آرمان‌ملی: وزیر نفت در گزارشی که به مجلس درباره عملکرد وزارت نفت ارائه کرده موضوعاتی را درباره افزایش چشمگیر فروش نفت و گاز و میعانات گازی و همچنین محصولات پتروشیمی بیان کرده است و بعداز آن هم در توئیتی خلاصه این گزارش را اعلام کرده است! «اوجی» افزایش قابل‌توجه فروش نفت، میعانات گازی، گاز صادراتی، فرآورده‌ها و محصولات پتروشیمی، تحقق صددرصدی تعهدات مالی وزارت نفت در تبصره 14؛ احیای دیپلماسی انرژی، تشریح دلایل اهمیت سرمایه‌گذاری در صنعت نفت، برنامه احداث یک پتروپالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای توسط وزارت نفت به‌نام شهیدسلیمانی را مهمترین مباحث مطرح شده در گزارش عملکرد وزارت نفت مطرح کرده است.
در این میان رشد فروش نفت ایران با تحریم‌های جدی مواجه است که هم صادرات و هم تولید را با موانع جدی به تاخیر انداخته و انتظار می‌رود در ابتدا برای توسعه صنعت نفت این تحریم‌ها برداشته شود. اگرچه که کارشناسان معتقدند تحقق این آمار دوراز انتظار نیست و به سیاست دولت در این رابطه باز می‌گردد که به‌غیر از پلتفرم‌هایی که به دورزدن تحریم کمک می‌کند ارزان‌فروشی نیز از روش‌هایی است که به‌نظر می‌ر سد سیاست وزیر نفت بر آن نیز متمرکز شده است.
حال باید منتظر شد و دید بالاخره وعده‌های اوجی محقق خواهد شد یا این وعده‌ها به مذاکرات و حذف تحریم‌ها گره زده شده است. سیروس تالاری، رئیس هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات نفتی ایران به «آرمان ملی» گفت: سوال اول این است که در شرایط تحریم ادعای افزایش فروش نفت و گاز و محصولات پتروشیمی از سوی وزیر نفت صحت دارد یا نه؟ سوال دوم این است که در این شرایط چطور می‌توان فروش نفت و میعانات گازی را می‌توان افزایش داد.
او ادامه داد: به‌نظر من افزایش فروش امکان‌پذیر است ولی اینکه چگونه امکان‌پذیر است موضوع دیگری است. ما در شرایط تحریم همیشه مدعی دورزدن بخشی از تحریم‌ها هستیم که مشمول فروش نفت هم خواهد شد. اینکه چگونه مجموعه وزارت نفت موفق شده در این مدت حجم صادرات و فروش نفت را افزایش بدهد به این موضوع برمی‌گردد که از چه راهکارهایی برای فروش استفاده کرده است. تالاری افزود: یک راهکار استفاده از منافذ و بسترها و پلتفروم‌هایی است که با گم‌کردن رد؛ قادر هستند نفت ایران را به بازار جهانی انتقال بدهند که یک مولفه آن هم ارزان‌فروشی و حراج‌کردن نفت است و در این وضعیت کسانی هستند که به‌دلیل منافع مادی حاضرند شبکه‌ای را ایجاد کنند و نفت را بخرند و بفروشند. اگر از این دو منظر نگاه کنیم می‌توان بر این ادعا صحه گذاشت و تایید کرد که افزایش فروش صورت گرفته است.
تحریم‌های خریدار و فروشنده
تالاری ادامه داد: ما به‌عنوان فروشنده مدت‌هاست که تحت تحریم همه جانبه هستیم و ولی باید دید چه انگیزه‌ای برای خریداران نفت ایران در شرایط تحریمی وجود دارد که آنها هم ریسک تحریم‌ها را بپذیرند و نفت ایران را بخرند. مسلما وقتی خریدار از محل خرید نفت ایران سود بیشتری از زیان‌های تحریم خرید نصیبش شود مشتری‌های نفتی ایران سعی می‌کنند بیشتر از ایران نفت بخرند. ضمن اینکه خریداران با شبکه‌سازی وارد ریسک خرید نفت از ایران می‌شوند.
او اضافه کرد: قطعا اینطور نیست که کشتی‌های چینی با پرچم این کشور برای خرید در بنادر ایران صف بکشند و با شبکه‌سازی نفت ایران را خریداری و منتقل می‌کنند، ضمن اینکه نباید فراموش کنیم با وجود تحریم فروش نفت ایران و تلاشی که برای به صفررساندن آن دارد ولی برخی از کشورها مانند چین و هند با اقتصاد بزرگی که دارند تا درصدی به نفت ما نیازمند هستند و باید از ایران نفت بخرند و الان هم خریداری می‌کنند. این کارشناس حوزه نفتی اضافه کرد: آمریکا که نمی‌تواند از چین یا هند بخواهد که اقتصاد خود را تعطیل کنند چون نفت ایران را تحریم کرده‌اند. خود آمریکا هم نسبت به این موضوع آگاه است. اگر بستر فروش فراهم باشد قطعا فروش نفت افزایش پیدا خواهد کرد یعنی اگر فرضا چین روزانه 300 هزار بشکه نفت از ایران می‌برد می‌توانست 600 هزار بشکه ببرد. به هر حال ادعای وزیر نفت با توجه به موضوعاتی که بیان شد می‌تواند درست باشد در حقیقت خیلی دور از تصور هم نیست.
پیش‌بینی قیمت نفت در آینده
رئیس هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات نفتی ایران در پاسخ به این سوال که با توجه به شیوع سویه جدید کرونا و موافقت اوپک‌پلاس با افزایش 400 هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت؛ پیش‌بینی شما از قیمت نفت در ماه‌های آینده چیست؛ اظهارکرد: همین قیمتی که نفت در بازارهای جهانی حدود 70 تا 80 دلار بسته به نوع نفت دارد با توجه به شرایط اقتصادی و کرونا و رشد اقتصادی جهان؛ خود فروشندگان و صادرکنندگان نفت از این قیمت راضی هستند.
او ادامه داد: آنها هم می‌خواهند شرایط به‌گونه‌ای باشد که بدون فشار بر بازار تقاضا، عرضه مناسبی داشته باشند و به‌نظر نمی‌رسد در این شرایط نفت نواسانات خیلی بالایی داشته باشد و حتی کاهش و افزایش چند دلاری نفت در بازار جهانی روندی طبیعی است. تالاری افزود: اینکه انتظار داشته باشیم نفت ظرف یکی دو سال آینده یک جهش غیرمنتظره داشته باشد؛ خیلی منطقی به‌نظر نمی‌رسد.
البته ممکن است که قیمت نفت تا 75 و 80 دلار هم برسد ولی اینگونه نیست که نفت به 90 دلار یا بیش از 100 دلار برسد. رئیس هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات نفتی ایران در پاسخ به این پرسش که با توجه به موافقت اوپک‌پلاس با افزایش تولید روزانه و توانایی اعضای اوپک‌پلاس برای تامین این میزان نفت؛ اگر تحریم‌ها ادامه پیدا کند وضعیت صنعت نفت ایران چه وضعیتی پیدا می‌کند وقتی نمی‌تواند در سایه این تحریم‌ها در اوپک‌پلاس مشارکت موثری داشت، توضیح داد: آسیب‌های تحریم در بخش‌های مختلف صنعت نفت قابل رویت است، یکی از این بخش‌ها ظرفیت تولید بالفعل ایران است.
تحریم فعالیت‌های بالادستی که همان تولید نفت است را مختل کرده بنابراین هم از نظر ظرفیت تولید به کشور آسیب میزند و هم از نظر استفاده ظرفیت قانونی ما در اوپک یا اوپک پلاس. به هر صورت اگر تحریم ادامه پیدا بکند این محدودیت‌ها سرجای خودش خواهد ماند و ما نمی‌توانیم به فروش روزی 2.5 تا سه میلیون بشکه صادرات نفت که ایده‌آل صنعت نفت کشور محسوب می‌شود. او گفت: حتی اگر زمانی هم برسیم ممکن است ظرفیت‌های تولید را نداشته باشیم چراکه ظرفیت‌های تولید نفت بالقوه ما به بالفعل تبدیل نشده است. یعنی توسعه میدانی جالب توجهی نداشتیم که ظرفیت تولید کشور را افزایش بدهد تا بتوانیم سهم خود را از بازار جهانی بگیرم.
در هر دو منظر ادامه تحریم به نفع ما نیست و به صنعت نفت کشور آسیب وارد می‌کند. به هرحال صنعت نفت کشور در وضعیت خوبی قرار ندارد هر چند که وزیر نفت از افزایش فروش صحبت کرده چراکه به گفته خود وزیر این صنعت به سرمایه‌گذاری 300 میلیارد دلاری برای حفظ وضعیت موجود و توسعه برخی از بخش‌ها دارد تا بتوان سطح تولید را در همین میزانی که هست نگه داشت. حال با تصور اینکه تحریم‌ها باقی بمانند و هیچ سرمایه‌گذاری خارجی‌ای هم در این صنعت صورت نگیرد قطعا اثرات خود را در تولید و صادرات نفت خواهد گذاشت.