سیمان ازجمله محصولاتی است که مواد اولیه آن به وفور در ایران یافت میشود ولی در مقابل محصولات نفتی به اندازه سیمان فراوانی ندارد.
به گزارش صمت، با توجه به اینکه سالها است در کشور با مازاد تولید سیمان رو به رو هستیم به نظر میرسد جایگزین کردن سیمان به جای آسفالت میتواند راهکار مناسبی باشد تا هم موادی ارزانقیمت جایگزین شده و از سوی دیگر مازاد سیمان موجود در طرحها و پروژههای جادهسازی استفاده شود.به اعتقاد کارشناسان هرساله بخشی از بودجههای عمرانی صرف ترمیم، بهسازی، حفظ و نگهداری جادهها با آسفالتهای قیری میشود در حالی که از یکسو آسفالت مادهای گرانقیمت است و از سوی دیگر به محیطزیست آسیب وارد میکند. به همین دلیل برخی از کشورها مانند امریکا، آلمان و استرالیا سیمان را در جادههای خود جایگزین آسفالت کردهاند بنابراین با توجه به اینکه ایران جزو ۴ کشور برتر تولیدکننده سیمان جهان محسوب میشود باید در شرایطی که مصرف سیمان در داخل کشور کاهش یافته و مازاد تولید وجود دارد علاوه بر صادرات این محصول پروژههای جادهسازی با سیمان اجرا شود.
هزینه جادههای سیمانی از آسفالت کمتر است
به عقیده بسیاری از کارشناسان تا جایی که امکان دارد باید در پروژههای جادهسازی به جای آسفالت از سیمان استفاده کرد زیرا از یک سو هزینهها بسیار کاهش مییابد و از سوی دیگر آلودگیهای محیطزیستی ایجاد نمیشود.عباس شرفی، کارشناس ارشد معادن غیرفلزی ایمیدروبه صمت میگوید: جایگزین کردن سیمان به جای آسفالت یکی از بهترین کارهایی است که در کشور باید عملیاتی کرده و تمام زیرساختهای آن را فراهم کرد.وی میافزاید: درحالحاضر بسیاری از کشورهای عربی جایگزین کردن سیمان به جای قیر و آسفالت را آغاز کردهاند چراکه اگر این ماده با ارزش نفتی جنبه صادراتی پیدا کند بهطور قطع ارزشافزوده بیشتری را ایجاد میکند.وی خاطرنشان میکند: سیمان به نسبت قیر در اجرای پروژههای جادهسازی و راهسازی از مزایای فراوانی برخوردار است ازجمله اینکه در فصل گرما آسفالت آب شده و روان میشود و در فصل سرما هم دچار ترک خوردگی میشود در حالی که استفاده از سیمان چنین مشکلاتی ندارد بلکه هر چه بیشتر خودروها از روی آن عبور کنند به همان نسبت استحکام آن نیز بیشتر میشود.
شرفی عنوان میکند: به دلیل اینکه سیمان از ترکیبات سنگ آهک و رس است در همه جای ایران به وفور یافت میشود و علاوه بر آن بسیار ارزانقیمت و در دسترس است، هر کجا که بخواهند در جادهسازی و راهسازی از این ماده استفاده کنند به آسانی میتوان آنها را انتقال داد.
وی اظهار میکند: جایگزین شدن سیمان به جای آسفالت هم برای تولیدکنندگان ارزشمند است و هم برای کسانی که این پروژهها را در دست دارند زیرا با این کار پروژهها چند برابر ارزانتر به اتمام میرسد و از هزینههایی سربار و اضافی جلوگیری بهعمل میآید.کارشناس ارشد معادن غیر فلزی ایمیدرو تاکید میکند: سیمان علاوه بر اینکه ارزانتر است شرایط جوی هم بر آن اثر نمیگذارد و در نتیجه بیشتر عمر میکند و از سوی دیگر لازم نیست ما مواد با ارزش نفتی را در این زمینهها استفاده کنیم.وی تصریح میکند آنچه که بیش از همه اهمیت دارد توجه به این نکته است که مواد نفتی روی محیطزیست تاثیر منفی میگذارد و وقتی قیر در فصل گرما آب میشود، وارد محیطزیست شده و صدمات جبران ناپذیری را ایجاد میکند که در برخی موارد حتی کشنده است ولی سیمان چنین آسیبی را به محیط اطراف وارد نمیکند.
جادههای سیمانی ۲ برابر عمر میکنند
برای جایگزین کردن سیمان به جای آسفالت در مرحله نخست باید فرهنگسازی شده و سپس تجهیزات و فناوریهای نوین برای این جابهجایی وارد کشور شود.
عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن کارفرمایان سیمان درباره جایگزینی سیمان به جای آسفالت به صمت میگوید: خوشبختانه از یک سال پیش تاکنون کارهایی در این زمینه آغاز و سمینارها در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شده تا در اینباره فرهنگسازیهای لازم انجام شود.وی خاطرنشان میکند: البته در گام نخست باید فرهنگسازی به صورت گسترده انجام شده و در مرحله بعدی تجهیزات و فناوریهایی پیشرفته وارد کشور شود. وی تصریح میکند: تولیدکنندگان سیمان حاضرند تمام سیمان مورد نیاز این پروژهها را تامین کنند و حتی به شکل اعتباری اینکار را انجام دهند بنابراین اگر چنین طرحهایی به مرحله اجرایی برسد، تولیدکنندگان حمایتهای خود را از آن دریغ نمیکنند.
وی اظهار میکند: جادههای سیمانی عمری بیش از ۲برابر نسبت به جادههای آسفالتی دارند و همچنین به خاطر ارزان بودن این محصولات میتوان با هزینههای کمتری پروژهها را به انجام رساند. شیخان تاکید میکند: قیر و محصولات نفتی بهتر است صادر شود زیرا ارزشافزوده بیشتری نصیب کشور میکند و علاوه بر این میتوان به جای محصول گران محصولات ارزان و در دسترس را جایگزین کرد.وی میافزاید: از جمله کارهایی که در این زمینه انجام شده یکی در اتوبان صدر بوده که در بخشی از اتوبان از روکشهای بتنی استفاده شده و دیگری هم در فرودگاه تبریز از سیمان و بتن به جای آسفالت استفاده شده است.دبیر انجمن کارفرمایان سیمان تصریح میکند: اما برای اینکه چنین پروژههایی گسترده شود و برای خود جایگاه ویژهای پیدا کند باید ماشینآلات مربوط به این کار وارد کشور شود زیرا با ماشینهای قدیمی طراحی و انجام پروژهها امکانپذیر نیست.وی تصریح میکند: گر چه با مازاد تولید سیمان نسبت به تقاضا روبهرو هستیم، میتوان با بکارگیری سیمان در ساخت جادههای کشور برای این مازاد تولید، تقاضا ایجاد کرد.
سیمان آلایندگی کمتری دارد
در حالی که آسفالت آلودگیهای زیستمحیطی ایجاد میکند میتوان از سیمان استفاده کرد تا محیطزیست کمتر آسیب ببیند.رییس مرکز تحقیقات فناوریهای کنترل آلودگی هوا و سیستمهای انرژی دانشگاه تهران نیز در اینباره بیان میکند: استفاده ازسیمان و بتن برای جادهها علاوه بر کاهش آلودگی زیستمحیطی، کاهش هزینههای راهسازی را به دنبال دارد.علیرضا نورپور اظهار میکند: اکنون در سایر کشورهای برای روکش خیابانها به جای آسفالت از سیمان و بتن استفاده میکنند؛ این امر با هزینههای کمتر انجام میشود و کمتر دارای آلایندگیهای زیستمحیطی است.وی منشأ تولید آسفالت را تفالههای نفتی و نوعی بخش بیارزش منابع نفتی عنوان میکند البته به دلیل بالا بودن ظرفیت تولید نفت در ایران بیشتر از آسفالت برای روکش کردن خیابانها استفاده میشود.رییس مرکز تحقیقات فناوریهای کنترل آلودگی هوا و سیستمهای انرژی دانشگاه تهران خاطرنشان میکند: استفاده از سیمان و بتن برای روکش جادهها باعث میشود تا بازیافت آنها سادهتر و تعمیر آنها بهتر انجام شود.