در هفته‌هاي اخير اخبار زيادي در رابطه با احتمال اتخاذ تصميم دولت در راستاي افزايش نرخ بنزين، مهم‌ترين و پرمصرف‌ترين سوخت در کشور مطرح شده که هم فضاي مجازي و هم فضاي حقيقي جامعه را با التهاباتي همراه کرده است.
اين اخبار به باور برخي از کارشناسان در حوزه‌هاي سياسي و اقتصادي و روانکاوي اجتماعي؛ بخشي از عمليات رواني سنجش باورپذيري مردم و اعتماد آنها به دولت بوده و ممکن است هيچ اتفاقي هم در آينده نزديک براي بنزين نيفتد، ولي در مقابل به باور برخي با توجه به سابقه افزايش نرخ بنزين در کشور، شايعات در اين حوزه بي‌جهت نبوده و گاهي به دنبال طرح مباحث جديدي هستند که مورد توجه دولت قرار دارند. با اين حال ورود رسانه‌هاي حامي جريان دولت با انتشار اخباري از گراني بنزين در جهان و دادن نرخ‌هاي بالا؛ نشان از تشکيل کمپيني براي هدايت و آماده‌سازي افکار عمومي براي افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي به ويژه بنزين دارد حتي اگر سياست دولت براي تغيير قيمت سوخت در آينده نزديک نيز نباشد.
نرخ بنزين موضوعي بسيار حساس و تنش‌زا در کشور است و در دوره‌هاي قبلي افزايش نرخ بنزين تبعات گسترده‌اي را به لحاظ انتقادات اجتماعي و تسري آن به سبد خانوار به‌همراه داشته است. با گذشت زمان و افزايش نرخ تورم و رشد هزينه‌هاي مردم و مواد اوليه و توليد و... شايد بتوان گفت که نرخ بنزين لابه‌لاي هزينه‌هاي مردم کمرنگ‌تر شد ولي همواره نگراني‌ها از احتمال افزايش مجدد قيمت بنزين آن هم در شرايطي که دولت‌ها بارها اعلام کرد‌اند نرخ بنزين بر اساس فوب خليج فارس در محدود 17 هزار توماني قرار دارد وجود داشته است.
همين نگراني باعث شد تا در شروع دوره رياست‌جمهوري ابراهيم رئيسي به اين نگراني‌ها پاسخ و اطمينان داده شود که دولت در سال‌هاي اول و دوم خود قصدي براي افزايش نرخ بنزين ندارد. با اين حال هنوز به پايان سال اول دولت نرسيده‌ايم که رسانه‌هاي حامي با بهانه‌هايي دست به راه‌اندازي کمپيني زده‌اند که نشان مي‌دهد يا موضع دولت درباره اين موضوع عوض شده يا عده‌اي با نفوذ و قدرت قصد القاي اين موضوع را به دولت و جامعه دارند.
هر باک بنزين 4 ميليون تومان!
در این رابطه بررسی‌ها نشان می‌دهد اخیرا یکی از رسانه‌های حامی دولت در مطلبی با اشاره به اثرگذاری جنگ روسیه علیه اوکراین در آن به تنش میان روسیه و اروپا پرداخته و از تلاش کشورهای اروپایی برای کاهش وابستگی به نفت و گاز روسیه و در نهایت افزایش نرخ بنزین در این کشورها پرداخته است. در این مطلب که به نقل از راشاتودی قیمت یک باک بنزین در انگلیس را 4 میلیون تومان عنوان کرده مدعی شده «براساس اعلام شرکت خدمات خودرویی «آر‌ای سی» RAC، قیمت سوخت در انگلیس همچنان روبه افزایش است و پر کردن باک یک خودرو متوسط در این کشور در حال حاضر بیش‌از 100 پوند (125 دلار) هزینه دارد.» مطالبی از این دست در دوره‌های قبلی تصمیم برای افزایش نرخ بنزین هم منتشر می‌شده و تازگی ندارد، اما نکته مهم این است که در شرایط اقتصادی حاضر که وضعیت معیشتی مردم در سخت‌ترین حالت قرار دارد؛ افزایش نرخ بنزین چه پیامدهایی برای کشور خواهد داشت. یکی دیگر از رسانه‌های حامی دولت با وجود اینکه یکی دوماه دیگر دولت سیزدهم وارد یک سالگی خود می‌شود؛ به گرانی و تورم ایجاد شده در دولت حسن روحانی پرداخته و گرانی‌ها و تورم امروز کشور را حاصل مدیریت دولت قبلی می‌داند.
امنيت معيشتي مردم در آتش افروزي نرخ بنزين!
ايران يکي از کشورهاي داراي منابع نفت و گاز وسيع در جهان است که اگر مي‌توانست از منابع خودش درست بهره‌برداري کند؛ وضعيت کاملا متفاوتي داشت. افزايش تنش با غرب، کاهش فروش نفت، افزايش کسري بودجه تا 500 هزار ميليارد تومان، افزايش هزينه دورزدن تحريم‌ها و... باعث شده تا هزينه‌هاي کشور به‌شدت افزايش پيدا کند. هرچند که دولت در ابتداي شروع به کار شائبه افزايش نرخ بنزين را رد کرده، اما اخبار منتشر شده در فضاي مجازي و همچنين رسانه‌هاي حامي جريان دولت؛ اين نگراني را بين افکار عمومي ايجاد کرده است که آيا قصدي براي افزايش نرخ مهم‌ترين ماده سوختي کشور وجود دارد يا نه. جوسازي رسانه‌هاي حامي در پلتفرم‌هاي مختلف در زمينه ضرورت افزايش نرخ بنزين به سبب بار سنگين يارانه سوخت براي دولت حرکتي نامناسب است.
اثرات جنگ روسيه
يکي از مواردي که پس از حمله نظامي روسيه به اوکراين مورد بحث قرار گرفت اين است که هر تغييري در نرخ اقلام از مقصد اين دو کشور اول در ايران مورد مباحثه قرار مي‌گيرد! درحاليکه کشورهاي همسايه ايران نه تنها متاثر از اين وضعيت نشده‌اند که با ثبات اقتصادي به راه خود ادامه مي‌دهند! اينکه نرخ بنزين در اروپا افزايش پيدا کند تنها مي‌تواند فرصتي براي ايران در صادرات بنزين يا نفت يا مشتقات آن باشد. اگر قرار است از روند افزايش نرخ در اروپا بهره‌برداري شود چرا از روند افزايش نرخ دستمزد در آلمان به ساعتي 12 يورو تاثيرپذيري‌اي وجود ندارد؟ حرکت به سمت افزايش نرخ بنزين با رقم‌هاي اعلام شده بين 18 تا 24 هزار تومان که در فضاي مجازي دست‌به‌دست مي‌شود، مي‌تواند عوارض خطرناکي داشته باشد هر چند در حد شايعه باقي بماند.
آيا نشانه‌ها به گراني بنزين ختم مي‌شود؟
لازم به ذکر است در مورد افزايش قيمت بنزين که همزمان با جراحي اقتصادي دولت و حذف ارز ترجيحي رقم خورده شاهد اظهارنظرات متفاوت زيادي هستيم، به گونه‌اي‌که علي رحيمي مظفري عضو کميسيون انرژي مجلس درباره قيمت بنزين در سال 1401 گفته است که قيمت بنزين افزايش پيدا نمي‌کند و در سال 1401 همين ليتري 1500 تومان باقي مي‌ماند. حميد پورمحمدي معاون سازمان برنامه و بودجه گفت: «قيمت واقعي بنزين، 20 هزار تومان است.»
با اين حال پرويز محمدنژاد، عضو هيات رئيسه کميسيون انرژي مجلس شوراي اسلامي نيز گفته: «در عين حال که معتقديم بايد در حوزه مصرف بنزين، گازوئيل و ساير فرآورده‌هاي آن مديريت دقيق‌تري اعمال شود اما هيچ گونه برنامه‌اي براي افزايش قيمت آنها در دستور کار مجلس و دولت نيست.» اين نماينده مجلس اعلام کرد که ما با اجبار قيمت بنزين را در اين رقم نگه داشتيم. قيمت بنزين رقمي بالغ بر يک دلار است و مابقي آن يارانه است. حال در شرايطي که تمامي اظهارات نشان دهنده برنامه‌اي براي افزايش قيمت بنزين است جوسازي رسانه‌ها نيز مزيد بر علت شده تا اين شائبه که تا سال آينده قيمت بنزين با رشد چند برابري مواجه خواهد شد تقويت شود./ آرمان ملی