سارا گلچین- روسیه و هند دو برنده بزرگ تازه‌ترین رتبه‌بندی اعلام‌شده از سوی بانک جهانی در زمینه سهولت در انجام کسب و کار هستند. تازه‌ترین رده‌بندی بانک جهانی در این زمینه نشان داد که در مسکو حتی از شهرهایی چون بروکسل، پایتخت بلژیک و رم، پایتخت ایتالیا نیز راحت‌تر می‌توان کسب‌وکار راه‌اندازی کرد.
تازه‌ترین نسخه از گزارش سهولت در کسب‌وکار که اغلب هم از آن انتقاد می‌شود، روز سه‌شنبه ۳۱ اکتبر (۹ آبان) منتشر شد. در گزارش بانک جهانی در این‌باره شاخص‌هایی چون شروع کسب‌وکار، مسیر گرفتن مجوزهای راه‌اندازی کسب‌وکار، مراحل، زمان و هزینه موردنیاز برای برق‌رسانی به محل کسب و کار جدید، ثبت دارایی‌ها، دریافت اعتبارهای موردنیاز، مراقبت از سرمایه‌گذاران در اقلیت، پرداخت مالیات، تجارت فرامرزی، اجرای قراردادها و توانایی حل و فصل مشکلات برای رتبه‌بندی کشورها در نظر گرفته می‌شود. در این گزارش به بررسی انجام کسب‌وکار و پیش‌بینی وضعیت کشورها برای سال ۲۰۱۸ میلادی (۹۷-۱۳۹۶) پرداخته شده است.
مسکو سی و پنجمین شهر جهان از نظر سهولت در انجام کسب‌وکار شناخته شد. روس‌ها تنها یک رتبه پایین‌تر از ژاپن و البته بالاتر از ده‌ها کشور عضو اتحادیه اروپا ازجمله ایتالیا و بلژیک هستند. مسکو در حالی در رده‌بندی سهولت در کسب و کار رتبه خوبی را به‌دست آورده که با تحریم‌های گسترده بین‌المللی و فساد برخی مقامات و دستگاه‌ها دست به گریبان است.هند نیز در میان ۱۹۰ کشور بررسی شده در این گزارش با جهش خیره‌کننده ۳۰ پله‌ای از رتبه ۱۳۰ در سال گذشته به رتبه ۱۰۰ در امسال میلادی رسید. بانک جهانی هند را یکی از ۱۰ اقتصاد جهان با بیشترین پیشرفت قرار داده؛ پیشرفتی که به لطف اصلاحات انجام‌شده در دولت نارندرا مودی به‌دست آمده است.
پیشرفت هر دو کشور هند و روسیه بازتاب‌دهنده تمرکز دولت‌هایشان بر رتبه‌بندی بانک جهانی به‌عنوان چراغ راهنمای اصلاحات اقتصادی است هرچند مقامات این نهاد مالی معتبر به این نکته مهم اشاره می‌کنند که چنین رده‌بندی‌هایی یک روی دیگر هم دارد که آن تله‌های احتمالی نیز دارد چراکه برخی معیارها از جمله فساد در این رتبه‌بندی‌ها در نظر گرفته نمی‌شود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در سال ۲۰۱۲ میلادی (۹۱-۱۳۹۰) به دولت دستور داد اقداماتی انجام دهد تا رتبه سهولت در انجام کسب و کار از رتبه ۱۱۸ در آن سال به ۵۰ در سال ۲۰۱۵ (۹۴-۱۳۹۳) و رتبه ۲۰ در سال ۲۰۱۸ (۹۷-۱۳۹۶) برسد. در هند نیز نارندرا مودی، نخست‌وزیر توانست از جیم یانگ کیم، رئیس بانک جهانی به دلیل تلاش برای بهبود رتبه هند به کمک انجام اصلاحات جایزه دریافت کند. در رتبه‌بندی تازه بانک جهانی در زمینه تسهیل در انجام کسب و کار، ایران در رده ۱۲۴ قرار گرفت.
ایرانی‌ها از ۱۰۰ درصد امتیازی که برای شاخص «فاصله تا اقتصاد پیشرو» (DTF) در نظر گرفته می‌شود کمی بیشتر از نیمی از آن یعنی ۵۶/۴۸درصد را کسب کرده‌اند. شاخص فاصله تا اقتصادهای پیشرو (DTF) نشان‌دهنده فاصله هر اقتصاد از «خط مقدم» پیشرفت است. خط مقدم پیشرفت یعنی بهترین عملکرد دیده شده در هر یک از شاخص‌ها در همه اقتصادهای جهان.برای ایران از بین تمامی بخش‌های بررسی شده تنها شاخص شروع کسب‌وکار ۰/۱۱ درصد و گرفتن اعتبارات ۵ درصد بهتر شده‌اند. سایر شاخص‌ها اما یا تغییر نکرده‌اند یا روند کاهشی داشتند. در کل اما سهولت کسب و کار در ایران ۰/۲۶ درصد بهتر شده است. در میان کشورهای آسیایی نزدیک به ایران، امارات در رتبه بیست و یکم قرار گرفته است. شاخص فاصله تا اقتصاد پیشرو در امارات ۷۸/۷۳درصد است، عمان ۶۷/۲۰ درصد رتبه هفتاد و یکم را دارد، اردن با ۶۰/۵۸ درصد در رتبه صد و سوم قرار گرفته و عراق نیز پس از ایران با شاخص ۴۴/۸۷ درصدی در رتبه ۱۶۸ جای گرفته است. میانگین منطقه‌ای خلیج‌فارس و شمال افریقا نیز ۵۶/۷۲ درصد است.
چین، کشوری که سال‌هاست نسبت به این گزارش انتقادهای شدیدی دارد و در سال ۲۰۱۳ میلادی (۹۲-۱۳۹۱) به‌دنبال تعدیل کردن گزارش بانک جهانی بود، امسال نیز بدون تغییر نسبت به سال گذشته در رتبه ۸۷ قرار گرفت. این یعنی رتبه چینی‌ها نسبت به یک دهه گذشته تنها ۵ پله صعود کرده است. این در واقع مهر تاییدی است بر آنچه در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاران خارجی در چین نسبت به آن اعتراض داشتند و این اعتراض به محیط سخت و بدون انعطاف برای انجام کسب و کار بود. اما در میان برترین رتبه‌ها، رتبه یک سهولت در کسب و کار باز هم به نیوزلند رسید و در پی این کشور نیز سنگاپور و دانمارک قرار گرفتند. امریکا نیز در رده ششم قرار گرفت و به این ترتیب کشورهای بریتانیا و نروژ را پشت سر گذاشته و ۲ پله در این رده‌بندی صعود کرد.به‌طورکلی مقایسه اعداد و ارقام سال‌های ۲۰۰۳ (۹۲-۱۳۹۱) و ۲۰۱۷میلادی (۹۶-۱۳۹۵) نشان می‌دهد که راه‌اندازی یک کسب و کار در کل دنیا ساده‌تر شده است. اگر در آن سال ۵۲ روز برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار به‌طور میانگین زمان لازم بود اکنون تنها در فاصله ۲۰ روز می‌توان این کار را انجام داد. در ۱۵ سالی که از انتشار نخستین گزارش در این باره می‌گذرد، بانک جهانی بیش از ۳هزار و ۲۰۰ مورد از اصلاحات فضای کسب‌وکار را ثبت کرده است.
سال گذشته میلادی ۱۱۹ کشور از ۱۹۰ کشور بررسی‌شده در این گزارش دست‌کم یک اقدام اصلاحی مهم را ثبت کردند. این را گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد. البته بانک جهانی به نگرانی‌هایی که این گزارش ایجاد می‌کند نیز اشاره کرده است. رشد کند در سرمایه‌گذاری، بهره‌وری و تجارت بین‌المللی همگی نشان‌دهنده نیاز به ادامه روند بهبود «فضای کسب و کار» به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه هستند. این را شانتا دواراجان، رئیس بخش توسعه اقتصادی بانک جهانی می‌گوید. به گفته او کشورهای جهان در یک دهه گذشته شاهد افزایش رشد همزمان بوده‌اند اما اگر از مزایای این رشد استفاده نکرده و به سمت اصلاحات جدی نروند این خطر وجود دارد که کند شدن رشد سرمایه‌گذاری، بهره‌وری و تجارت ادامه پیدا کند. این مقام بانک جهانی همچنین گفت: «اقتصادهای درحال توسعه به‌واقع نیاز به بهبود فضای رقابت‌پذیری و سرمایه‌گذاری‌ها با هدف مقاومت در برابر سرگردانی‌های ناشی از رشد دارند.» / روزنامه صمت