متاسفانه بزرگترین خانه تاریخی تهران با وسعت بیش از 11 هزار متر واقع در خیابان جردن که به کاخ " ثابت پاسال " شهرت دارد در حال تخریب بوده و مقرر است جای خود را به برج‌هایی با کاربری تجاری, اداری , مسکونی دهد.
یک فعال حوزه‌ی میراث فرهنگی گفت، قصد دارند بزرگترین خانه‌ی تهران (کاخ ثابت پاسال) را با ترفندهایی از جمله درگیر کردن برخی اعتقادات دینی عموم مردم با موضوع، تخریب و مجتمع‌های تجاری بسازند و به منافع کلانی دست پیدا کنند.
بزرگترین خانه‌ی تهران یا «کاخ ورسای ایران» هنوز درگیر حرف و حدیث‌هایی است که هر روز از سوی نهادهای مختلف مطرح میشود. مانند متولیان میراث فرهنگی که معتقدند این بنا تاریخی و ارزشمند نیست و در صورتی‌که کارشناسان‌شان تائید کنند، برای ثبت ملی‌اش اقدام می‌کنند؛ البته نظر سازمان نظام مهندسی درباره‌ی جلوگیری از تخریب این بنای تاریخی را نیز نباید دور از ذهن داشت، هرچند به نظر می‌رسد مالک این بنای تاریخی قصد دیگری برای ملک خود دارد.
«یاشار سلطانی»، یکی از نخستین کسانی که درباره‌ی «کاخ ثابت پاسال» به عنوان یک بنای تاریخی تحقیق و موضوع آن را مطرح کرد، درباره‌ی اتفاقاتی که در حال حاضر درباره‌ی این بنای تاریخی در حال اتفاق است، گفت: یکی از مهمترین مواردی که درباره‌ی این خانه باید مد نظر قرار گیرد، این است که چرا این خانه به عنوان یکی از بناهایی که صاحب آن پس از انقلاب فراری شده است و از سرمایه‌داران رژیم گذشته بوده، مصادره نشده است؟
او افزود: این بنا پس از آنکه مدتی در اختیار برخی نهادها بود، به شرکت صبامیهن فروخته شد و پس از آن، در اختیار فرد دیگری قرار گرفت و اکنون نیز شنیده میشود، در فضای این ساختمان پس از تخریب قرار است مانند برخی موارد مشابه پیش از این، مسجدی ساخته شود و بقیه فضای آن در قالب یک «مال» به مجتمع‌های تجاری چند منظوره تبدیل شود.
وی ادامه داد: پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، افراد فاسد از کشور بیرون رانده شدند و قرار شد اموال‌شان به عنوان بیت‌المال به نفع کشور مصادره شود. حال این پرسش مطرح میشود که چرا چنین بنای مهم و ارزشمندی مصادره نشده و فقط از آن به عنوان یک بنا که به نهادی واگذار شده است، صحبت میشود؟ این پرسش مطرح میشود که شرکت صبا میهن با چه کسی معامله کرده است؟ آیا کسی که این کاخ در اختیارش قرار گرفته صلاحیت معامله را داشته است؟ و آیا مسیر قانونی برای آن طی شده است؟ چرا برای واگذاری این بنای تاریخی، اعلام عمومی نشده است؟
سلطانی توضیح داد: در 15 بهمن‌ماه 1386 رئیس سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران در نامه‌ای به شهردار وقت منطقه سه تهران اعلام می‌کند که در پلاک ثبتی به شماره 3467/25789 قطعه 20 در خیابان آفریقا به مساحت 11 هزار و 542 متر مربع، در حال حاضر تعداد 141 اصله درخت مثمر و غیرمثمر، یک کُنده و یک تنه درخت و 22 اصله درختچه قرار گرفته و با توجه به مندرجات موجود در پرونده باغ محسوب میشود. سپس در دهم شهریور 1387 براساس مصوبه‌ای با عنوان تائید و تنفیذ رای کمیسیون بدوی، تشخیص باغات موضوع ماده هفتم(7) آیین نامه اجرایی احراز باغ بودن این ملک را با رای 14 نفر از اعضا شورای شهر تهران تصویب و به شهردار تهران ابلاغ می‌کند.
وی اضافه کرد: این در حالی است که شرکت صبامیهن در سال 1388 به دیوان عدالت اداری شکایت کرد که چرا سازمان پارک‌های شهرداری تهران این مکان را به عنوان پهنه باغ در نظر گرفته است. هر چند آن‌ها موفق نشدند شکایت خود را در دیوان عدالت اداری جلو ببرند، چون دیوان شکایت را رد می‌کند. اما اتفاق جدیدی پس از رای دیوان رخ می‌دهد. در طرح تفضیلی جدید که شهرداری تهران تهیه کرده است، کاربری این بنا پهنه M تعریف میشود و زیرپهنه‌ی آن را M112 قرار می‌دهند؛ در صورتی که شرکت مهندس مشاور که موظف به تهیه طرح تفصیلی بود، باید گزارش می‌داد که موقعیت این پلاک به عنوان یک باغ تعریف شده و شورای شهر هم آن را تایید و به شهرداری تهران و شخص قالیباف ابلاغ کرده است.
او افزود: سوال اینجاست که چگونه این باغ به زیر پهنه M112 تبدیل شده و شرکت مشاور «شاران» به‌عنوان مجری طرح تفصیلی منطقه 3 موظف بود آن را به عنوان یک لکه در داخل طرح مطرح و به شهرداری، سازمان میراث فرهنگی و سازمان فضای پارکها و فضای سبز گزارش دهد.
سلطانی با طرح این پرسش که چرا شرکت مهندس مشاوری که طرح تفصیلی این منطقه از تهران را تهیه کرده، دقت نظر نداشته است که سازمان پارکها این خانه را به عنوان باغ اعلام کرده و باید پاسخگو باشد که بر چه اساسی و با استناد به چه چیزی پهنه باغ ثابت پاسال را M112 رد کرده است؟ همچنین سهوی یا تعمدی بودن آن مشخص شود!
وی تأکید کرد: در وضعیت کنونی به نظر می‌رسد اتفاقی که در شهر تهران در حال رخ دادن است، بسیار خطرناک است چون بناهای زیادی در طول سالهای گذشته در این شرایط تخریب و به مجتمع‌های تجاری تبدیل شده‌اند.
کاخ ورسای ایران باغ بود!
کاخ ورسای ایران که به بزرگترین خانه تاریخی تهران مشهور است، براساس اسناد موجود، در سال 87 به عنوان باغ از سوی کمیته باغات (ماده 7) شناسایی و طی مصوبه‌ای، در سومین دوره شورای شهر تهران تصویب شده بود. بزرگترین خانه تاریخی تهران یا همان کاخ پاسال در خیابان جردن یعنی گرانترین خیابان تهران واقع شده خانه ای که در طول سالهای اخیر توسط نهادهای دولتی و خصوصی دست به دست چرخید تا اینکه اکنون به یک سرمایه گذار داده شده و قرار است به جای آن برجی تجاری و اداری و 9 طبقه بسازند. خانه ای که در آن انقدر درخت کاشته بودند که شهرداری آن را به عنوان خانه باغ در اسناد خود معرفی کرده است. آن طور که علی محمد مختاری، رئیس سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران بهمن ماه سال 86 در نامه ای به شهردار وقت منطقه 3 تهران اعلام کرد که «در پلاک ثبتی به شماره 3467/25789 قطعه 20 واقع در خیابان آفریقا به مساحت 11542 متر مربع، در حال حاضر تعداد 141 اصله درخت مثمر و غیر مثمر و یک کنده و یک تنه درخت و 22 اصله درختچه قرار گرفته و با توجه به مندرجات موجود در پرونده باغ محسوب می شود.»
در پیوست این نامه نیز «باغ است» و ورود به دبیرخانه شهرداری منطقه 3 تهران مشهود است.
همچنین شورای اسلامی شهر تهران (دوره سوم) نیز در یکصدو بیست و سومین جلسه رسمی – علنی – فوق العاده خود طی مصوبه‌ای با عنوان «تائید و تنفیذ رای کمیسیون بدوی تشخیص باغات(موضوع ماده هفتم(7) آیین نامه اجرایی) در خصوص باغ بودن پلاک ثبتی به شماره بیست و پنج هزار و هفتصد و هشتاد و نه فرعی از سه هزار و چهارصد و شصت و هت اصلی(25789/3647) واقع در محدوده منطقه شهرداری تهران، احراز باغ بودن این ملک را با رای 14 نفر از اعضا شورای شهر تهران تصویب کرده است.
با آنکه اسناد نشان می دهند که تا قبل از تهیه و اجرای طرح تفصیلی جدید، کاربری این پلاک باغ بوده اما سازمان پارکها و فضای سبز هیچ وقت نظارتی روی این باغ نداشته است چرا که کارشناسان شهرداری در بازدیدی که سال 87 انجام دادند متوجه شدند که تنها 53 اصله درخت بدون میوه در این خانه باغ باقی مانده است. حال سوال اینجاست که چرا باید در طول چند سال اخیر دو سوم از درختان این خانه باغ از بین برود آیا ساخت برجی تجاری به جای خانه باغ هدف مورد نظر مالک نبوده است؟
