جت‌های مدرن ایرباس که قرار بود آسمان‌ها را تسخیر کنند، اکنون به خاطر بحران جهانی در موتورهای GTF ساخت شرکت پرت اند ویتنی، در باند فرودگاه‌های اسپانیا متوقف شده‌اند؛ بحرانی که بازار هوانوردی را به صحنه خرید و فروش قطعات موتورهای اوراقی تبدیل کرده است.
بحران کم‌سابقه‌ای در صنعت هوایی جهان در حال رقم خوردن است؛ جت‌های مدرن ایرباس A320neo و A321neo، که تنها چند سال از عمرشان می‌گذرد، به‌دلیل نقص فنی در موتورهای GTF ساخت شرکت Pratt & Whitney زمین‌گیر شده‌اند.
این موتورهای توربوفن پیشرفته، که قرار بود مصرف سوخت را کاهش دهند و بهره‌وری را بالا ببرند، حالا به معضلی جهانی برای خطوط هوایی تبدیل شده‌اند.
بر اساس داده‌های مؤسسه Cirium، حدود ۶۳۶ فروند هواپیمای ایرباس مجهز به این موتورها، معادل یک‌سوم کل ناوگان، هم‌اکنون از پرواز بازمانده‌اند. در مقابل، تنها چهار درصد از جت‌های مجهز به موتورهای رقیب CFM دچار چنین مشکلی هستند.
علت اصلی بحران، ترک‌خوردگی احتمالی قطعات داخلی موتور به‌دلیل نقص در پودر فلزی است؛ نقصی که شرکت سازنده را مجبور کرده تا سال ۲۰۲۶ بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ موتور را بازرسی و تعمیر کند. در نتیجه، شرکت‌های هوایی و لیزینگ به جای نگهداری هواپیماها، آن‌ها را به منابع قطعات یدکی تبدیل کرده‌اند.
فرودگاه کاستلون اسپانیا اکنون به نماد این بحران بدل شده است؛ جایی که جت‌های نسبتاً نو و گران‌قیمت تنها پس از شش سال پرواز، اوراق و پارک شده‌اند. این روند بازار جدیدی را در هوانوردی پدید آورده است: بازاری که در آن موتورهای سالم از خود هواپیما ارزشمندترند و هر قطعه تبدیل به کالایی کمیاب شده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند تداوم این وضعیت می‌تواند زنجیره جهانی حمل‌ونقل هوایی را دچار اختلال کند، هزینه اجاره و نگهداری هواپیماها را افزایش دهد و حتی بر قیمت بلیت پروازها تأثیر بگذارد؛ بحرانی که از دل آسمان، به زمین رسیده است.
خاطرنشان می‌شود صنعت هوانوردی با ۳.۵ تریلیون دلار درآمد، حدود ۴.۱٪ از تولید ناخالص داخلی (GDP) جهان را تشکیل می‌دهد./ فارس