران را دارند، به نظر شما این حضور تا چه میزان میتواند به افزایش کیفیت خودروهای داخلی منجر شود؟
به نظر من به هیچعنوان نباید جلوی حضور خودروسازان خارجی را در بازار ایران گرفت، چرا که این امر دو امتیاز مهم به دنبال دارد. اول اینکه کیفیت تولیدات داخلی افزایش پیدا میکند و دوم هم اینکه افزایش و تعدد خودروسازان خارجی در کشور موجب کاهش انحصار در بازار خودرو خواهد شد. بنابراین خودروسازان خارجی باید به صنعت خودروی ایران ورود کرده و زمینه رشد و شکوفایی صنعت خودروسازی ایران را فراهم کنند.