یورونیوز نوشت: به نظر میرسد تحریمهای نفتی و مبادلات مالی ایالات متحده آمریکا علیه ایران که رسما از روز دوشنبه 5 نوامبر (14 آبان) اعمال شد تاثیر خود را از پیش بر روی صادرات نفت ایران گذاشته است.
بر اساس آمار بانک جهانی، صادرات نفت ایران در ماه سپتامبر از ۲.۵ میلیون بشکه در روز به ۱.۶ میلیون بشکه کاهش یافته است.
ایران برای دور زدن تحریمها و فروش نفت خود روشهای مختلفی را در پیش گرفته است. به عنوان مثال سیستم جیپیاس نفتکشهای خود را برای هفتهها قطع کرده است تا امکان مکانیابی آنها برای آمریکاییها امکانپذیر نباشد. اگرچه ماهوارهها هنوز میتوانند این نفتکشها را ردیابی کنند.
بزرگترین بازار هدف صادرات نفت ایران در درجه نخست چین، سپس اتحادیه اروپا و بعد هند و ترکیه است. ژاپن و کره جنوبی پیش از پنجم نوامبر واردات نفت خود از ایران را به صفر رساندهاند با این حال گفته می شود که این دو کشور نیز احتمالا برای مدتی از شمول تحریمها مستثنا خواهند شد.
اقتصاد ایران پیش از آغاز تحریمهای ۵ نوامبر نیز شرایط سختی را سپری کرده است. نتیجه این شرایط کاهش ارزش ریال در ماههای اخیر بود.
تحریمهای نفتی و مبادلات مالی آمریکا علیه ایران مشابه تحریمهایی است که این کشور بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ علیه ایران اعمال کرد. استثناهایی که گفته می شود آمریکا برای برخی کشورها قائل شده نیز شبیه دوران باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق آمریکا است.
در زمان اوباما نیز چین، ترکیه، کره جنوبی، ژاپن و چند کشور دیگر به این شرط که بطور منظم خرید نفتشان از ایران را کم کنند از تحریمها مستنثنا شده بودند.
در ارتباط با تحریمهای مالی، دونالد ترامپ بیش از ۶۰۰ نفر را در لیست سیاه قرار داده است. هفته گذشته استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا گفت که واشنگتن بدنبال آن است تا دسترسی ایران به سیستم مبادلات سوئیفت را قطع کند، همانطور که این سیستم مبادلات مالی بینالمللی را بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ به روی ایران بسته بود.
با وجود اظهارات خصومتآمیز، دونالد ترامپ بارها برای گفتگو با رهبران ایران جهت دستیابی به توافقی جامع ابراز آمادگی کرده است؛ اما این گفتگوها باید بر اساس شروطی باشد که پیشتر وزیر خارجهاش عنوان کرده است. شروطی مانند: اعمال محدودیتهای بسیار شدید و پایدار بر برنامه هستهای، پایان دادن به توسعه برنامههای موشکی و سایر فعالیتهایی که به گفته واشنگتن خاورمیانه را «بیثبات» میکند.
با اینکه ترامپ بطور مکرر پیشنهاد مذاکره با رهبران ایران را مطرح کرده است اما رهبر معظم انقلاب در چندین نوبت گفته است که هیچ مذاکرهای با آمریکا صورت نخواهد گرفت.
برخی کارشناسان پیش از این گفته بودند که به صفر رساندن صادرات نفت ایران در کوتاه مدت امری غیر ممکن است. استثناهایی که واشنگتن برای برخی کشورها قائل شده است نیز نشان میدهد که آمریکا نمیتواند به راحتی به این هدف برسد.
کشورهای مستثنی شده از تحریمهای آمریکا وعده دادهاند که بطور منظم خرید نفت از ایران را کاهش دهند و برای نیازهای نفتی خود دنبال کشورهای دیگر باشند، موضوعی که در ماههای آینده نشان خواهد داد تا چه اندازه ممکن است صادرات نفت ایران را کاهش یابد.
از سوی دیگر مشکل اصلی پیش روی ایران محدودیت دستیابی به درآمدهای ناشی از صادرات نفت است. آمریکا محدودیتهای شدیدی بر استفاده از این درآمدها اعمال کرده است. بعنوان نمونه هند ملزم شده تا پول نفت ایران را به روپیه پرداخت کند و اگر دیگر کشورها نیز چنین الزاماتی داشته باشند عملا امکان استفاده از درآمد نفت برای ایران بسیار محدود خواهد شد.