دولت ایالات متحده دیروز جمعه اعلام کرد قصد دارد از سال آینده شرکت‌ها را ملزم کند برای هر ویزای کاری H-1B سالانه 100 هزار دلار پرداخت کنند؛ تصمیمی که می‌تواند ضربه بزرگی به بخش فناوری وارد کند، بخشی که به‌شدت به نیروی کار متخصص از هند و چین وابسته است.
دونالد ترامپ از زمان آغاز به کار در ژانویه، کارزار گسترده‌ای برای محدود کردن مهاجرت به راه انداخته که شامل تلاش‌هایی برای محدودسازی برخی اشکال مهاجرت قانونی نیز بوده است. تغییر در برنامه ویزای H-1B، برجسته‌ترین اقدام دولت او برای بازنگری در ویزای کار موقت تاکنون به شمار می‌رود.
هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا در این خصوص می‌گوید: «اگر قرار است کسی آموزش ببیند، باید فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های خودمان باشند. آمریکایی‌ها را آموزش دهید. آوردن افراد دیگر برای گرفتن شغل‌ها باید متوقف شود.»
این اقدام، اعتراض شرکت‌های فناوری را برانگیخته است؛ شرکت‌هایی که در انتخابات ریاست‌جمهوری میلیون‌ها دلار به کمپین ترامپ کمک کرده بودند. مایکروسافت و جی‌پی مورگان به کارکنان خود که ویزای H-1B دارند هشدار داده‌اند از سفر بین‌المللی خودداری کنند یا هرچه سریع‌تر به آمریکا بازگردند، زیرا ساختار جدید هزینه‌ها از نیمه‌شب شنبه اجرایی می‌شود.
نگرانی از فرار استعدادها
منتقدان برنامه H-1B، از جمله بسیاری از کارگران آمریکایی در حوزه فناوری، معتقدند که این ویزا به شرکت‌ها اجازه می‌دهد دستمزدها را پایین نگه دارند و آمریکایی‌هایی را که قادر به انجام کار هستند کنار بگذارند. در مقابل، حامیان این ویزا – از جمله ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و متحد پیشین ترامپ – می‌گویند این برنامه نیروهای بسیار ماهری را وارد می‌کند که برای پر کردن شکاف‌های تخصصی و حفظ رقابت شرکت‌ها ضروری‌اند. ماسک خود متولد آفریقای جنوبی است و پیشتر با همین ویزا توانسته شهروند آمریکا شود.
برخی تحلیلگران هشدار داده‌اند این اقدام می‌تواند شرکت‌ها را وادار به انتقال بخش‌هایی از فعالیت‌های ارزشمند به خارج کند و موقعیت آمریکا را در رقابت حیاتی با چین در حوزه هوش مصنوعی تضعیف کند.
دییدی داس، شریک شرکت سرمایه‌گذاری «منلو ونچرز»، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «افزودن هزینه‌های جدید انگیزه جذب باهوش‌ترین استعدادهای جهان به آمریکا را از بین می‌برد. اگر آمریکا نتواند بهترین‌ها را جذب کند، توانایی‌اش برای نوآوری و رشد اقتصادی به‌شدت کاهش می‌یابد.»
این تغییر می‌تواند میلیون‌ها دلار هزینه اضافی برای شرکت‌ها ایجاد کند؛ هزینه‌ای که به‌ویژه برای شرکت‌های کوچک فناوری و استارت‌آپ‌ها سنگین خواهد بود.
رویترز نوشت هنوز مشخص نیست که این هزینه جدید چگونه اعمال خواهد شد. لوتنیک گفته است هزینه ویزا برای هر سال از سه سال مدت آن ۱۰۰ هزار دلار خواهد بود، اما جزئیات هنوز «در دست بررسی» است.
در سیستم فعلی، دریافت این ویزا تنها مستلزم پرداخت هزینه‌ای اندک است و در صورت تأیید، مجموع هزینه‌ها به چند هزار دلار می‌رسد.
برخی تحلیلگران هشدار داده‌اند که این تصمیم می‌تواند شرکت‌ها را وادار به انتقال بخشی از فعالیت‌های ارزشمند به خارج کند و موقعیت آمریکا در رقابت پرمخاطره هوش مصنوعی با چین را تضعیف نماید. جرمی گلدمن، تحلیلگر شرکت eMarketer، گفت: «در کوتاه‌مدت، واشنگتن ممکن است درآمد زیادی کسب کند؛ اما در بلندمدت، ایالات متحده با این سیاست حمایت‌گرایانه، برتری نوآورانه خود را از دست خواهد داد.»
ترامپ در فرمان اجرایی روز جمعه اعلام کرد که برخی کارفرمایان از این برنامه برای پایین نگه‌داشتن دستمزدها و تضعیف کارگران آمریکایی سوءاستفاده کرده‌اند. در این فرمان آمده است که شمار کارگران خارجی در حوزه علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی (STEM) در آمریکا بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ بیش از دو برابر شده و به حدود ۲.۵ میلیون نفر رسیده است؛ در حالی که کل اشتغال در این حوزه تنها ۴۴.۵ درصد رشد داشته است.
ضربه به شرکت‌ها و بازار
سهام شرکت‌های فناوری که وابستگی زیادی به نیروی کار خارجی دارند، پس از اعلام این تصمیم کاهش یافت. سهام شرکت خدمات فناوری «کگنیزانت» نزدیک به ۵ درصد و سهام شرکت‌های هندی «اینسوسیس» و «ویپرو» بین ۲ تا ۵ درصد افت کرد.
طبق داده‌های دولتی، هند در سال گذشته بزرگ‌ترین ذی‌نفع ویزاهای H-1B بوده و ۷۱ درصد از کل ویزاهای صادرشده به شهروندان این کشور تعلق داشته است. چین با ۱۱.۷ درصد در رتبه دوم قرار دارد.
در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، شرکت آمازون بیش از ۱۲ هزار ویزای H-1B دریافت کردند، در حالی که مایکروسافت و متا هر کدام بیش از ۵ هزار ویزا کسب کردند.
جنجال حقوقی و «کارت طلایی»
بر اساس قوانین، سالانه ۶۵ هزار ویزای H-1B صادر می‌شود و ۲۰ هزار ویزای دیگر برای افراد دارای مدرک پیشرفته در نظر گرفته شده است. این ویزاها معمولاً سه تا شش سال اعتبار دارند و هزینه آنها را عمدتاً کارفرمایان پرداخت می‌کنند.
آرون رایشلین-ملنیک، مدیر سیاست‌گذاری شورای مهاجرت آمریکا، در واکنش گفت: «قانون به دولت اجازه داده است هزینه‌های اداری را دریافت کند، نه چنین مبالغی.»
ترامپ روز جمعه همچنین فرمان اجرایی دیگری امضا کرد که بر اساس آن، افراد ثروتمند می‌توانند با پرداخت یک میلیون دلار، اقامت دائم آمریکا یا همان «کارت طلایی» دریافت کنند.