در حالی که لبنیات در روزهای اخیر با موجی از افزایش قیمت مواجه بوده و وعدههای مکرر وزارت جهاد کشاورزی و نهادهای مسئول برای تعدیل قیمتها به نتیجه نرسیده بود، پس از برگزاری جلسات مرتبط اعلام شد که از ابتدای دیماه، قیمت لبنیات وارد مسیر کاهشی خواهد شد.
به گزارش ایسنا، افزایشهای مکرر قیمت لبنیات در ماههای اخیر، به یکی از دغدغههای جدی خانوارها تبدیل شده است؛ موضوعی که با توجه به جایگاه لبنیات بهعنوان کالایی اساسی در سبد غذایی مردم، میتواند تبعات اقتصادی و بهداشتی گستردهای به همراه داشته باشد. این در حالی است که حقوق کارگران و کارمندان معمولاً سالی یکبار افزایش مییابد، اما رشد پیدرپی قیمتها موجب کوچکتر شدن سفره خانوار و حذف تدریجی اقلام ضروری، از جمله لبنیات، شده است؛ روندی که سلامت عمومی جامعه را با تهدید مواجه میکند.
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، در تشریح دلایل افزایش قیمت لبنیات، این موضوع را متأثر از چند عامل دانسته و گفته است که با افزایش شاخصهای قیمت در اقتصاد کلان کشور، تمامی بخشهای تولیدی تحت تأثیر قرار میگیرند. در حوزه کالاهای اساسی مانند لبنیات، به دلیل مصرف روزانه مردم، آثار این افزایشها سریعتر نمایان میشود. اگرچه بخشی از نهادههای مورد نیاز تولید لبنیات تأمین میشود، اما کمتر از ۲۰ درصد هزینه تمامشده محصولات به نهادهها مربوط است و حدود ۸۰ درصد هزینهها از سایر شاخصهای اقتصادی تأثیر میپذیرد.
در سوی دیگر، تولیدکنندگان لبنیات، کمبود و تأخیر در تأمین نهادههای دامی از جمله ذرت، سویا و جو را از عوامل اصلی افزایش هزینهها عنوان میکنند. به گفته آنان، این وضعیت باعث شده در برخی مقاطع، نهادهها از بازار آزاد و با قیمتهای بالاتر تأمین شود. علاوه بر این، شیوع سویه جدید تب برفکی نیز موجب کاهش حدود ۱۰ درصدی عرضه شیر خام شده است.
کاهش مصرف لبنیات، علاوه بر تهدید سلامت جامعه و افزایش هزینههای درمان در بلندمدت، به چرخه تولید نیز آسیب میزند؛ چراکه محدود شدن بازار فروش شیر خام، تولیدکنندگان را با چالش جدی مواجه میکند. در این میان، تولیدکنندگان خواستار تخصیص سریعتر و مؤثرتر نهادههای دامی و حمایتهای یارانهای دولت هستند و مصرفکنندگان نیز بر لزوم تشدید نظارت بر قیمتها و حمایت دولت برای جلوگیری از حذف لبنیات از سبد غذایی خانوار تأکید دارند.
در همین رابطه، محمد فربد - سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران - در گفتوگویی رادیویی اظهار کرد: در حال حاضر دو مصوبه وجود دارد؛ یکی نرخ مصوب شیر خام به مبلغ ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان و دیگری قیمت چهار قلم کالای لبنی شامل شیر کیسهای، شیر بطری پاستوریزه، ماست دو کیلویی کمچرب و پنیر ۴۰۰ گرمی نسبتا چرب و اگرچه این مصوبات هنوز بهصورت رسمی به انجمن ابلاغ نشده، اما به شرکتهای لبنی منتقل شده و انتظار میرود تولید و عرضه این اقلام افزایش یابد.
وی با اشاره به افزایشهای مقطعی قیمت برخی محصولات لبنی گفت: متأسفانه در فضای مجازی، فضاسازیهایی علیه صنایع لبنی صورت گرفته است، در حالی که شرکتها تا این لحظه ناچار بودهاند شیر خام را با قیمت حدود ۳۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم از دامداران خریداری کنند؛ رقمی که بالاتر از نرخ مصوب است. این افزایش قیمت شیر خام، به دلیل سهم ۶۰ درصدی آن در قیمت تمامشده محصولات لبنی، تأثیری بیش از ۳۰ درصد بر قیمت نهایی داشته است.
فربد تأکید کرد: مذاکراتی با دامداران در حال انجام است تا قیمت شیر خام به نرخ مصوب بازگردد. در صورت تحقق این موضوع، انتظار میرود قیمت برخی اقلام لبنی نیز کاهش یابد. افزایش ۳۰ درصدی قیمتها بهصورت ناگهانی، شوک شدیدی به بازار وارد کرد و برخی تولیدکنندگان ناچار شدند این افزایش را در چند مرحله اعمال کنند، اما قرار نیست افزایش قیمتها بهصورت روزانه ادامه داشته باشد.
سخنگوی انجمن صنایع لبنی همچنین ابراز امیدواری کرد که با مدیریت وزارت جهاد کشاورزی در تأمین علوفه و نهادههای دامی، ثبات به بازار بازگردد و از ابتدای دیماه، شاهد کاهش نسبی قیمت برخی محصولات لبنی، بهویژه اقلام متکی بر مصرف شیر خام، باشیم و تا پایان سال دیگر شاهد افزایش نخواهیم بود.
وی تصریح کرد: هم اکنون انجمنهای صنفی مربوطه مشغول مذاکراتی هستند تا به این نابسامانی پایان دهند و در قیمت و نحوه توزیع نظم جاری شود و از همین حالا هم چهار قلم کالای مذکور در حال تولید است.
این روزها که محصولات لبنی به دلیل قیمت بالا، چندان خریدار نداشتند و به کارخانجات مرجوع میشدند، در شبکههای مجازی فیلمهایی مبنی برکاهش ۵۰ درصدی قیمت لبنیات منتشر شد، اما بر اساس مشاهدات میدانی ایسنا، پنیر همچنان در یکی از برندها که همیشه پایینترین قیمت نسبت به باقی برندها داشت و با قیمت ۷۷ هزارتومان توزیع میشد امروز با قیمت ۱۱۰ هزار تومان توزیع میشود و به گفته فروشنده یک افزایش قیمت ۳۰ هزارتومانی داشته است و قیمت ماست دبهای ۳۰۰ هزار تومان و شیر ۷۷ تا ۸۸ هزارتومان است و کاهش قیمتی نسبت به هفته گذشته نداشته است.
کمبود مقطعی شیر خام با مدیریت صادرات و تأمین نهادهها در حال رفع است
جبرئیل برادری - رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران - نیز در جریان بازدید دادستان تهران از یک کارخانه لبنی، ضمن قدردانی از همراهی و حمایت همیشگی دستگاه قضایی از بخش تولید، اظهار کرد: تولید سالانه شیر در کشور حدود ۱۳ میلیون تن است که نیاز داخلی نزدیک به ۱۰ میلیون تن برآورد میشود و مازاد تولید طبق برنامه به شیر خشک تبدیل و صادر میشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران با تشریح دلایل بروز التهابات مقطعی در بازار شیر خام افزود: شیوع بیماری تب برفکی، خشکسالی، افزایش هزینههای سربار تولید و همچنین ناترازی انرژی در تامین برق چاههای کشاورزی از عوامل کاهش موقت تولید بود که در مقاطعی روزانه بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تن از تولید شیر استان تهران کاست، اما خوشبختانه اکنون روند تولید در حال بازگشت به شرایط عادی است.
این مقام مسئول با تأکید بر لزوم مدیریت صادرات تصریح کرد: ما نیز معتقدیم صادرات باید بهصورت هدفمند و مدیریتشده انجام شود. اصلاح پایه صادراتی شیر خشک از ۱.۸ دلار به حدود ۳.۵۷ دلار، موجب کاهش حدود ۳ هزار تنی صادرات ماهانه شد و صادرات آذرماه از حدود ۱۴ هزار تن به ۱۱ هزار تن کاهش یافت که نقش مهمی در کنترل بازار داخلی دارد.
وی ادامه داد: دو مکاتبه رسمی برای مدیریت صادرات شیر خشک انجام شده و همچنین با برخورد با کارتهای بازرگانی یکبارمصرف، شرایط شفافتر و کنترلپذیرتر شده است. در صورت دسترسی سازمان به سامانههای مربوطه، امکان مدیریت کامل صادرات و تأمین شیر خشک مورد نیاز واحدهای تولیدی با قیمت مصوب وجود دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران خاطرنشان کرد: بر اساس برنامه هفتم توسعه، توقف صادرات امکانپذیر نیست، اما با مدیریت صحیح میتوان ضمن حفظ صادرات، فراوانی شیر خام در بازار داخلی را افزایش داد و زمینه تأمین مواد اولیه واحدهای تولیدی با قیمت مناسب را فراهم کرد.
وی در پایان گفت: تأمین به موقع نهادهها یکی از مطالبات جدی تولیدکنندگان است و با همکاری بانک مرکزی و دستگاههای ذیربط، پیگیریهای لازم برای کاهش فشار بر دامداران و واحدهای تولیدی در حال انجام است.
آنچه که در این میان اهمیت دارد این است که سرانه مصرف لبنیات در ایران تاکنون نسبت به نرم جهانی به دلایل مختلفی از فرهنگسازی گرفته تا قیمت و...کم بوده است و حال از سال جدید نیز با تعیین نرخ جدید، تورم، افزایش هزینه تولید، نبود نهاده و شیوع سویه جدید تب برفکی هم میزان تولید لبنیات کاهشی شده و هم همان میزان تولیدی و توزیعی در بازار نیز خریدار ندارند و به کارخانجات مرجوع شدهاند.
این روزها با اصلاح قیمت شیرخام که از ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان به ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان این فشار هزینهای بر دوش تولیدکننده تا حدودی کاهش یافته، هر چند که نرخ تورم بیش از این حرفهاست اما حالا که به حال تولیدکنندگان فکری شده، تا به کجا این فشار بر دوش مردم و مصرفکنندگان باقی خواهد ماند؟ آیا این تغییرات سودی برای مردم خواهد داشت؟ تا به امروز که وضعیت لبنیات در هالهای ابهام و وعدههای مقطعی بوده اما بازار در انتظار وعده نهایی تعدیل قیمتها از ابتدای دی ماه است.