یکی از مرگبارترین حملات تروریستی در صدر اخبار جهان قرار گرفت. گروه تروریستی داعش به صورت رسمی مسئولیت این حملات را به عهده گرفت است.
با حملات داعش به عراق و سوریه بخشی از فعالیتهای اقتصادی در این دو کشور بهویژه عراق دچار تغییر شد. این موضوع حاکی از آن است که حضور یک گروه تروریستی علاوه بر از بین بردن امنیت در کشورهایی همچون سوریه و عراق بر اقتصاد و تجارت این دو کشور نیز تاثیرگذار است. حال با رخ دادن اتفاقی دیگر، فرانسه نیز دچار مشکل میشود. پاریس دچار چنان وحشتی است که هرگز از زمان خروج نازیها در این شهر سابقه نداشته است. تمام خبرگزاریها آنچه از وضعیت اینروزهای شهر مینویسند به کلمههای وحشت و ترس ختم میشود.خبرنگاران حاضر در پاریس این شهر را خلوتتر از همیشه توصیف میکنند. به گفته آنها مردم کمتر در شهر تردد میکنند. از ورود خودروها به مناطق حادثه پاریس جلوگیری میشود و حتی ورود افراد پیاده هم محدود به افرادی است که در این مناطق سکونت دارند. فاجعه های تروریستی اخیر فرانسه یادآور رویدادهای ۱۱ سپتامبر، لندن، مادرید و شرم الشیخ است.
انفجار، گروگانگیری و تیراندازیهای مرگبار بامداد شنبه در پاریس، نه تنها فرانسه و اروپا را تحت تاثیر قرار خواهد داد بلکه تعاملات سیاسی و اقتصادی این کشور را با کشور های خارج از این قاره نیز دچار مشکل می نماید. بالاخص کشور فرانسه که جزو نخستین بنیانگذاران تشکیل اتحادیه اروپا بوده و در میان سایر کشورهای اروپایی یکی از کشورهايی است که نقش رهبری و موتور محرکه اتحادیه را بازی میکند. فرانسه بهعنوان یکی از چهار متحد بزرگ اروپایی نقش فعالی را در فضای همکاری با این اتحادیه دارد و بالتبع تاثیرات آن در اروپا بیشتر خواهد بود.
این ناامنی و وحشت فقط برای مردم فرانسه نیست. در بسیاری دیگر از کشورهای اروپايي مانند ایتالیا، هلند و روسیه هم تدابیر امنیتی افزایش پیدا کرده است. کارشناسان معتقدند اگر مشخص شود که داعش یا گروههای وابسته به آن مسئول سرنگونی هواپیمای روسی ایرباس ای 321 در صحرای سینا بودهاند، میتوان پی برد که استراتژی این گروه تغییر گسترده ای یافته و به خارج از مرزهای عراق و سوریه نفوذ کرده است.
در همین رابطه نخست وزیر هلند اعلام کرده دولت این کشور تدابیر امنیتی و نظارتی در مرزها را در واکنش به حملات تروریستی اخیر در پاریس افزایش داده است. نخست وزیر ایتالیا هم با ابراز تاسف و همدردی درباره حملات اخیر در فرانسه، گفته کنترلها در ایتالیا شدیدتر شده است. متئو رنتسی، نخست وزیر ایتالیا درباره حملات اخیر در فرانسه، از همه قدرتهای سیاسی خواستار بیشترین احساس مسئولیت شد. به گفته او زمان کنونی زمانی است که باید با یکدیگر متحد بود و با توجه به اینکه پلیس اعلام کرده گذرنامه سوری یکی از مهاجمان را یافته است شرایط بعد از این برای پناهندگان سوری سختتر خواهد شد. دستگاههای امنیتی اروپا هشدار دادهاند تعداد زیادی از تروریستها همراه با پناهنجویان سوری که قصد فرار از شرایط سخت سوریه را داشتند به جایجای اروپا رفتهاند. بر همین اساس احتمالا در آینده شرایط برای پذیرش سوریهای آواره در اروپا سختتر از پیش خواهد شد.
فرانسه که تحت تاثیر اجازه ورود مهاجران به کشورش بود حالا نتیجه مناسبی از این کمک نگرفته است. قبلا نیز اتحادیه اروپا طی اظهاراتی از تأثیر مثبت ورود مهاجران به اروپا بر رشد اقتصادی این قاره صحبت کرده بود و اعلام کرد بر خلاف آنچه اغلب گفته میشود، ورود مهاجران به اروپا بر رشد اقتصادي اروپائیان تأثیر نسبتا مثبتی دارد. اگرچه پذیرش هریک از این مهاجران هزینهبر خواهد بود، در عوض ورود آنها به بازار کار مؤثر خواهد بود اما حادثه اخیر در تصمیمات آنها تاثیر خواهد داشت.
از اثرات مهم تخریبی این حادثه افزایش هزینههای بیمهگذاران است. زیان ناشی از این اتفاق برای شرکتهای بیمه در مجموع بسیار بالاست چراکه سرمایه شرکتهای بیمهگذار شدیدا کاهش می یابد و در مقابل هزینه بیمه در مقابل ریسک افزایش خواهد یافت و این موضوع در افزایش شدید هزینهها و نرخهای بیمهگذاری جلوهگر می شود (با افزایش در نرخهای بیمه) که آسیب زیادی به شرکتها و به خصوص صنایع حملونقل، ساختوساز، گردشگری و تولید انرژی وارد می کند. البته فرانسه یکی از کشورهایی است که سیاستها و برنامههای بلندمدت بیمهای علیه تروریسم وضع کرده است. تخریب زیر ساخت ها و از دست رفتن جان مردم این کشور آثاری است که در نگاه اول از این حادثه دیده میشود و برای پاسخ به آن کمک ها و خدمات اورژانسی و بازسازی سیستم ها و زیرساخت ها مورد نیاز است اما عواقب و اثرات منفی با گذر زمان خود را نشان خواهد داد و محو کردن آن نیز نیازمند زمان و سیاست های درست است. اين حملات صدمات شدیدی به بدنه اقتصاد کشورها زده و آثار منفی بسیاری بهجا خواهد گذاشت. تبعات غیرمستقیم تروریسم اما میتواند به مراتب عظیمتر از اینها باشد چون در میان مدت با کاهش اعتماد مصرفکنندگان و سرمایهگذاران، اقتصاد را تحت تاثیر قرار میدهد. تروریسم همچنین از طریق کاهش بهرهوری که خود، ناشی از افزایش تدابیر امنیتی، افزایش حق بیمهها و افزایش هزینههای مقررات مالی و سایر مقررات ضدتروریستی است، هزینههای درازمدتی را بر جا میگذارد. سازمان ها و تشکل های اقتصادی ساکن در ساختمان هایی که معمولا در این حملات تروریستی مورد هدف بوده و تخریب می شوند، باید کارهای خود را متوقف کنند.
کشورهایی که مورد حملات تروریستی قرار گرفتهاند تا مدتها انتخاب اول گردشگران بین المللی نبوده و توریست ها مقصدهای دیگری را انتخاب می کنند که باعث جذب سرمایه های خارجی شده و این کاهش سرمایه ها و ورود سرمایه گذاران خارجی منجر به خسارات مادی بلند مدت در اقتصاد کشورهای مورد حملات تروریستی می شود سرمایهگذاران داخلی هم با این حملات مورد تهدید واقع شده و سرمایهگذاری بلند مدت در این کشورها آسیب فراوانی میبیند و ارزش سهام کاهش پیدا می کند. اگر بخواهیم با توجه به حملات تروریستی قبلی این مسئله را بررسی کنیم و به وضعیت اخیر کشور فرانسه تعمیم دهیم، شاخص بورس این کشور ها تا مدت زمان تقریبی یک هفته پس از حملات روند نزولی را طی کرده اند اما پس از مدتی دوباره احیا شدند و به افزایشی قابل توجه بازگشته اند . نتیجهای که میتوان از عملکرد این شاخصها در طول سال حملات تروریستی گرفت، این است که سرمایهگذاران عمدتا این حملات را بهعنوان پدیدهای موقتی تلقی میکنند و به همین دلیل اثرات آنها بر بورس نیز موقتی است. در یک نظرسنجی از حوادث تروریستی قبلی مشخص می شود که میزان وحشت شهروندان از وقوع یک حمله تروریستی دوباره در بالاترین حد خود قرار دارد.
با اینحال تحلیلگران احتمال وقوع آن را بسیار ضعیف برآورد کردند. البته وقوع یک حمله تروریستی دیگر اثرات فراوانی در ابعاد گستردهتر در پی خواهد داشت. رعب و وحشت، کارگران زیادی را از ترس جان بیکار می کند و مخارج مصرفی به شدت کاهش مییابد. این درحالیاست که اقتصاد کشور متاثر از مخارج مصرفی است و کاهش آن به شدت به اقتصاد ضربه میزند و بیشترین آسیب به بخشهای حملونقل، رستورانها، سرگرمیها و خردهفروشها تحمیل میشود. با این حال، کالاهای اساسی و داروخانهها رونق میگیرد. بخشهای دفاع ملی و شرکتهای مرتبط با امنیت و دفاع، کسبوکارشان رونق میگیرد. بلافاصله با کاهش ارزش سهام و به ویژه در بخش بانکداری و بیمهگذاران مواجه میشود. کاهش ارزش سهام بانکها به دلیل افق منفی بازار و بیمه به دلیل هزینههای سنگین و احتمالی ناشی از ادعاهای خسارت دیدگان و نیز احتمال ورشکستگی شرکتهای بیمهگذار. اگر انتظار برود که طلا همچنان دارایی امنی باشد، سرمایهها را به سمت خود جذب میکند و احتمالا ارزش و قیمت آن افزایش ناگهانی داشته باشد. قیمت دلار افزایش مییابد و همچنین قیمت دیگر ارزهای قابل اعتماد مانند فرانک سوئیس. قیمت کالاها نیز به سبب افق منفی بازار و نیز احتمال وقوع رکود در اقتصاد آمریکا و اقتصاد جهانی، کاهش شدید خواهد داشت.
با توجه به این تاثیرات وسیع باید بدانیم که در بخشهای اقتصادی کشورها هنوز هم باید بودجههایی برای افزایش امنیت (امنیت در مقابل تروریستها و امنیتهای هوشمند) در نظر گفته شود. چرا که این ناامنی باعث کاهش شتاب در تجارت بین المللی و سقوط درآمد شرکت های مستقر در منطقه آسیبدیده می شود.