بر تعداد کل جمعیت غیرفعال کشور طی دوره 84 تا 92 مجموعا 6.2 میلیون نفر افزوده شده و از سویی در این دوره 6.5 میلیون مرد و زن دیگر نیز به سن کار رسیدند، همچنین با وجود اینکه در سال 84 تعداد 10.1 میلیون مرد در سن اشتغال غیرفعال بودند، این تعداد نه تنها در سال 92 کاهش نیافته بلکه به دلایل نامعلومی به 11.7 میلیون نفر رسید.
بررسی آمارهای مربوط به اشتغال و بیکاری کشور در فاصله سال های 84 تا 92 نشان می دهد که در انتهای این دوره 11 میلیون و 700 هزارنفر مرد با وجود قرار داشتن در سن کار و محاسبه آنها در جمعیت فعال کشور (10 تا 65 سال)، اما تاثیری در اقتصاد و جریان تولید کشور نداشته و به عبارت ساده تر، غیرفعال بوده و کار نمی کنند.اهمیت این آمار در این است که بدانیم مجموع کل افراد غیرفعال کشور در بخش زنان و مردان در سال 92 به 39 میلیون و 500 هزار نفر رسید، در حالی که این تعداد در سال 84 به میزان 6.2 میلیون نفر کمتر یعنی 33 میلیون و 300 هزارنفر بوده است.
چرا 6.5 میلیون نفر غیرفعال شدند؟
بنابراین در یک دوره زمانی 8 ساله، 6 میلیون و 500 هزارنفر از جمعیت کشور به گروه غیرفعالان پیوسته اند در حالی که دقیقا در سن کار قرار دارند. بررسی روند افزایش جمعیت غیرفعال کشور در بخش مردان نیز نشان می دهد که در فاصله سال های 84 تا 92 بر تعداد مردان غیرفعال در سن کار کشور 1 میلیون و 600 هزارنفر افزوده شده است.
اگر وضعیت افزایش مردان غیرفعال اقتصادی کشور را در فاصله سال های 84 تا 90 بررسی نماییم، تعداد مردان غیرفعال از 1 میلیون و 600 هزارنفر به 2 میلیون و 400 هزارنفر می رسد. همچنین تعداد مردانی که کار نمی کنند در پایان سال 91 نسبت به پایان 84 به میزان 2 میلیون و 200 هزارنفر است.در عین حال، مرکز آمار ایران معتقد است هرچند تعداد مردان غیرفعال اقتصادی کشور در سال 92 نسبت به 84 افزایش 1.6 میلیون نفری را نشان می دهد، اما روند آن پس از سال 90 کاهشی شده است.از کل 6 میلیون و 200 هزارنفری که در فاصله 84 تا 92 به جمعیت غیرفعالان کشور پیوسته اند، 1 میلیون و 600 هزارنفر مرد و مابقی زن هستند. کارشناسان بازار کار دلایل مختلفی برای غیرفعال شدن افراد که نتیجه ای جز کاهش میزان فعالیت های اقتصادی کشور را در پی ندارد، مطرح می کنند.
زیان افزایش جمعیت غیرفعال در کشور
برخی کارشناسان می گویند دلسرد شدن کارجویان از جستجوی شغل، ناتوانی دولت ها در ایجاد فرصت های جدید شغلی، انصراف بخشی از کارجویان برای ورود به بازار کار دستکم در یک دوره موقت و همچنین تصمیم به ادامه تحصیل از دلایلی است که باعث افزایش تعداد جمعیت غیرفعال و همچنین نادرست نشان دادن عملکرد دولت ها در اشتغال زایی می شود چرا که معمولا در سال های گذشته، هرگونه کاهش آمار بیکاران به منزله ایجاد شغل تلقی و در آمارها گنجانده شده است.
بخش حائز اهمیت دیگر در بررسی آمارهای مربوط به بازار کار مردان، مربوط به روند جمعیت در سن کار جامعه است. به بیان دیگر، در صورتی که سیاست های اشتغالی کشور در طول فعالیت دولت ها موفق باشد؛ قطعا باید از تعداد افراد در سن کار کشور کاسته و نرخ مشارکت اقتصادی افزایش یابد.اما در ایران، به تعداد مردان در سن کار در فاصله سال های 84 تا 92 به میزان 3 میلیون نفر افزوده شده است. در این بخش بر جمعیت زنان در سن کار کشور نیز 3.5 میلیون نفر افزوده شده که نشان می دهد در یک دوره 8 ساله، 6.5 میلیون نفر در کشور آماده ورود به بازار کار هستند که البته ممکن است بخشی از این تعداد به ویژه زنان اساسا تمایلی به اشتغال نداشته و هرگز وارد بازار کار نشوند.
6.5 میلیون نفر وارد سن کار شدند
در هر صورت، افزایش تعداد جمعیت در سن کار کشور (در این گزارش تنها بخش مردان بررسی می شود) نشان می دهد که کشور هنوز در دوره پیک ورود کارجویان به بازار کار قرار دارد. از سویی سیاست های اعمال شده در دوره 84 تا 92 نیز نتوانسته تاثیر مثبتی بر کاهش تعداد کارجویان کشور داشته باشد به نحوی که بتوان نتیجه آن را در کاهش تعداد افراد در سن کار مشاهده کرد.بنابراین وضعیت قرار گرفتن مردان در سن کار کشور در فاصله سال های 84 تا 92 به نحوی بوده که این جمعیت در هر سال نسبت به سال گذشته افزایش یافته و از 28.6 میلیون نفر سال 84 به 31.6 میلیون نفر در پایان سال 92 رسیده است.
جدول 5 بخشی تعداد مردان غیرفعال و جمعیت در سن کار کشور از 84 تا 92
(ارقام به میلیون نفر)
