روزنامه خراسان: در هفته‌های اخیر، نقشه انرژی ایران با سه تحول مهم به‌روزرسانی شده است: کشف لایه‌های جدید نفت و گاز در میدان پازن، انعقاد قرارداد توسعه میدان مدار در استان بوشهر و آغاز عملیات توسعه در پارس شمالی، یکی از میادین کلیدی و راهبردی کشور. مجموعه‌ای که به گفته کارشناسان، نشان از آغاز موج جدیدی از تحرک در بخش اکتشاف و بهره‌برداری صنعت نفت و گاز کشور دارد.
کشف‌های تازه در مخزن بزرگ پازن
میدان پازن که در سال‌های گذشته به عنوان یکی از مخازن گازی خشکی در جنوب کشور شناخته می‌شد، حالا با کشف دو مخزن جدید نفت و گاز، بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است. به گزارش وزارت نفت، این کشف جدید بیش از ۱۰ هزار میلیارد فوت مکعب به ذخایر گازی ایران افزوده و ظرفیت تولید روزانه کشور را در سال‌های آینده بالا خواهد برد. در کنار گاز، حدود ۲۰۰ میلیون بشکه نفت خام در لایه نفتی جدید نیز تخمین زده شده است.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران درباره این کشف جدید گفته است: میدان پازن اکنون به‌عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی خشکی ایران شناخته می‌شود و از نظر حجم گاز، جایگاه نخست را در بین میادین خشکی دارد.
با لحاظ ضریب بازیافت تقریباً ۷۰ درصدی، از ۱۰ هزار میلیارد فوت مکعب گاز درجا، حدود ۷ هزار میلیارد فوت مکعب گاز قابل برداشت برآورد می‌شود که این میزان معادل تولید گاز ۱۷ تا ۱۸ سال یک فاز پارس جنوبی است. به عبارت دیگر این میدان قادر خواهد بود نیاز گازی معادل ۴ استان را به مدت ۱۸ تا ۱۹ سال تامین کند.
مدار؛ میدانی که گاز ۲۵ سال تهران را تامین می کند
میدان گازی مدار اگر چه کشف آن جدید نیست و اعلام رسمی آن مرداد ۱۳۹۰ انجام شد، اما ۱۴ سال بعد و در شهریور امسال بود که قرارداد توسعه و بهره برداری آن با مشارکت شرکت فولاد مبارکه و یک شرکت دیگر امضا شد.
بر اساس اعلام رسمی، حجم ذخایر گازی این میدان مستقل به اندازه‌ای است که می‌تواند گاز مصرفی پایتخت را برای ۲۵ سال تأمین کند.
تحلیلگران حوزه انرژی همچنین معتقدند اهمیت مدار نه فقط در حجم ذخایر، بلکه در موقعیت جغرافیایی آن است؛ نزدیکی به زیرساخت‌های گازی جنوب، شبکه انتقال سراسری و صنایع پتروشیمی، امکان بهره‌برداری سریع‌تر و اقتصادی‌تر از این میدان را فراهم می‌کند.
پارس شمالی؛ بازگشت پروژه‌ای عظیم به مدار توسعه
در کنار دو رویداد یادشده، آغاز فعالیت های اجرایی توسعه میدان گازی پارس شمالی یکی دیگر از رویدادهای مهم هفته‌های اخیر بوده است. این میدان که یکی از بزرگ ترین میادین گازی مستقل کشور است، در ۱۲۰ كيلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و در فاصله ۱۰ تا ۱۵ كيلومتری از ساحل و در عمق چهار هزار متری قرار دارد.
این میدان با ذخایری بالغ بر ۱۶۶۸ میلیارد متر مکعب گاز درجای قابل برداشت، در سال ۱۳۴۶ کشف شده بود و دردهه ۵۰ توسعه آن در دستور کار قرار گرفت. با این حال این روند سال‌ها به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری متوقف ماند. اکنون اما با دستور وزارت نفت، فعالیت‌های اجرایی فاز نخست توسعه آن آغاز شده است.پارس شمالی، از نظر حجم ذخایر، در شمار بزرگ‌ترین میادین گازی مستقل جهان نیز قرار دارد پس از توسعۀ کامل می‌تواند روزانه تا ۴ میلیارد فوت مکعب گاز تولید کند؛ یعنی حداقل ۱۰ درصد به ظرفیت تولید گاز کشور اضافه خواهد شد.
نقشه انرژی ایران در حال تغییر است
کشف‌های میدان پازن و توسعه میدان های مدار و پارس شمالی، نشانه‌ای از بازگشت تحرک به بخش اکتشاف و توسعه صنعت گاز ایران است. این رویدادها در شرایطی رخ داده که کشور با رشد مصرف داخلی، نیاز به سرمایه‌گذاری و ضرورت حفظ جایگاه خود در بازارهای جهانی انرژی مواجه است.
هرچند مسیر بهره‌برداری کامل از این میادین به سرمایه‌گذاری، فناوری و مدیریت دقیق نیاز دارد، اما در مجموع می‌توان گفت ایران بار دیگر بر گنج‌های زیرزمینی خود تمرکز کرده است؛ گنج‌هایی که می‌توانند ستون فقرات امنیت انرژی کشور در دهه آینده باشند. با این همه، موفقیت در بهره‌برداری از این گنج‌های جدید، در گرو اصلاح تدریجی حکمرانی انرژی و جذب سرمایه‌گذاری نیز خواهد بود.