درحالیکه رفته رفته به روزهای اخر خرداد نزدیک میشویم ؛ انتظار میرود دولت بنا بر وعده ای که داده بود وارد فازهدفمندی واقعی یارانه ها شود وهمانگونه که قصد داشت نسبت به راستی ازمایی و حذف دهکهای برخوردار از دریافت یارانه اقدام کند ؛ این درحالی است که هنوز از سوی دولت به طور رسمی چیزی دراین باره اعلام نشده و هرانچه درباره بانک اطلاعات درامدی یا حذف 30درصد یارانه بگیران شنیده شده، از سوی مقامهایی بوده که به طور رسمی و قطعی نمیتوانند دراین زمینه نظری بدهند.
درعین حال طی روزهای اخیر معاون رییس جمهور به کسری بودجه پرداخت یارانه ها اشاره ای کردو گفت که در سه ماه گذشته در مجموع 6200 میلیارد تومان درآمد از اصلاح قیمت‌ها به حساب سازمان هدفمندی یارانه‌ها واریز شد، درحالی که دولت در این مدت 10 هزار و 400 میلیارد تومان به صورت نقدی یارانه پرداخت کرده که کسری 4200 میلیارد تومانی را نشان می‌دهد.معاون رئیس جمهور ادامه داد: این در حالی است که دولت باید 5200 میلیارد تومان به صنعت اختصاص می‌داد و همچنین برای کاهش هزینه درمان 4800 میلیارد تومان پرداخت می‌کرد.
حذف ثروتمندان مصوبه دارد
هیات وزیران در راستای اجرای قانون هدفمندی یارانه ها و به استناد تبصره (21) قانون بودجه سال 1393 کل کشور، آیین نامه تبصره یادشده را در جلسه دهم فروردین ماه جاری تصویب کرد.بر این اساس، دولت منابع حاصل از اصلاح قیمت کالاها و خدماتی را که در قانون هدفمندی یارانه ها ذکر شده است، با استفاده از روش های پرداخت نقدی و غیرنقدی و خدمات بیمه ای بین خانوارهای هدف و نیازمند، توزیع و با اولویت بخش تولید، آن را اجرا می کند.در بخشی از این آیین نامه، سازمان هدفمندی یارانه ها موظف به بررسی واجد شرایط بودن متقاضی و حذف افراد غیر مشمول در مقاطع زمانی مختلف و پس از اعلام رسمی اطلاعات اقتصادی به سرپرست خانوار شده است.
در بخش دیگری، دادن هرگونه اطلاعات اقتصادی نادرست از سوی متقاضیان به تشخیص سازمان هدفمندی یارانه ها موجب استرداد وجوه یارانه دریافتی و جریمه نقدی به میزان سه برابر دریافتی تعیین شده است.در بخش دیگری از این آیین نامه، بانک ها و مؤسسات اعتباری موظف شده اند اطلاعات مندرج در کاربرگ (فرم) ثبت نام را در ارزیابی توانایی مالی و رتبه سنجی اقتصادی افراد برای پرداخت وام یا سایر تسهیلات لحاظ کنند. علاوه بر این سایر نهادهای اقتصادی کشور نظیر اتاق های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و اتاق های اصناف و اتحادیه ها و کانون های صنفی نیز می توانند اطلاعات مندرج در فرم ثبت نام را مبنای ارایه هرگونه خدمات یا تسهیلات به متقاضیان قرار دهند.
به موجب بخش دیگری از این مصوبه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است برنامه ریزی لازم را برای پرداخت یارانه ها به منظور تامین امنیت غذایی خانوارهای تحت حمایت را به گونه ای انجام دهد که کلیه خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی ( ره ) و سازمان بهزیستی کشور ضمن برخورداری از یارانه نقدی به مرور و با دریافت اطلاعات بیشتر نسبت به پوشش دادن سایر خانوارهای نیازمند نیز اقدام کنند.
همچنین بر اساس قانون بودجه سال 93 در آمد دولت از هدفمندی یارانه ها 48 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که 42هزار و 500 میلیارد تومان آن به پرداخت یارانه نقدی و غیر نقدی اختصاص یافته و بقیه در آمد ها نیز برای کمک به بخش بهداشت و درمان، صنعت برق، تولید و اجرای قانون بیمه بیکاری در نظر گرفته شده است.بر اساس قانون بودجه، یارانه نقدی در سال 93 به سرپرستان خانوار های متقاضی که به تشخیص دولت نیازمند تشخیص داده شوند، پرداخت می شود. در حال حاضر دولت تنها حدود 35000 میلیارد تومان از محل اجرای این قانون در آمد دارد و با کسری بودجه برای پرداخت یارانه نقدی مواجه است.
از تیرماه یارانه نقدی فقط برای نیازمندان
درهمین حال امروز رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت که دولت باید از ابتدای تیرماه یارانه را تنها به نیازمندان پرداخت کند. غلامرضا تاجگردون،اظهار کرد: با توجه به مصوبه مجلس در جریان بررسی بودجه 93 در خصوص هدفمندی یارانه‌ها، دولت باید از آخر خردادماه تفکیک بین غنی و فقیر و به عبارتی نیازمند و غیرنیازمند را برای پرداخت یارانه نقدی عملیاتی کند.وی افزود: دولت باید طیف افراد نیازمند دریافت یارانه را شناسایی کند تا یارانه نقدی تنها به این افراد اختصاص یابد.نماینده مردم گچساران در مجلس ادامه داد: البته دولت گفته می‌خواهد نسبت به راستی‌آزمایی اطلاعات وصولی از مردم اقدام کند. در مرحله قبل مردم اطلاعات خود را ارائه کردند و حالا باید بررسی شود که اطلاعات ارائه شده درست است یا غلط.
تاجگردون در پایان گفت که سازمان هدفمندی یارانه‌ها باید تا آخر خردادماه نسبت به نهایی کردن این اطلاعات اقدام کند تا یارانه تنها به نیازمندان پرداخت شود. دراین خصوص یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به پایان مهلت 3 ماهه دولت برای تعیین راهکار های اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها از جلسه این کمیسیون با وزیران اقتصاد، نیرو، بهداشت، صنعت، معدن و تجارت و معاونت نظارت راهبردی رئیس جمهور خبر داد. اسماعیل جلیلی از جلسه هیات رئیسه کمیسیون برنامه و بودجه با معاونت نظارت رئیس جمهور، وزیر اقتصاد، بهداشت، نیرو، صنعت ، معدن و تجارت خبر داد.
وی تاکید کرد: در تبصره 21 قانون بودجه مجلس به دولت 3 ماه وقت داد تا ساز و کار اجرایی خود برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها را برنامه ریزی کند که این هفته مهلت سه ماهه دولت به پایان می رسد.جلیلی حذف طبقات بالا از دریافت یارانه نقدی را یکی از بهترین راه های افزایش در آمد دولت از محل اجرای قانون هدفمندی یارانه ها خواند.عضو کمیسیون برنامه و بودجه اظهار داشت: متاسفانه در آمد هدفمندی یارانه ها متصل به نرخ ارز شده، نوسانات قیمت ارز در آمد هدفمندی را نیز تحت تاثیر قرار داده است.جلیلی اظهار داشت: زمانی که درآمد هدفمندی یارانه ها به نرخ ارز وصل می شود مبنای قیمت تمام شده حامل های انرژی که ما باید به آن دست یابیم عملا دست خوش نوسانات ارز شده و قیمت مبنا که ما باید به آن دست یابیم مشخص نیست.
همچنین محمدرضا پورابراهیمی نائب رئیس کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عملکرد دولت در اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها گفت: دولت فقط نسبت به سال گذشته از محل اجرای قانون هدفمندی تنها 7000 میلیارد تومان افزایش درآمد داشته است به عبارت دیگر در آمد دولت هنوز کمتر از میزان یارانه نقدی است که به مردم پرداخت می کند.نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه دولت باید هر چه سریع تر در آمد مبنا برای حذف خانوار ها از دریافت یارانه نقدی را اعلام کند گفت: در چند ماه اخیر عدم اقدام دولت برای حذف دهک های بالای در آمدی موجب شده که یارانه نقدی به خانوار هایی پرداخت شود که باید از دریافت یارانه نقدی حذف شوند.
دولت محافظه کارانه برخورد می کند
اما یک عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس دراین خصوص که چرا دولت درباره حذف اقشار پر درآمد از دریافت یارانه تعلل کرده و هر بار ماجرا را به زمانی دیگر موکول میکند نظر جالبی دارد ، او اینکار را وظیفه قانونی دولت دانسته و میگوید: البته با توجه به رویه فعلی دولت، احتمال حذف بعید است.جعفر قادری با اشاره به گفته های معاون اول رییس جمهور مبنی بر ادامه داشتن پرداخت یارانه نقدی به شیوه فعلی گفت: برای حذف اقشار پر درآمد تکلیف قانونی وجود دارد، اما ظاهرا دولت محافظه کار تر از آن است که به این راحتی تصمیم به حذف بگیرد.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی افزود: انتظار وجود دارد که دولت اقشار مرفه را از دریافت یارانه محروم کند، اما با توجه به رویکرد فعلی دولت، بنده بعید می دانم که چنین تصمیمی گرفته شود، البته به هر حال این تکلیف قانونی دولت بوده و باید هرچه سریعتر اطلاعات کافی برای شناسایی و دهک بندی کسب شود.عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات تصریح کرد: البته همانطور که دولت اعلام کرده اطلاعات 10 میلیون نفر از اقشار مرفه جمع آوری شده و با توجه به هزینه ای که برای ثبت نام دوباره اشخاص صورت گرفته باید برای ادامه پرداخت نقدی تصمیم گیری جدیدی صورت پذیرد، البته به شرطی که اطلاعات موثق و قابل اتکا باشد و این انتظار وجود دارد که دولت در برنامه ها بازنگری کند.
اما درمقابل اظهارات این نماینده مجلس یک دیگر از اعضای کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس،در رابطه با زمان برای اجرای حذف اقشار پردرآمد، گفت: این موضوع تا زمان تقویت بانک اطلاعاتی امکان پذیر نیست، شاید اکنون بتوان برخی اقشار اسیب پذیر را از طریق لیست کمیته امداد و بهزیستی مشخص کرد، اما شناسایی اقشار مرفه و میانی نیازمند تشکیل بانک اطلاعاتی موثق و تقویت آن است.
سید سعید زمانیان دهکردی در گفت و گو با خانه ملت در رابطه با شیوه پرداخت یارانه نقدی ،گفت: پرداخت یارانه نقدی، سنتی است که در دولت قبل پایه گذاری شده و برای تغییر آن باید با مطالعه، دقت و درایت عمل کرد.نماینده مردم شهرکرد در مجلس شورای اسلامی افزود: متاسفانه به دلیل نبود بانک اطلاعاتی در کشور، یارانه نقدی مشمول همه اقشار شده و دولت اگر اعتقاد به اجرای اقدامات زیر بنایی و بهبود وضعیت کشور دارد به طور حتم باید به حذف برخی دهک ها اقدام کند که این موضوع تنها از طریق تشکیل بانک اطلاعاتی ممکن است.
وی ادامه داد: البته به عقیده بنده در دراز مدت باید یارانه نقدی به طور کلی حذف و حمایت از اقشار آسیب پذیر نیز به صورت غیر نقدی باشد.وی در رابطه با اقشاری که باید از دریافت یارانه حذف شوند نیز گفت: دولت باید در ابتدا یک شاخص درآمدی تعیین و براساس آن برنامه ریزی کند، اما اکنون این اتفاق رخ نداده و دولت تعریف مشخصی از اقشار مرفه و آسیب پذیر ندارد.عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تصریح کرد: اگر در این ارتباط اطلاعات مناسبی موجود باشد می توان زمان بندی تعیین کرد، اما در وضعیت کنونی تصمیم گیری برای حذف به ایجاد مشکل منجر خواهد شد.
وی همچنین با یاد آوری اخبار منتشر شده مبنی بر شناسایی 10 میلیون نفر از اقشار پر درآمد از سوی دولت گفت: دولت باید اعلام کند که شاخص برای شناسایی این اقشار چه بوده و بر آن اساس تصمیم گرفته شود، چرا که در صورت نبود اطلاعات موثق ممکن است برخی افراد آسیب پذیر هم به صورت اشتباه حذف شوند.زمانیان دهکردی بیان داشت: همچنین باید توجه داشت که بسیاری از اقشار بی سرپرست و روستایی وجود دارند که در لیست های رسمی برای اقشار آسیب پذیر نیستند، از این رو دولت نباید بدون مطالعه دقیق اقدامی در این زمینه انجام دهد.
پرداخت یارانه‌ها وخداحافظ با عمران و ابادنی
درهیمن حال یکی دیگر از اعضای کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در خصوص پرداخت یارانه های نقدی به شیوه فعلی، گفت: ادامه پرداخت یارانه به روش فعلی، منابعی برای انجام پروژه ها عمرانی باقی نمی گذارد بنابراین باید میزان پرداختی یارانه های نقدی دهک های مختلف تغییر کند.غلامرضا اسداللهی درباره موضوع ادامه پرداخت یارانه های نقدی به شیوه فعلی، گفت: باید پذیرفت برای رونق فعالیت های عمرانی باید شیوه پرداخت یارانه ها نقدی هر چه زودتر تغییر کند.نماینده مردم تربت جام، تایباد و باخزر در مجلس شورای اسلامی افزود:با توجه به اینکه رئیس دولت یازدهم عنوان کرده که باید نحوه پرداخت یارانه ها تغییر کند بنابراین تاخیر در انجام این مهم جایز نیست به دلیل اینکه در حال حاضر منابع کافی برای ادامه پرداخت یارانه به شیوه قبلی وجود ندارد.
اسداللهی ادامه داد: ثبت نام بسیاری از خانوارها در مرحله جدید ثبت نام از متقاضیان دریافت یارانه نقدی به این معنی نیست که باید به تمامی ثبت نام کنندگان یارانه به شیوه فعلی پرداخت شود.این نماینده مردم در مجلس نهم افزود: باید علاوه بر انصراف دهندگان از دریافت یارانه نقدی، دهک های ثروتمند را نیز از دریافت یارانه حذف کرد.
اسداللهی گفت: شرایط برخی خانوارها به دلیل موضوعاتی مانند ازدواج، در مرحله جدید ثبت نام از متقاضیان دریافت یارانه نقدی تغییر کرده است بنابراین باید این تغییرات نیز در پرداخت یارانه ها لحاظ و به تمامی نیازمندان واقعی بطور هدفمند یارانه قابل قبولی پرداخت شود.عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس یادآور شد: باید تغییر در میزان یارانه های نقدی دهک های مختلف درآمدی و همچنین حذف دهک های پردرآمد از پرداخت یارانه هر چه زودتر انجام شود تا روند تکاملی این موضوع شروع شود.