این روزها در بازار لوازم جانبی موبایل شاهد عرضه کالاهایی هستیم که با عنوان اصل فروخته می‌شوند، اما در عمل تقلبی از آب درمی‌آیند؛ محصولاتی بی‌کیفیت که به گفته کارشناسان نه‌تنها عمر گوشی را کوتاه می‌کنند، بلکه خسارت‌های میلیونی و بعضاً جبران‌ناپذیر به مصرف‌کنندگان تحمیل می‌کنند.
خرید لوازم جانبی موبایل مثل قاب، شارژر یا هندزفری این روزها برای کاربران ایرانی به یک چالش واقعی تبدیل شده است. بازار پر از فروشگاه‌های فیزیکی و آنلاین است، اما خریداران اغلب نمی‌دانند کالایی که می‌خرند اصل است یا تقلبی. این سردرگمی نه تنها باعث ضرر مالی می‌شود، بلکه گاهی سلامت گوشی و امنیت اطلاعات شخصی کاربران را هم تهدید می‌کند.
محصولات تقلبی در بازار
مشکل محدود به فروشگاه‌های کوچک نیست. حتی برخی فروشگاه‌های شناخته شده نیز گاهی محصولاتی با برچسب جعلی ارائه می‌دهند که البته شاید خودشان هم از این موضوع اطلاع نداشته باشند. تفاوت بین نمونه اصلی و تقلبی به قدری جزئی است که بدون دانش فنی، شناسایی آن برای خریدار تقریبا غیرممکن است و نیازمند نظارت دقیق از سمت مراجع ذیربط است.
موضوع از این قرار است که از سال ۱۳۹۷ به بعد، با توجه به اینکه نمایندگی‌های رسمی تمامی برندهای موبایل، تبلت و ... از ایران خارج شدند، فروشنده رسمی برای برندهای مختلف وجود ندارد و همین مسئله بستر را برای این اقدامات افزایش داده است. با این حال اما پیش از سال ۱۳۹۷ هم این فروش‌های غیر قانونی وجود داشت که در این سال‌ها افزایش یافته است.
بازار آنلاین نیازمند نظارت فوری
برخی فروشندگان از بسته‌بندی مشابه نمونه اصلی، استفاده از لوگوهای جعلی و ارائه گارانتی غیر قانونی بهره می‌برند. در بازار فروش آنلاین نیز تصاویر کالا اغلب از نمونه اصلی برداشته شده و کالای ارسال شده، دارای کیفیت پایین یا تقلبی است. در واقع این موضوع نشان از اهمیت توجه زیاد به فروش آنلاین لوازم جانبی موبایل است که باید در دستور کار اتحادیه و انجمن واردکنندگان لوازم جانبی قرار گیرد.
یکی از خریداران که برای موبایل پرچمدار خود شارژری تهیه کرده است، می‌گوید: «شارژری خریدم که روی جعبه نوشته بود اصل و با قیمت مناسب. اما بعد از چند روز گوشی داغ کرد و باتری خراب شد. وقتی به فروشنده مراجعه کردم، گفت تضمینی ندارد و دیگر کاری نمی‌توانم بکنم.» تجربه‌های مشابه نشان می‌دهد بسیاری از خریداران بدون اطلاع قبلی دچار ضررهای میلیونی و گاها چند ده میلیونی می‌شوند.
علت‌های اصلی مشکل
کارشناسان بازار معتقدند یکی از دلایل مهم، نبود آگاهی کافی در میان مصرف‌کنندگان است. وقتی کاربر نمی‌داند چه برچسب‌ها یا ویژگی‌هایی نشان‌دهنده اصالت کالا هستند، به راحتی فریب بسته‌بندی و تبلیغات فروشنده را می‌خورد. از سوی دیگر، ضعف نظارت و نبود مجازات بازدارنده باعث شده فروشندگان متخلف با کمترین ریسک فعالیت کنند.
موضوع دیگر نیز واردات کالا به صورت قاچاق یا ته لنجی است. به گفته مسوولان ذیربط با افزایش واردات کالاهای ته لنجی شرایط بازار به نسبت سال‌های گذشته بهتر شده است چون نظارت بر این بخش راحت‌تر از قاچاق است، اما باز هم نمی‌توان به صد درصد از اصل بودن کالا مطلع شد. به نظر می‌رسد که تنها راه اصلی برای اتمام این ماجرا، بازگشایی مجدد نمایندگی‌ها و فروش‌های قانونی در کشور است که نیازمند توجه بیشتری است.
راهکار ساده، اما قابل اطمینان
در اکثر کشورهای پیشرفته فروش لوازم جانبی موبایل به شکل رسمی توسط نمایندگی‌های‌مجاز هر برند صورت می‌گیرد، اما متاسفانه به دلیل تحریم‌ها نمایندگی رسمی از برندهای معتبر در کشور وجود ندارد. با این حال اما شاهد سو استفاده برخی اصناف با لقب تقلبی نمایندگی معتبر فلان برند هستیم، در حالی که این چنین نیست. به نظر می‌رسد اتحادیه باید با توجه به این موضوع، برخی فروشندگان رسمی را برای فروش لوازم جانبی معرفی کند تا دیگر شاهد چنین شرایطی نباشیم. ضمن اینکه برخورد با این اصناف متقلب نیز باید در دستور کار قرار گیرد.