نرخ بیکاری جوانان به مرز هشداردهنده 24 درصد رسیده و دست‌کم 1/1 میلیون فارغ‌التحصیل دانشگاهی امکان ورود به بازار کار را نمی‌یابند. طبق گفته وزیر کار بزودی 5/4 میلیون دانشگاهی دیگر نیز راهی بازار کار خواهند شد، بنابراین اگر نتوان برای اشتغال آنها اقدامات موثری را انجام داد، سونامی 6/5 میلیونی بیکاران فارغ‌التحصیل دانشگاهی به وقوع خواهد پیوست.
به گزارش مهر، طبق اعلام مرکز آمار ایران نرخ بیکاری عمومی کشور در سال 92 برابر با 4/10 درصد بوده ولی نرخ بیکاری جوانان گروه سنی 15 تا 24 سال به میزان 24 درصد اعلام شده است. همچین نرخ بیکاری جوانان گروه سنی 15 تا 29 سال نیز 2/21 درصد است. کارشناسان می‌گویند در زمانی که نرخ بیکاری جوانان به 2 برابر نرخ بیکاری عمومی کشور برسد (درباره ایران به بیش از 2 برابر رسیده است)، وضعیت بیکاری کارجویان جوان در حالت بحرانی و شرایط نامناسب قرار دارد. در عین حال مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور نیز با بحرانی دانستن شرایط بیکاری کارجویان جوان کشور، نرخ بیکاری جوانان را رقمی بین 23 تا 26 درصد دانسته است. از سویی وی معتقد است نرخ بیکاری زنان نیز به رقم نجومی 43 درصد رسیده که نشان‌دهنده عمق مساله بیکاری در بخش زنان کشور است.
مقامات گوناگونی نیز از دولت تدبیر و امید تاکنون درباره مساله بیکاری و شرایط نامناسب اشتغال جوانان سخن گفته‌اند و هشدارهای گوناگونی نیز در این‌باره داده شد؛ در عین حال، با وجود نزدیک شدن دولت تدبیر و امید به یکسالگی هنوز کار مشخصی از سوی این دولت در زمینه اشتغال انجام نشده اما کارشناسان امیدوارند با گشایش‌هایی که تلاش می‌شود در مسائل سیاسی و اقتصادی کشور رخ دهد، اوضاع بازار کار اندکی بهبود یابد. علاوه بر رئیس‌جمهور، وزیر کار، ترکان و نیلی مشاوران رئیس‌جمهور، وزیر کشور و وزیر اقتصاد، بتازگی وزیر ارشاد هم به جمع مقامات دولتی نگران اشتغال پیوسته و از بابت وضعیت بیکاری جوانان جویای شغل و احتمال بروز آسیب‌های اجتماعی از بابت بیکار ماندن آنها، ابراز نگرانی کرده است. وزیر کار نیز اخیرا اعلام کرده است 45 درصد کل جویندگان کار کشور را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند که با توجه به آمارهای رسمی بیکاری کشور که رقم 5/2 میلیون نفر را در حال حاضر نشان می‌دهد، بیش از 1 میلیون و 100 هزار نفر افرادی هستند که از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل شده و جویای شغل هستند.
ربیعی می‌گوید بزودی و در سال‌های آینده 5/4 میلیون نفر تحصیلکرده دیگر نیز به این گروه افزوده می‌شود که مجموعا تعداد جویندگان کار فارغ‌التحصیل دانشگاهی کشور را به 6/5 میلیون نفر بالغ خواهد کرد. او معتقد است در این‌باره باید اقداماتی به فوریت انجام شود، در غیر این صورت بازار کار با هجوم میلیون‌ها کارجوی درس‌خوانده مواجه خواهد شد. حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار در زمینه آمارهایی که از سوی مقامات دولتی درباره بیکاری ارائه می‌شود، می‌گوید: درباره بیکاری باید بررسی‌های تخصصی‌تری صورت گیرد، چرا که اساسا نمی‌توان آمارهای موجود را ملاک برنامه‌ریزی قرار داد. این کارشناس بازار کار اظهار داشت: بسیاری از افراد در مشاغل غیررسمی، دلالی و واسطه‌گری فعالیت دارند که اتفاقا بعضا درآمدهای مناسبی نیز کسب می‌کنند اما از نگاه آمار این نوع کارها شغل حساب نمی‌شود. حاج‌اسماعیلی ادامه داد: بنابراین وجود تعداد زیادی از مشاغل غیررسمی باعث می‌شود بیکاری در جامعه چندان محسوس نباشد.
با این حال در برخی استان‌ها مانند کردستان، ایلام و لرستان به دلایل گوناگون از جمله اقلیمی، نرخ بیکاری عمومی نیز بالای 20 درصد است. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر، بیش از 80 درصد پرونده‌های اختلافی کارگران و کارفرمایان در هیات‌های تشخیص و حل اختلاف مربوط به بیمه و معوقات است و این مسائل نشان می‌دهد بازار کار در شرایط رکود کامل به سر می‌برد. نماینده کارگران در هیات حل اختلاف با تاکید بر اینکه در حال حاضر حدود 200 هزار نفر بیمه بیکاری دریافت می‌کنند، افزود: درباره بیکاری جوانان یک هشدار جدی وجود دارد به نحوی که آمارها با واقعیت‌های جامعه مطابقت ندارد. به گفته این کارشناس بازار کار، در حال حاضر دست‌کم یک‌میلیون و 600 هزار نفر فارغ‌التحصیل جویای کار در کشور وجود دارد. همچنین یک‌میلیون زن که زیر 30 سال سن دارند هم جویای کار هستند. وی برخی مباحث مطرح شده از سوی دولت درباره بیکاری را تبلیغاتی دانست.