ديدار دوجانبه «ظريف» با «كري»، اينبار در نيويورك و در حاشيه اجلاس بازنگري «انپيتي» 2015 در مقر سازمان ملل برگزار شد. ديداري كه با وجود تكرار آن از زمان روي كار آمدن دولت تدبير و اميد؛ هنوز براي جهانيان اتفاق «تازهيي» محسوب ميشود و بازتاب گستردهيي در رسانههاي بينالمللي پيدا ميكند. اجلاس بازنگري انپيتي در حالي از روز گذشته (دوشنبه) در نيويورك برگزار شد كه حضور تيم ديپلماسي ايران در اين اجلاس ميتواند بهعنوان يك فرصت ويژه براي حل اختلافات باقيمانده و ارايه يك تصوير شفاف از ايدههاي «صلحآميز» ايران تلقي شود. وزير خارجه كشورمان ضمن سخنراني در اين كنفرانس، با همتايان خود در كشورهاي 1+5 در چارچوب روابط دوجانبه و موضوع هستهيي ديدار و گفتوگو ميكند.
ظريف: آمدهايم درباره تعهدات امريكا بيشتر بشنويم
در اين اجلاس، ظريف نخستين سخنران است كه البته اين سخنراني به نمايندگي از غيرمتعهدها صورت ميگيرد. وزير امور خارجه كشورمان در سخنراني ديگري نيز به نمايندگي از ايران سخن خواهد گفت. ظريف در بدو ورود به نيويورك در گفتوگو با خبرنگاران به تشريح اهداف سفرش پرداخت: «علاوه بر شركت در اجلاس بازنگري، آمدهايم تا از طرف امريكايي توضيح بيشتري درباره آثار توافق احتمالي بر وضع داخلي تعهدات اين كشور بشنويم.»
وزير خارجه ايران با اشاره به تعهدات امريكا در مذاكرات افزود: «ما دولت امريكا را مسوول اجراي تعهدات بينالمللي ميدانيم و طبق مقررات بينالمللي مشكلات داخلي هيچ دولتي، آن دولت را از اجراي تعهدات بينالمللي خود معاف نميكند.» ظريف در پاسخ به اين سوال كه آيا در نشست اخير وين درباره رفع تحريمها شفافسازي شده است يا خير؟ گفت: «از ابتدا گفتهايم كه تحريم و توافق باهم سازگاري ندارند، بايد طرفهاي ما يكي از اين دو را انتخاب كنند.»
رييس دستگاه ديپلماسي كشور افزود: «در مذاكرات لوزان ما به چارچوبي رسيده بوديم كه با اجراي آن، هم تحريمهاي اقتصادي و مالي برداشته و هم قطعنامههاي شوراي امنيت لغو ميشوند و يك قطعنامه جايگزين آن ميشود كه توافق را تاييد خواهد كرد.» وي درباره نشست اخير وين افزود: «در اجلاس وين، دوستان ما اين فرصت را پيدا كردند كه در مورد حرفهايي كه زده شده و نيز درباره برنامههايي كه در كنگره مطرح بوده است، سوال كنند و بيشتر در مورد موضوع تحريمها صحبت و حتي در مورد متني كه در اين زمينه مطرح است، گفتوگو شود.» وزير امور خارجه همچنين هدف اول سفرش به نيويورك را شركت در اجلاس بازنگري معاهده عدم اشاعه هستهيي دانست كه براساس مقررات آن، هر پنجسال يكبار تشكيل ميشود.
اهداف ايران در اجلاس بازنگري انپيتي2015
پس از آنكه رايزنيهاي هستهيي بر مبناي متن تفاهم مشترك (بيانيه سوييس) در نشست اخير وين كليد خورد به نظر ميرسد در حاشيه اين اجلاس نيز كار نگارش متن نهايي هم در سطح معاونان و هم در سطح كارشناسي ادامه مييابد. همچنين در حاشيه اجلاس نيويورك ديدارهايي دوجانبه در سطح وزيران امور خارجه صورت ميگيرد تا شايد روند رسيدن به توافق جامع تا قبل از موعد تعيينشده سرعت بيشتري پيدا كند. ديدار ظريف با كري بهعنوان مهمترين ملاقات اجلاس بازنگري 2015 ميتواند قطعات باقيمانده پازل توافق را تكميل كند. ضمن اينكه حضور «فدريكا موگريني» مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و هماهنگكننده گروه1+5 در مذاكره با ايران در راستاي اين هماهنگيها انجام ميشود. مهمترين چالشي كه پيش روي مذاكرهكنندگان در مهلت باقيمانده تا موعد نهايي توافق باقي مانده، موضوع لغو تحريمها است؛ موضوعي كه نياز است ابعاد و مسايل جزيي آن مشخص و از آن رفع ابهام شود.
در شرايطي كه بيانيه سياسي لوزان بر لغو تحريمهاي شوراي امنيت، تحريمهاي چندجانبه اتحاديه اروپا و يكجانبه امريكا تاكيد داشت اما انتشار همزمان «گزارهبرگ» (فكتشيت) كاخ سفيد كه بر لغو گامبهگام تحريمها اشاره داشت بر ابهام اين موضوع افزود. بنابراين در اجلاس نيويورك ضرورت پرداختن به جزييات اين موضوع و رفع ابهام از آن بيش از پيش احساس ميشود. تحركات كنگره امريكا براي به بنبست كشاندن مذاكرات و تعهد دولت امريكا درباره هرگونه توافق هستهيي موضوع سرنوشتساز ديگري است كه قرار است از دل ملاقاتهاي نيويورك راهكاري براي آن انديشيده شود.
رفع تحريمها؛ مهمترين موضوع مذاكرات
طرح مصوب «بازبيني توافق هستهيي در كنگره»، در كميته روابط خارجي مجلس سناي امريكا در حال تعديل است چرا كه «باراك اوباما» رييسجمهوري امريكا اظهار كرده بود درصورت انجام اصلاحهايي روي آن، طرح را خواهد پذيرفت. براساس اين طرح، توافق جامع احتمالي بايد از تصويب كنگره بگذرد. بلافاصله پس از انتشار اين خبر بود كه نمايندگان مجلس ايران هم در اقدامي پيشگيرانه هر گونه تعهد الزامآوري براي ايران را منوط به تصويب مجلس شوراي اسلامي دانستند. در اين ارتباط، تيم هستهيي ايران در نشست وين، سه روز فشرده در زمينه اختلافهاي باقيمانده ازجمله چگونگي رفع تحريمها با طرف غربي به رايزني و گفتوگو پرداخت؛ گفتوگوهايي كه بهگفته ديپلماتهاي حاضر در آن مثبت و سازنده بوده است. اين رايزنيها در اجلاس نيويورك نيز در دستور كار قرار دارد تا چارچوب روشني از توافق احتمالي آتي بهدست آيد. بر اين اساس اتمسفر تخصصي و رسانهيي اين اجلاس در روزهايي كه لابيهاي قدرتمند مخالفان توافق در ايالات متحده، دامنه تلاشهايشان براي به بنبست كشاندن مذاكرات را وسعت بخشيدهاند ميتواند بهعنوان يك فرصت طلايي مطرح شود.
سخنگوي موگريني: تحويل اس300 تاثيري بر مذاكرات ندارد
درحاليكه برخي رسانههاي غربي موضوع تحويل موشكهاي اس300روسيه به ايران را بهعنوان يك عامل جديد در مذاكرات مطرح ميكردند، سخنگوي مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا گفت: تحويل سامانه اس300 به ايران تاثيري بر روند مذاكرات هستهيي نميگذارد. به گزارش خبرگزاري اسپوتنيك كاترينري روز گذشته گفت: تصميم روسيه براي لغو ممنوعيت تحويل سامانه دفاعي موشكي اس300 بر مذاكرات بينالمللي بر سر برنامه هستهيي ايران تاثيري نخواهد داشت.
مخالفت بوش با لغو تحريمها عليه ايران
رييسجمهور پيشين امريكا با ابراز نگراني نسبت به سياستهاي باراك اوباما در خاورميانه از تلاشهاي رييسجمهور كنوني امريكا براي حصول يك توافق هستهيي با ايران انتقاد كرد. به گزارش ايسنا، به نوشته نيويوركتايمز، بوش كه يك جمهوريخواه است همانند ديگر اعضاي اين حزب از سياست رييسجمهور امريكا براي لغو تحريمها عليه ايران انتقاد كرد و گفت: اينكه اوباما ميگويد قصد دستيابي به توافقي را دارد كه منجر به لغو تحريمها عليه ايران با امكان بازگرداندن آنها در صورت نياز ميشود غيرقابل قبول است. وي با اشاره به ارتقاي جايگاه ايران بهعنوان يك قدرت منطقهيي تاكيد كرد: آيا درست است كه تحريمها عليه تهران را لغو كنيم چون در اين صورت امريكا با خطر از دستدادن ابزار فشارش بر ايران مواجه خواهد شد.