بازار متشکل ارزی را می‌توان یکی از مهمترین طرح‌های دولت برای کنترل بازار ارز دانست و طراحان آن امید بسیاری دارند تا از این طریق بتوانند بازار ارز و تمام بازارهایی که به طور مستقیم و غیر مستقیم به آن وابسته‌اند، از جمله آهن، فولاد و مسکن را از بحران خارج کنند.
قیمت ارز در سال گذشته نوسانات و بی‌ثباتی بسیار زیادی را تجربه کرد و این موضوع به بازارهای تاثیر پذیر نیز کشیده شده است. اگر تاثیر متقابل بعضی از این بازارها بر یکدیگر را نیز در نظر بگیریم، در نهایت دلیل بی‌ثباتی قیمت آهن، فولاد و مسکن روشن خواهد شد؛ به طور مثال در مورد تاثیر میلگرد بر قیمت مسکن کارشناسان آهن آنلاین اعتقاد دارند:
" قیمت میلگرد به دلایل مختلف همواره نوسانات بسیاری را تجربه می‌کند. به دلیل حجم بالای مصرف این پروفیل در صنایع مختلف از جمله ساختمان سازی، این تغییرات ناگهانی تاثیر چشمگیری در محاسبات مالی پروژه‌ها خواهد داشت و یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده قیمت سازه‌ها به حساب می‌آید. "
بازار متشکل ارزی برای یکسان‌سازی قیمت ارز برنامه ریزی شده است.
برای کنترل نابسامانی‌های موجود در بازار، دولت طرح تشکیل سازمانی به نام بازار متشکل ارزی ارائه نمود تا بتواند در حل مشکلات موجود در بازار نقش مناسبی ایفا کند.
فرزانه تیموری ، کارشناس تحلیل بازار بر این باور است که هدف اصلی این بازار همگرایی نرخ ارز نیمایی و قیمت ارز در بازار آزاد است و اجرای درست این طرح با کاهش شیب تند تورم همراه خواهد بود؛ البته کارشناسان شرکت آهن آنلاین معتقدند احتمال موقتی بودن تاثیرات این بازار وجود دارد اما در نهایت با نظارت مناسب می‌توانیم انتظار اندکی کاهش در التهاب موجود در بازار اقتصادی را داشته باشیم.
همزمان با شیب افزایشی قیمت ارز در سال‌های 91 تا 94، زمزمه‌های تشکیل بازار متشکل ارزی شنیده می‌شد اما در زمینه اجرای آن جدیت به خرج داده نشد تا در در بهمن 1397 بود که با توجه به شرایط اقتصادی دستور تشکیل این سازمان صادر شد. شروع آزمایشی این طرح در 26 خرداد 1398 آغاز شد و 21 مرداد به عنوان تاریخ قطعی شروع این طرح تعیین شد که به دلیل عدم آمادگی تعداد بسیار زیادی از بانک‌ها برای همکاری در اجرای طرح، شروع آن به تعویق افتاد.
کاهش قیمت ارز چگونه موجب کاهش قیمت آهن و فولاد خواهد شد؟
بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه از جمله کارشناسان سایت آهن آنلاین، چند نرخی بودن دلار در کشور را یکی از مهمترین دلایل مشکلات اقتصادی موجود می‌دانند. اختلاف بسیار زیادی بین قیمت دلار دولتی، دلار نیمایی و دلار در بازار آزاد وجود دارد. هدف اصلی تشکیل این بازار یکسان کردن نرخ ارز در کشور است که البته این موضوع با نزدیک کردن قیمت ارز نیمایی و نرخ اعلام شده توسط صرافی‌ها اتفاق خواهد افتاد. کنترل بازار ارز به سرعت تاثیر خود بر بازارهای مرتبط از جمله فولاد و مسکن را نشان خواهد داد و امید می‌رود بخشی از نابسامانی‌های این بازارها حل شود و اندکی ثبات را در قیمت‌ها شاهد باشیم.
با شروع طرح بازار متشکل ارزی باید منتظر تغییرات زیادی در فضای اقتصادی باشیم.
قبل از بررسی نحوه تاثیر بازار متشکل ارزی بر بازار فولاد، تاثیر‌گذاری احداث این سازمان بر وضعیت کلی اقتصادی را بررسی خواهیم کرد تا بعد از آن به طور دقیق‌تر بتوانیم اثرات این بازار را بر حوزه آهن، فولاد و فلزات دیگر بررسی کنیم.
نظرات مختلفی در مورد نحوه واکنش بازار به تشکیل بازار متشکل ارزی وجود دارد. فرزانه تیموری ، کارشناس تحلیل بازار در شرکت آهن آنلاین در این باره می‌گوید:
" همگرایی قیمت ارز نیمایی و ارز صرافی‌ها بعد از تشکیل بازار متشکل ارزی شاید در سال گذشته کمی آرمانی به نظر می‌رسید، اما تاثیر این موضوع بر بازارهایی که قیمت ارز بر آنها تاثیر بسزایی دارد را نمی‌توان انکار کرد و مطمئناً تمایل صادرکنندگان به تزریق ارز به بازار داخلی بیشتر خواهد شد و قیمت شیب نزولی را تجربه خواهد کرد، در نهایت این موضوع تاثیر مثبتی بر بازارهای موازی از جمله فولاد و مسکن خواهد داشت. "
با توجه به مباحثی که مطرح شد، کاهش قیمت دلار بعید نخواهد بود و در صورت مدیریت درست امکان ایجاد رونق در صادرات، کاهش مناسب قیمت ارز و در نهایت کنترل تورم وجود دارد. البته باید در نظر داشته باشید امکان موقتی بودن این تاثیرات وجود دارد و فعالان اقتصادی باید بتوانند با برنامه ریزی درست، حداکثر استفاده از این شرایط را داشته باشند.
تاثیر بازار متشکل ارزی بر قیمت فولاد چگونه خواهد بود؟
با توجه به مسائل مطرح شده، کاهش قیمت ارز، کاهش قیمت در آهن آلات و فولاد را در پی خواهد داشت و البته رونق بازار در داخل و همچنین بهبود وضعیت صادرات را شاهد خواهیم بود. باید اضافه کنیم با ثبات شرایط اقتصادی، امنیت سرمایه‌گذاری افزایش خواهد یافت و شاهد افزایش تقاضا برای کالاهای مختلف از جمله محصولات فولادی خواهیم بود.
اجرای طرح بازار متشکل ارزی بعد از تاثیر بر روی بازار آهن و فولاد به سراغ بازارهای موازی از جمله مسکن و خودرو خواهد رفت و سعی در متوقف کردن روند صعودی این بازارها خواهد شد. البته باید در نظر بگیرید که سناریوهای مطرح شده با فرض مدیریت مناسب در پیاده‌سازی طرح و همچنین ثابت ماندن شرایط سیاسی معنا پیدا می‌کنند و در صورت متغیر بودن هر یک از عوامل ذکر شده از جمله افزوده شدن تحریم فلزات، پیش‌بینی شرایط به این آسانی نخواهد بود.
در نهایت باید بدانید اجرای این طرح فرصت مناسبی برای فعالان حوزه فلزات خواهد بود و با برنامه ریزی درست در بازه‌های زمانی مختلف امکان بهره‌برداری از تاثیرات این طرح بر بازار وجود دارد.