پيروزي يك حزب چپگراي مخالف رياضت اقتصادي در انتخابات هفته گذشته يونان، سرنوشتي مبهم را پيش روي سياستهاي اقتصادي اتحاديه اروپا و بهويژه برنامه تدابير رياضتي تحميل شده بر كشورهاي بدهكار در اين قاره و از همه مهمتر اتحاديه اروپا قرار داده است.
انتخابات اخير در يونان حاوي پيامي براي اتحاديه اروپا به خصوص كشورهايي مانند آلمان و فرانسه است. مردم يونان خسته از سياستهاي اقتصاد رياضتي خواهان تجديدنظر در روشها بودند تا فشارها كمتر شود. به گزارش ايرنا، جشن قدرت گرفتن حزب چپگراي «سيريزا» كه از ابتداي مبارزات انتخاباتي در يونان از حمايت حزب «پودموس» اسپانيا برخوردار شده بود. با قدرتنمايي طرفداران اين سياستها در خيابانهاي مادريد همراه شد و آينده سياستهاي رياضتي اتحاديه اروپا را بيش از پيش در ابهام فرو برد. «پابلو ايگلسياس» دبيركل «پودموس» (ما ميتوانيم) در نخستين واكنش به پيروزي «لكسي سيپراس» رهبر سيريز از «تولد اميد همراه با مسووليتپذيري و جديت» سخن به ميان آورد. وي گفت: «سناريوي جديد در اروپا قرار است كه آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان را بهعنوان نخستين مدافع سياست رياضتي، منزوي كند.»
پيروزي حزب سيريزا نتيجه سياستهاي رياضتي در ازاي دريافت بسته كمكهاي مالي اتحاديه اروپا و عمدتا آلمان بود. سياستهاي رياضتي موجب شد كه دولت يونان براي رفع كسري بودجه تلاشهايي را انجام دهد. اين تلاشها از كاسته شدن دستمزد و مزاياي كارمندان و كارگران تا افزايش مالياتها را در بر ميگرفت. در نتيجه فشارهاي مستقيمي را روي توده مردم وارد كرد كه سبب نارضايتي آنها شد.
در اروپا تعداد افرادي كه همانند ايگلسياس، پيروزي سيريزا را پايان سياست رياضتي اتحاديه اروپا تلقي ميكنند، بيشمارند، اما هنوز تعداد اروپاييهايي كه از مذاكره در مورد بدهيهاي بينالمللي و خروج از حوزه واحد مشترك پول اروپا (يورو) سخن به ميان ميآورند، در اقليت قرار دارند.
اتحاديه اروپا در سال2015ميلادي با احتمال قدرت گرفتن احزاب هم هدف با «سيريزا»، آن هم بهدليل برگزاري انتخاباتهاي متعدد در كشورهاي عضو با چالش جدي در حوزه اقتصاد و سياستهاي اقتصادي مواجه خواهد شد. انتخابات پارلماني فنلاند در آوريل، انگليس در مه، دانمارك در سپتامبر و انتخابات پارلماني پرتغال در سپتامبر يا اكتبر برگزار ميشود. اين درحالي است كه انتخابات مجلس اسپانيا نيز بهزودي برگزار خواهد شد.
حزب سوسياليست پرتغال، همواره تاثيرات منفي سياست رياضتي را محكوم كرده و اميدوار است از پيروزي «سيريزا» در يونان بهره ببرد. «آنتونيو كوستا» رهبر حزب سوسياليست پرتغال كه حزبش در نظرسنجيها از 9/37 درصد راي موافق مردم برخوردار است، پيروزي سيريزا را «نشانهيي از تغيير اروپا» ميداند. در فرانسه نيز، حزب «جبهه چپ» به رهبري «ژان لوك ملانشون» و متحد حزب كمونيست اميدوار است كه پيروز سيريزا با تاثيرات دنبالهدار، اتحاديه اروپا را به «سازماندهي مجدد با شيوهيي كاملا متفاوت» وا دارد. اما حزب چپگراي سيريزا تنها از پشتيباني احزاب چپ كشورهاي اروپايي برخوردار نيست و احزاب در ستيز با اتحاديه اروپا كه غالبا راستگراي افراطي هستند نيز از پيروزي اين حزب ابراز خرسندي كردهاند. «مارين لوپن» رهبر حزب راست افراطي «جبهه ملي» از پيروزي حزب سيريزا در يونان بهعنوان ضربهيي كاري به اتحاديه اروپا، استقبال كرد. همچنين «نايجل فاراژ» رهبر حزب استقلال انگليس موسوم به «يوكيپ» كه طرفدار استقلال از اتحاديه اروپاست، پيروزي اين حزب را «فراخواني نااميدانه براي كمك به مردم يونان» خواند. وي همچنين پيشبيني كرد كه يونان تا پايان امسال از منطقه مشترك پولي يورو، خارج شود. بحران يونان از سال2009 و زماني آغاز شد كه كسري بودجه قابل توجه اين كشور بحران اقتصادي را در منطقه يورو و كل اتحاديه اروپا رقم زد. مقامهاي وقت يونان با درخواست وامهاي خارجي تلاش كردند تا كشور را از ورشكستگي نجات دهند. اين وامها در قبال تعهدات مالي سنگين و نيز اجراي سياستهاي رياضتي كه بر زندگي مردم يونان اثر گذاشت، به اين كشور اعطا شد. تلاش دولت جديد يونان براي پايان دادن به برنامههاي رياضتي از آن جهت حايز اهميت است كه اين كشور تنها كشوري نيست كه از ديگر كشورها و نهادهاي بينالمللي وام گرفته و در عوض به اجراي تدابير رياضتي متعهد شده است.
به دنبال توافق جامع
ديپلماسي ايراني در يادداشتي پيرامون راههاي مقابله با اين بحران در اروپا نوشت: «اگر موضوع خروج يونان از منطقه يورو مطرح باشد، بايد آن را بهعنوان آخرين راهحل و درصورت عدم حصول در مذاكرات درنظر گرفت، زيرا خروج يونان هزينهها و پيامدهاي زيادي خواهد داشت. نخستين پيامد آن متوجه يونان خواهد بود. خروج اين كشور و بازگشت به واحد پولي دراخما، منجر به سقوط شديد ارزش پولي در برابر يورو و ديگر ارزهاي اروپايي خواهد شد كه در نهايت مردم يونان با تورم شديدي مواجه ميشوند. البته بهطور حتم مردم يونان از اين مساله استقبال نخواهند كرد، زيرا فشارها بيشتر خواهد شد. پيامد دوم متوجه اتحاديه اروپا و كشورهايي مانند آلمان است. خروج يونان نميتواند پيامد خوبي را بههمراه داشته باشد زيرا ممكن است اين اقدام به ديگر كشورهاي تسري يافته و اتحاد پولي كه يكي از مهمترين دستاوردهاي عمده اروپا بوده است را در معرض خطر قرار دهد و همچنين ضربه شديدي به همگرايي اروپايي وارد كند. نتيجه آنكه بهترين راه براي طرفين، دستيابي به يك توافق است.»