با جهش ۳۰ درصدی قیمت نوشت‌افزار در آستانه سال تحصیلی جدید، خانواده‌ها با چالشی جدی در تأمین نیاز‌های فرزندان خود رو‌به‌رو شده‌اند. این افزایش نه تنها قدرت خرید را کاهش داده، بلکه الگوی مصرف را تغییر داده است.
باشگاه خبرنگاران نوشت: در آستانه فصل بازگشایی مدارس و در میان شور و هیجان آماده‌سازی برای سال تحصیلی جدید، رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت‌افزار از افزایش قیمت نوشت‌افزار خبر داد که این موضوع، نگاه‌ها را به سوی یکی از اساسی‌ترین نیاز‌های دانش‌آموزان و دانشجویان جلب کرده است.
بر اساس این گزارش، قیمت نوشت‌افزار به طور میانگین با رشدی ۳۰ درصدی نسبت به سال گذشته مواجه بوده است؛ افزایشی که نه تنها گویای تغییر و تحولات اقتصادی کلان است، بلکه به طور مستقیم بر سبد هزینه خانواده‌ها و به ویژه دهک‌های پایین‌تر جامعه فشار وارد می‌کند.
این جهش قیمتی، به ناچار، الگوی خرید خانواده‌ها را دستخوش تغییر کرده و آنها را به سمت انتخاب‌های اقتصادی‌تر سوق داده است. در چنین شرایطی، تمایل به خرید اجناس کاربردی و ارزان‌قیمت، به جای اقلام لوکس یا برند‌های گران‌تر، به یک اولویت تبدیل شده است.
این تغییر رویکرد، در حالی که می‌تواند به مدیریت بودجه خانواده‌ها کمک کند، اما همزمان نگرانی‌هایی را نیز، بدنبال دارد و هشدار‌ها در خصوص خرید از دستفروشان و نبود نظارت بر کیفیت کالا‌های عرضه‌شده در این بسترها، نشان‌دهنده ابعاد پنهان‌تری از این چالش است؛ جایی که ریسک تهیه کالا‌های بی‌کیفیت یا تقلبی، سلامت و کارایی تحصیلی دانش‌آموزان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و در بلندمدت می‌تواند هزینه‌های بیشتری را به خانواده‌ها تحمیل کند.
گفتنی است که افزایش ۳۰ درصدی قیمت نوشت‌افزار در یک سال، علاوه بر سایر گرانی‌ها، به معنای فشار مضاعف بر بودجه خانواده‌هاست و این فشار به خصوص برای خانواده‌های پرجمعیت یا آنهایی که چند فرزند محصل دارند، بسیار محسوس است.
سقایی، دبیر کل اتاق اصناف ایران درمورد نظارت بر بازار نوشت‌افزار و لوازم‌التحریر که پیش از شروع سال تحصیلی شکل گرفته و تولیدکنندگان و واردکنندگان اقلام مورد نیاز دانش‌آموزان و دانشجویان را عرضه کرده‌اند و تحولاتی که این طرح نظارتی ایجاد خواهد کرد و هدف اصلی از آن گفت: هر ساله، ما طرح بازرسی و نظارت را در سراسر کشور از طریق بیش از ۴۱۰ اتاق اصناف را اجرا می‌کنیم و این نظارت‌ها بخشی از وظایف سازمانی ماست. با این حال، برای ایام خاصی مانند نوروز و به‌ویژه بازگشایی مدارس، نظارت ویژه‌ای را بر بازار، با تمرکز بر کالا‌های نوشت‌افزار و اقلام مرتبط با دانش‌آموزان از جمله پوشاک، کیف و کفش، در دستور کار قرار می‌دهیم.
دبیر کل اتاق اصناف ایران ادامه داد: ابلاغیه این طرح از ۱۵ شهریور تا ۱۵ مهرماه به اتاق‌ها و اتحادیه‌های سراسر کشور ارسال شده است تا بازرسان بر این اقلام متمرکز شوند.
از آن‌جایی که نوشت‌افزار جزء کالا‌های اساسی محسوب نمی‌شود، عمدتاً بر اساس شکایت‌های دریافتی، به بررسی و بازرسی بازار می‌پردازیم. با این وجود، بازرسان اصناف به صورت سرزده و گاهی در قالب تیم‌های مشترک با اتحادیه‌های مربوطه، سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، از واحد‌ها بازدید می‌کنند. این بازدید‌ها شامل کل زنجیره تولید تا عرضه، به‌ویژه تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان صنفی می‌شود و در این فرآیند، ضوابط قیمت‌گذاری، درصد سود مصوب در عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و درج قیمت مصرف‌کننده بر روی کالا‌ها مورد نظارت دقیق قرار می‌گیرد.
سقایی در پاسخ به این سوال که با توجه به این‌که مبنای اصلی کنترل قیمت‌ها، فاکتور‌های رسمی است، چگونه اطمینان حاصل می‌کنید کالا با قیمت واقعی و مصوب عرضه می‌شود، به‌خصوص اگر کالا چندین دست در بازار چرخیده باشد، گفت: هر کالایی حاشیه سود مشخصی دارد و طبق ضوابط، سود عمده‌فروشی حداکثر ۳ درصد و سود خرده‌فروشی حداکثر ۱۵ درصد نسبت به فاکتور خرید تعیین شده و این قاعده در سراسر کشور لازم‌الاجراست و برای کالا‌هایی که قیمت مصرف‌کننده مشخصی دارند، وضعیت شفاف است. اما در مورد کالا‌هایی که فاقد قیمت مصرف‌کننده هستند، مبنای بررسی، فاکتور ارائه شده توسط عرضه‌کننده است.
دبیر کل اتاق اصناف ایران درمورد این که آیا مردم می‌توانند در این نظارت‌ها نقش داشته باشند و چگونگی آن ادامه داد: به دلیل این‌که نوشت‌افزار جزء کالا‌های اساسی محسوب نمی‌شود، رسیدگی به شکایات مردمی اولویت بالایی دارد و به محض دریافت هرگونه شکایت، بلافاصله نسبت به رسیدگی اقدام خواهد شد.
سقایی در مورد ادامه داشتن نظارت اصناف به صورت مستمر بر اقلام ویژه مدارس گفت: این طرح از ۱۵ شهریور تا ۱۵ مهر، به طور ویژه بر کالا‌های مرتبط با مدارس، از جمله نوشت‌افزار، دفترچه، مداد، و همچنین پوشاک، کیف و کفش دانش‌آموزان متمرکز است.
دبیر کل اتاق اصناف ایران درمورد بازخورد اجرای این طرح در چند روز گذشته ادامه داد: گزارش‌های ما هنوز تکمیل نشده است و این طرح به مدت یک ماه ادامه دارد و در کنار نمایشگاه که از ۲۰ شهریور تا ۱۰ مهر برگزار می‌شود، گزارش‌های نهایی جمع‌آوری و متعاقباً به صورت رسانه‌ای اعلام خواهد شد.
سقایی در مورد اجرای این نظارت‌ها در سراسر کشور افزود: این نظارت‌ها در سراسر کشور و در تمامی شهر‌های ایران به اجرا درمی‌آید.
لازم به ذکر است که نمایشگاه “مهر بازار” که توسط واحد‌های صنفی در شهر‌های مختلف برگزار می‌شود، فرصتی است تا این واحد‌ها محصولات خود را با قیمت بسیار مناسب و حداقل سود به دست مردم برسانند.
دبیر کل اتاق اصناف ایران ادامه داد: ما در تمامی مراحل زنجیره، از تولید تا توزیع، نظارت داریم و بخش تولید صنعتی تحت نظارت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و بخش تولید صنفی زیر نظر اتحادیه‌های صنفی است.
در بخش توزیع نیز، گشت‌های بازرسی ما علاوه بر قیمت، بر کیفیت کالا نیز نظارت دقیق دارند و اطمینان داشته باشید که سلامت دانش‌آموزان اولویت اصلی ماست. در همین راستا، طرحی را با همکاری وزارت آموزش و پرورش در زمینه لباس دانش‌آموزی و فرم مدارس در دست بررسی داریم که موضوع کیفیت و سلامت لباس، به‌ویژه برای پوست حساس کودکان، از اهمیت بالایی برخوردار است. ما اطمینان می‌دهیم که کیفیت و استاندارد، همواره در اولویت برنامه‌های اصناف قرار دارد.
سقایی افزود: تنها خواهشی که از بانک مرکزی داریم، تسریع در تأمین ارز لازم برای واردات کاغذ و تحریر است تا قیمت این اقلام بیش از این افزایش نیابد و کمبود احتمالی کاغذ وارداتی، تأثیری منفی بر بازار نگذارد.