صندوق بین‌المللی پول در تازه‌ترین گزارش خود که امروز سه‌شنبه 13 نوامبر منتشر کرده به وضعیت اقتصادی کشورهای خاورمیانه از جمله ایران و همچنین آسیای میانه پرداخته است.
در بخشی از این گزارش که با عنوان "چشم انداز اقتصادی منطقه‌ای" منتشر شده تورم ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی که حدود یک ماه و نیم به پایان آن باقی مانده ۲۹.۶ درصد پیش بینی شده؛ این رقم برای سال ۲۰۱۹ میلادی ۳۴.۱ درصد تخمین زده شده است.
این سازمان همچنین پیش بینی کرده رشد تولید ناخالص داخلی ایران در سال جاری میلادی (۲۰۱۸) یک و نیم درصد کاهش یابد و در سال آینده میلادی (۲۰۱۹) به منفی ۳.۶ درصد برسد.
این گزارش در حالی منتشر شده که بعضی از مقام‌های کشور درباره تبعات منفی تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران سخن گفته‌اند.
اسحاق جهانگیری دیروز (دوشنبه ۲۱ آبان) درباره "احتمال کاهش شدید قدرت خرید مردم در سال آینده" هشدار داد و گفت "در دوران اعمال تحریم‌های جدید دو خطر بیکاری و کاهش قدرت خرید مردم کشور را تهدید می‌کند".
نفت و تحریم‌ها
صندوق بین‌المللی پول در گزارش اخیر خود به تحولات بازار نفت هم به طور مفصل پرداخته و گفته چشم انداز اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت تا حد زیادی به آینده "غیر قطعی" قیمت نفت وابسته است.
این سازمان در گزارش اخیر خود به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران اشاره کرده و پیش بینی کرده که تحریم‌ها "احتمالا تولید و صادرات نفت ایران را به طور چشمگیری برای حداقل دو سال آینده کاهش می‌دهد."
در این گزارش پیش بینی شده تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران در کوتاه مدت قیمت نفت را بالا می‌برد اما در میان مدت به دلیل افزایش عرضه توسط تولید کنندگان نفت شیل و همچنین اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) قیمت نفت در بازارهای جهانی رو به کاهش خواهد گذاشت.
در این گزارش متوسط قیمت هر بشکه نفت در سال جاری میلادی (۲۰۱۸) ۶۹ دلار و ۳۸ سنت پیش بینی شده که در سال آینده با کمی افزایش به ۶۸ دلار و ۷۶ سنت می‌رسد.
صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده که قیمت نفت با ادامه روند نزولی خود تا سال ۲۰۲۳ میلادی به ۶۰ دلار در هر بشکه هم خواهد رسید.
این گزارش در حالی منتشر شده که روند نزولی قیمت نفت در بازارهای جهانی کماکان ادامه دارد.
قیمت هر بشکه نفت خام برنت که بیش از یک ماه پیش تا بالای ۸۶ دلار هم بالا رفته بود، در معاملات امروز سه‌شنبه (۲۲ آبان) به حدود ۶۸ دلار هم رسید.
این کاهش قیمت از اوایل اکتبر شروع شده است.
اعلام معافیت‌های موردی برای بعضی از خریداران نفت ایران و افزایش عرضه از دلایل مهم کاهش اخیر قیمت نفت بوده است.
با کاهش تقاضا در بازار، خالد فالح، وزیر انرژی عربستان گفته اعضای اوپک و سایر تولیدکنندگان غیر عضو (نظیر روسیه) با کاهش تولید به میزان یک میلیون بشکه در روز موافقت کرده‌اند که این تصمیم واکنش منفی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا را هم در بر داشت.
ترامپ در پیامی که در توئیتر منتشر کرده به اعضای اوپک توصیه کرده تولید نفت را کاهش ندهند چون به گفته او "قیمت نفت بر اساس عرضه باید بسیار پائین تر باشد."
کاهش قیمت نفت در حالی است که تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران از هفته پیش اجرایی شده است و پایین آمدن قیمت در بازار مطلوب ایران نیست.
دولت ایران در بودجه امسال (۱۳۹۷) قیمت هر بشکه را نفت حدود ۵۵ دلار تعیین کرده بود.
لایحه بودجه سال آینده (۱۳۹۸) بنا بر روال سال‌های گذشته معمولا در نیمه آذر ماه به مجلس ارائه میشود و هنوز قیمت نفت در لایحه به طور رسمی اعلام نشده است ولی انتظار می‌رود کاهش فروش نفت ایران و روند نزولی آن در این سند منعکس شود.
چشم انداز منفی اقتصاد ایران که در گزارش صندوق بین‌المللی پول منتشر شده در حالی است که دولت ایران بسته‌های حمایتی را برای جبران بخشی از آثار ناشی از گرانی و تورم و همچنین تاثیرات تحریم‌های اخیر آمریکا اعلام کرده است.
بنابر اعلام وزارت تعاون مرحله اول این سبد حمایتی از همین هفته شروع میشود و قرار شده تمام افراد تحت نهادهای حمایتی (نظیر کمیته امداد و بهزیستی) رقمی بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان برای خانوار یک تا ۵ نفره بصورت بسته "کالایی" دریافت کنند.
جزئیات جدید بسته حمایتی دولتی در حالی اعلام شده که معصومه آقاپور علیشاهی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفته: "دولت باید بتواند هزینه های لازم برای تهیه بسته ها تامین کند که این موضوع به شرایط ارز آوری و فروش نفت بستگی دارد."
مقام‌های آمریکا می‌گویند تلاش می‌کنند تا میزان فروش نفت ایران را به صفر برسانند اما از سوی دیگر دونالد ترامپ اقداماتی را برای پایین نگه داشتن قیمت نفت انجام داده که صدور معافیت موفقیت برای ۸ خریدار نفتی ایران از جمله آنهاست.
آمریکا در سال ۲۰۱۷ میلادی، بعد از چین دومین مصرف کننده بزرگ انرژی در جهان بود که میزان مصرف آن بیش از ۲۲۰۰ میلیون تن نفت خام یا معادل آن بوده است.
بالا رفتن قیمت نفت باعث افزایش هزینه سوخت، حمل و نقل و به تبع آن قیمت تمام شده کالاها میشود که طیف وسیعی از مردم عادی و خدمات را در آمریکا هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
هم اکنون قیمت هر لیتر بنزین در آمریکا حدود ۸۰ سنت و کمتر از بسیاری از کشورهای اروپایی است.