گزارش تازه شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان میدهد که میزان پرشدگی سدها از ابتدای سال آبی تاکنون تنها 18.19 میلیارد مترمعکب بوده که نسبت به سال گذشته 37 درصد کاهش داشته است. این آمار نشان دهنده خشکسالی است که در دومین دوره پنج ساله آن قرار گرفته ایم.
به گزارش «ایران» ارتفاع کل ریزشهای جوی کشور معادل 136.6 میلیمتر بوده که این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره مشابه دراز مدت(218.6 میلیمتر) 38 درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر این میزان نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (203 میلیمتر) 33 درصد کاهش را نیز نشان میدهد.
رکوردداران کم بارشی
در این میان سیستان و بلوچستان با 87 درصد کاهش بارش نسبت به سال گذشته کمترین بارندگی را داشته است. به طوری که میزان بارش این استان در سال آبی جاری 19.6 میلیمتر بوده در حالی که در مدت زمان مشابه سال گذشته بارشهای آن 149.5 میلیمتر ثبت شده است. همچنین در این آمار استان هرمزگان بعد از استان سیستان و بلوچستان جای گرفته که در سالجاری بارش 33 میلیمتری داشته که نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته 78 درصد کاهش داشته است. مقدار بارش سال آبی گذشته استان یزد 128.6 میلیمتر بوده که امسال با کاهش 61 درصدی به 50.7 میلیمتر رسیده است. استان دیگری که در این آمار با کاهش جدی بارش مواجه بوده استان خوزستان است که با کاهش 49 درصدی نسبت به سال گذشته مواجه بوده و میزان بارش آن از 358.1 میلی متر در سال آبی گذشته به 180.9 میلی متر در سال آبی جدید رسیده است. همچنین استان کهگیلویه و بویراحمد امسال با میزان بارش 342.2 میلیمتر نسبت به سال آبی گذشته 46 درصد کاهش داشته است.
کاهش 40 درصدی بارندگی در ایلام
کرمان نیز یکی دیگر از استانهایی است که با کاهش 40 درصدی بارش نسبت به سال آبی گذشته مواجه بوده و بارشهای آن از 123.4 میلیمتر در سال گذشته به 71.8 میلیمتر در امسال رسیده است. علاوه بر آن ایلام نیز همانند سایر استانها با کاهش بارش مواجه بوده است به طوری که میزان بارش این استان درسال آبی گذشته 470.2 میلیمتر بوده اما امسال با میزان 283.5 میلیمتر مواجه شده است که این اعداد نشان دهنده کاهش 40 درصدی بارندگی در این استان است.
یکی دیگر از استانهایی که در این خشکسالی با کاهش بارش مواجه بوده استان اصفهان است که درصد اختلاف بارش آن در سال آبی جاری نسبت به سال آبی سال گذشته 38 درصد بوده به طوری که میزان بارش آن از 144.8 میلیمتر در سال گذشته به 89.4 میلیمتر در امسال رسیده است. استانهای خراسان جنوبی و گلستان نیز به ترتیب 37 و 33 درصد کاهش بارندگی نسبت به سال آبی گذشته داشتهاند. به این معنا که میزان بارندگی آنها در سال آبی جاری تنها 60.6 و 290.6 میلیمتر بوده است.
خالی ماندن نیمی از ظرفیت سدها
به گزارش «ایران» طبیعتاً به علت کاهشی که در ریزشهای جوی با آن مواجه بودهایم آمار میزان پرشدگی سدها نیز چندان مطلوب نیست به طوری که بر اساس آمار اعلامی از سوی شرکت مدیریت منابع آب ایران میزان پرشدگی مخازن سدها در سال گذشته 32.90 میلیارد مترمکعب بوده اما در سالجاری این میزان به 27.19 میلیارد مترمکعب رسیده که نسبت به سال گذشته با 17 درصد کاهش مواجه شده است. در واقع میزان پرشدگی سدها تا 13 اردیبهشت ماه سال آبی 1404-1403 تنها 52 درصد است. بررسیها نشان میدهد میزان ورودی آب به سدهای کشور در سال آبی گذشته 29.04 میلیارد مترمکعب بوده اما این میزان تا 13 اردیبهشت سالجاری تنها 18.19 میلیارد مترمکعب است که این امر نشان دهنده کاهش 37 درصدی میزان ورودی آب به سدها است.
حال بد سدهای پایتخت
تهران و البرز دارای سه سد مهم لار، طالقان و لتیان-ماملو است که بر اساس آمار اعلامی از سوی شرکت مدیریت منابع آب ایران این سدها به ترتیب 31، یک و 19 درصد اختلاف با سال گذشته داشتهاند. به طوری که میزان پرشدگی سد لار که یک سد خاکی هسته رسی در دامنه کوه دماوند است تنها 6 درصد بوده که موجودی آن را به 60 میلیون متر مکعب رسانده است. همچنین سدهای طالقان و لتیان-ماملو نیز به ترتیب 56 و 24 درصد پرشدگی داشتهاند و حجم موجودی مخازن آنها نیز به 80 و 374 میلیون متر مکعب رسیده است.
وضعیت سدهای شهرهای شمالی
استانهای شمالی جزو استانهایی هستند که همیشه بیشترین بارندگی کشور را به خود اختصاص میدهند که برخی از سدهای موجود در این سه استان(مازندران، گیلان و گلستان) شامل سد شهید رجایی، سد سفید رود، سد شهر بیجار، سد وشمگیر، گلستان و بوستان میشود. سد شهید رجایی ساری که با حجم مخزن ۱۶۲ میلیون مترمکعب بزرگترین سازه مهار آبهای سطحی در استان مازندران محسوب میشود، میزان موجودی مخازن آن به 158 میلیون متر مکعب رسیده و این امر نشأت گرفته از 97 درصد پرشدگی است. اختلاف پرشدگی این سد در سال آبی جاری نسبت به سال گذشته 89 درصد بوده است. همچنین سد سفید رود و سد شهر بیجار در استان گیلان نیز از جمله سدهایی هستند که اختلاف 9 و 17 درصدی نسبت به مدت زمان سال گذشته داشتهاند. حجم پرشدگی این سدها به ترتیب 761 و 105 میلیون مترمکعب بوده که هر کدام با درصد پرشدگی 73 و 100 درصدی بودهاند.
نگاهی به وضعیت سدهای استانهای پرآب کشور
استانهای اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی جزو استانهایی هستند که از آنها به عنوان استانهای پرآب در کشور یاد میشود. این استانها دارای 9 سد مهم هستند که بیشترین درصد پرشدگی را در میان آنها سد ارس و شهید قنبری با 100 درصد پرشدگی داشتهاند. موجودی مخازن این دو سد تا 13 اردیبهشت ماه سالجاری به ترتیب 1256 و 26 میلیون مترمکعب بوده است. بررسیها نشان میدهد اختلاف میزان پرشدگی این سدها نسبت به سال گذشته 2 و 3 درصد بوده است.
از سوی دیگر سد خدا آفرین در آذربایجان شرقی بیشترین درصد اختلاف را با سال قبل داشته و با 81 درصد اختلاف در سال آبی جاری میزان موجودی مخزن این سد 901 میلیون مترمکعب است که در واقع میزان پرشدگی آن 56 درصد است. همچنین سد ستارخان در آذربایجان شرقی نیز با 33 درصد پر شدگی و منفی یک درصد اختلاف با مدت زمان مشابه در سال گذشته کمترین پرشدگی را دارد. البته این آمارها مربوط به شروع سال آبی جاری(مهرماه 1403) تا 13 اردیبهشت ماه است و معمولاً بارشهای بهاری در کشور تا اوایل خرداد ادامه دارد.