تحلیلگران براین باورند که تحریم‌های نفتی امریکا مبنی بر صادرات صفر درصدی نفت ایران با شکست جدی رو به رو شده، به‌طوری که گزارش‌ها و مصاحبه‌های آنها نشان از یک سردرگمی مفرط در اجرای تحریم‌ها دارد.
اواخر هفته گذشته بود که روزنامه امریکایی «وال استریت ژورنال» به نقل از یک مقام ارشد امریکایی گزارش داد: «برخی کشورها مانند هند و چین چنانچه میزان خرید نفت آنها به سقف تعیین شده از سوی امریکا نرسیده، اجازه خواهند داشت تا رسیدن به این سقف از ایران نفت بخرند.» اما درست ساعاتی بعد از این گزارش، «برایان هوک»، نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور ایران که همواره نقش مخالف خوان احساسی راهبردهای اقتصادی ایالات متحده را بازی می‌کند، اخبار مندرج در این گزارش را تکذیب کرد و گفت: «رویکرد دولت دونالد ترامپ برای به صفر رساندن خرید نفت ایران هیچ تغییری نکرده است. پس از پایان معافیت از تحریم‌ها در ۱۲ اردیبهشت، هر کشوری که اقدام به خرید نفت ایران بکند، تحریم خواهد شد.»
به‌گزارش رویترز، برایان هوک در بیانیه‌ای این موضوع را اعلام کرده است و تأکید کرده که حتی کشورهایی که نتوانسته‌اند به اندازه سقف خریدی که قبلاً بر سر آن مذاکره شده بود نفت بخرند، چنانچه اقدام به خرید نفت ایران بکنند با تحریم مواجه خواهند شد. کشورهای ژاپن، کره‌جنوبی، ترکیه، تایوان، ایتالیا، یونان، هند و چین از تحریم‌های امریکا علیه نفت ایران معاف شده بودند. برخی از کارشناسان معتقدند که احتمال توافق پنهانی میان این خریداران و امریکا، حداقل برای مدت محدود وجود دارد.
ترغیب دهلی
هند یکی از خریداران سنتی نفت ایران است که همواره به‌دنبال اخذ معافیت تحریمی برای تداوم واردات نفت از ایران است، اما امریکا درخصوص اجرای تحریم‌ها از سوی این کشور، طی هفته گذشته اعلام کرد که از نزدیک با هند برای به حداقل رساندن هرگونه تأثیر کاهش واردات نفت ایران بر دهلی‌نو کار می‌کند. سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، مورگان اورتگاس این وعده را داده و گفته است که امریکا از هر کسی که برای صفر کردن صادرات ایران کار می کند، سپاسگزاری می‌کند.
واکنش هنگ کنگ
در همین حال، دولت امریکا که پیش از این به هنگ کنگ برای تسهیلگری صدور نفت ایران هشدار داد بود، پاسخ سنگینی از این کشور دریافت کرد. دولت هنگ‌کنگ در پاسخ به هشدار امریکا اعلام کرد:«این کشور از تحریم نفتی امریکا علیه ایران تبعیت نمی‌کند.» و ادامه داد:«خود را فقط مقید به تحریم‌های وضع شده از سوی شورای امنیت ملل متحد علیه کشورها می‌داند و در این زمینه شورای امنیت هیچ تحریمی علیه نفت ایران وضع نکرده است.»
افزایش واردات چین
طبق اطلاعات گمرک چین، پکن واردات نفت خام ایران را در آخرین ماه قبل از انقضای مهلت معافیت‌های امریکا بشدت افزایش داده، گرچه آمارهای اطاعت جدید از خرید نفت از سوی چین هنوز منتشر نشده است. «اسپوتنیک نیوز» روسیه در این باره توضیح می‌دهد: «طبق گزارشات، چین 3.24 میلیون تن نفت ایران را درآوریل خرید که 21 درصد بیشتر از سال گذشته و 4 درصد بیشتر از مارس 2019 بود.گزارشات اخیر نشان می‌دهد پکن تصمیم داشته پس از پایان مهلت معافیت‌ها در می2019، واردات نفت از ایران را متوقف کند ولی برخی تحلیلگران می‌گویند چین هنوز هم می‌تواند خرید از ایران را با مقدار کمتر از طریق کانال‌های غیررسمی از سر بگیرد. روسیه و چین امریکا را متهم به شکستن پیمان جهانی برجام کرده‌اند.» همچنین آمارهای رویترز نشان می‌دهد که واردات نفت خریداران آسیایی از ایران در ماه آوریل به بالاترین حد ۹ ماه اخیر رسید. به طوری که واردات نفت خریداران آسیایی از ایران در ماه آوریل ۱.۶۳۲ میلیون بشکه در روز بوده است.
واکنش پکن
در حالی گزارش‌ها از ادامه خرید نفت از سوی چین منتشر شده است، سخنگوی وزارت خارجه چین بار دیگر بر مخالفت کشورش با اعمال قوانین داخلی امریکا در آن سوی مرزهای این کشور و تحریم‌های یکجانبه واشنگتن تأکید کرد. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، وزارت خارجه چین می‌گوید: مبادلات انرژی میان ایران و جامعه جهانی شامل چین در چارچوب قوانین بین‌المللی و قانونی است و باید به آن احترام گذاشته شود.
بزرگ نمایی توان ریاض
در حالی عربستان بارها اعلام کرده است که در صورت تحریم نفتی ایران، آمادگی جبران کمبود بازار را دارد، که گزارش‌های جدید نشان می‌دهد، اظهارات ریاض بیش از آن که واقعیت باشد، بلوف نفتی است. به‌گزارش رویترز، براساس این گزارش تحقیقاتی، ۱۴ عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت «اوپک» در ماه مه، روزانه ۳۰.۱۷ میلیون بشکه نفت تولید کردند که در مقایسه با ماه قبل از آن یعنی آوریل، ۶۰ هزار بشکه کاهش نشان می‌دهد که این رقم از سال ۲۰۱۵ تاکنون بی‌سابقه است. بنا بر این گزارش، عربستان سعودی تحت فشار دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا تولید نفت خود را افزایش داده اما همچنان کمتر از سطحی که در اوپک بر سر آن توافق شده، نفت تولید می‌کند. یکی از هیأت‌های عضو اوپک اعلام کرد: «تولیدکنندگان شاید برای تأمین نیازهای آسیا تولید خود را تغییر دهند، اما به طور کلی افزایشی در تولید نفت حاصل نخواهد شد.» عربستان با ۲۰۰ هزار بشکه نفت بیشتر، تولید خود را به ۱۰.۰۵ میلیون بشکه افزایش داده که هنوز با سهم ۱۰.۳۱۱ میلیون بشکه آن در اوپک فاصله دارد و به نظر می‌رسد که عربستان نتوانسته کاهش تولید نفت ایران را جبران کند.
کشورهای بزرگ تحقیر نمی‌شوند
فریدون مجلسی کارشناس حوزه بین‌الملل و سیاسی نیز معتقد است که تحریم‌های امریکا توان صفر کردن صادرات نفت ایران را ندارد. مجلسی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما می‌گوید: «اگرچه امریکا به جد دنبال صفر کردن صادرات نفت ایران است اما موفق نخواهد شد. تحریم امر مطلقی نیست و نمی‌تواند ما را به طور کلی از بازار نفت محروم کند.» او ادامه می‌دهد: «اطاعت و پیروی از امریکا برای کشورهای بزرگی مثل هند و چین هم مسأله تحقیر آمیزی است. اگرچه امریکا قدرت دارد و ممکن است برخی مسائل را به آنها تحمیل کند.»
تهران: صادرات ادامه دارد
امیرحسین زمانی نیا، معاون امور بین‌الملل وزارت نفت در این خصوص به «ایران» گفت: «می‌شنویم که واردکنندگان نفت ایران در حال رایزنی برای دریافت معافیت‌ها از امریکا هستند. اما موفقیت و عدم موفقیت این رایزنی‌ها، روی سیاست‌ها و تلاش ایران برای صادرات نفت اثری ندارد و ایران به صادرات نفت ادامه خواهد داد.»
تعویق در تصمیم امریکا برای تحریم پتروشیمی ایران
روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از منابع آگاه گزارش داد که امریکا با هدف کاهش تنش با ایران اعمال تحریم بر صادرات محصولات پتروشیمی ایران را به تعویق انداخته است. وزارت خزانه‌داری امریکا قصد داشت، در اواسط ماه مه تحریم علیه صادرات محصولات پتروشیمی ایران را آغاز کند. به‌گزارش فارس، این منابع می‌گویند، این اقدام با هدف کاهش تنش و جلوگیری از خارج شدن شرایط از کنترل امریکایی‌ها اتخاذ شده است./ روزنامه ایران