بلومبرگ خبر از خطر ایجاد یک انحصار جدید در بازار کامودیتی‌ها می‌دهد. کامودیتی موردنظر لیتیوم است که در ساخت باتری‌های لیتیوم‌یون عنصری مهم به شمار می‌آید.
این در حالی است که بازارهای جهانی ترجیح می‌دهند انحصار تولید و عرضه کامودیتی‌های مهم در کنترل گروهی کوچک نباشد تا بحران‌هایی را که پیش‌تر برآمده از انحصار بود، بار دیگر تجربه نکنند. یک نمونه از این بحران‌ها به سال ۱۹۷۳ میلادی (۱۳۵۲ خورشیدی) و زمانی برمی‌گردد که اعضای عرب سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در پاسخ به دخالت امریکا در جنگ عرب اسرائیل تصمیم به توقف صادرات نفت گرفتند. در آن زمان شرایط حاصل از این رویداد یک بحران جهانی به شمار می‌آمد.
اتفاق دیگری که حکایت از تمایل نداشتن دنیا به انحصار دارد، به سال ۲۰۰۹ میلادی (۱۳۸۸ خورشیدی) برمی‌گردد. در آن سال نیز شرکت معدنی بی‌اچ‌پی‌بیلتون در استرالیا اعلام کرد تصمیم دارد پروژه‌های سنگ‌آهن خود را با پروژه‌های دیگر غول معدنی استرالیا (ریوتینتو) ادغام کند. این پیشنهاد با مخالفت قانون‌گذاران در اروپا و آسیا رو به رو شد. این اتفاق در واقع می‌توانست به انحصار استخراج سنگ‌آهن جهان به این دو شرکت منتهی شود.
به گزارش صمت حالا نیز زمینه‌های ظهور انحصار در تولید لیتیوم به‌تدریج در حال شکل‌گیری است، هر چند سرو صدای چندانی برای آن ایجاد نشده است.
۶۱ درصد تولید لیتیوم کربنات در انحصار ۴ شرکت
در اینجا نگاهی به ساختار کنونی بازار لیتیوم کربنات می‌اندازیم. شرکت «آلبِرمال» در ایالت کارولینای امریکا، سرآمد این بازار شناخته می‌شود و سهم ۱۸ درصدی را به خود اختصاص می‌دهد. پس از آن شرکت چینی «جیانگشی گانفِنگ» با سهم ۱۷ درصدی در بازار است. «اس‌کیوام» در شیلی ۱۴ درصد از این بازار و دیگر شرکت چینی به نام «تیانچی» ۱۲ درصد سهم دارند. ۳۹ درصد باقی مانده نیز به سایر جهان اختصاص می‌یابد و آنچه در این بین جالب‌تر به نظر می‌آید ارتباط این شرکت‌ها با هم است.
تنها ذخیره بزرگ معدنی کربنات لیتیوم، حاصل سرمایه‌گذاری مشترک آلبرمال و تیانچی است. این معدن که گرین‌باشِز نام دارد در استرالیا قرار گرفته و در سال گذشته ۳۵ درصد لیتیوم کربنات عرضه شده به جهان، از آن استخراج شده است. دیگر ذخیره عمده آلبرمال، دریاچه نمک آتاکاما در مجاورت ذخایر شرکت اس‌کیواِم در شیلی است.
گانفنگ و تیانجی چین هم ۲ شرکت خصوصی و مستقل به شمار می‌آیند که «جیانگ وایپینگ» رئیس تیانجی نماینده کنگره ملی خلق چین است و «لی لیانگبین» رئیس گانفنگ نیز یکی از اعضای پیشین کنگره خلق در شهر شِنیو بود که این کارخانه در آن قرار دارد. در نتیجه، تصور اینکه این شرکت‌ها به طور کامل عاری از نفوذ دولت چین باشند، بسیار سخت است؛ آن هم در شرایطی که چین در تلاش است در بحبوحه تنش‌های بین‌المللی تجاری که امروز به آنها گرفتار است، خود را تبدیل به مرکز صنعت خودروی الکتریکی در جهان کند.
بنا بر گفته کریستوفر پِریلا، تحلیلگر بلومبرگ می‌توان اطمینان داشت که قالب بازار لیتیوم به طور چشمگیری تغییر کند. در سال گذشته میلادی ۲۲۸ هزار تن کربنات لیتیومی در جهان تولید شد و قرار است این رقم تا سال ۲۰۲۲ میلادی (۱۴۰۱ خورشیدی) به ۵۴۷ هزار تن افزایش یابد اما به دلیل حاشیه سود چشمگیری که درحال‌حاضر در قیمت‌های کنونی وجود دارد و تولیدکنندگان از آن برخوردار هستند و همچنین برنامه‌های بلندپروازانه‌ای که آنها برای افزایش ظرفیت دارند، این احتمال وجود دارد که در سال‌های پیش رو بزرگترین تولیدکنندگان همچنان بیشترین میزان رشد عرضه را در اختیار داشته باشند.
با این تفاسیر، زمینه‌های بروز انحصار، آشکار است. تیانجی نیز بخش کمی از سهام اس‌کیوام را در اختیار دارد و پیش‌بینی می‌شود حجم زیادی از ظرفیت لیتیوم کربنات جهان بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ میلادی (۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ خورشیدی) نیز از ۴ تولیدکننده بزرگ (آلبرمال، اس‌کیوام، تیانجی و اف‌ام‌سی) به بازار وارد شود. شرکت امریکایی اف‌ام‌سی در مجموع ۳۹ درصدی قرار دارد که جدا از کشورهای یادشده است و در آنها بیشترین کربنات‌لیتیوم جهان تولید می‌شود اما بزرگترین تولیدکننده جدا از آنها به شمار می‌آید که البته تصمیم به فروش سهام خود دارد.