محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات اخیرا گفته که دولت ایران مصمم است جلوی بازی خطرناک "نهنگ آبی" را بگیرد. پیش از او هم حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی ایران در مورد انتشار اخبار و تصاویر مربوط به این بازی هشدار داده بود.
به این ترتیب به نظر می‌رسد که خطر ناشی از این بازی در ایران جدی تلقی شده است. اما "نهنگ آبی" چیست و پدر و مادرها چقدر باید نگران آن باشند؟
گزارش‌های مربوط به بازی "نهنگ آبی" از روسیه آغاز شد و به کشورهایی چون اوکراین، هند، اسپانیا، پرتغال، فرانسه، آمریکا، بریتانیا و حتی عربستان سعودی گسترش یافت.
خودکشی بعضی از نوجوانان در این کشورها به بازی "نهنگ آبی" مربوط دانسته شده، اما با توجه به پنهانکاری شدید که بخشی از ماهیت این بازی است، شواهد قطعی در این مورد وجود ندارد.
یک جوان ۲۲ ساله روس به نام فیلیپ بودکین ادعا کرده که این بازی ابتکار اوست و به اتهام تشویق تعدادی جوان و نوجوان به خودکشی به زندان محکوم شده، اما خود بازی متوقف نشده است.
بازی "نهنگ آبی" را می‌توان به طور خلاصه چنین توصیف کرد: برای هر شخصی که می‌خواهد وارد این بازی شود یک راهنما تعیین می‌شود. این راهنما به تدریج ۵۰ وظیفه برای بازیگر تعیین می‌کند که شامل آسیب زدن به خود است. این وظایف به تدریج خشن‌تر می‌شود و ممکن است در نهایت به خودکشی فرد بینجامد.
راهنماها هویت خود و ارتباطاتشان با بازیگران را که عمدتا نوجوان و از نظر روحی آسیب‌پذیر هستند به شدت پنهان می‌کنند.
چطور می‌توان نشانه خطر را تشخیص داد؟
انجمن ملی مقابله با خشونت علیه کودکان در بریتانیا در یکی از راهنماهای خود نشانه‌هایی را فهرست کرده است که می‌تواند به شما کمک کند که تشخیص دهید یک نوجوان در دنیای مجازی و به طور پنهانی با کسانی ارتباط دارد و تحت تأثیر آنهاست.
اما باید توجه داشته باشید که دیدن هر یک از این نشانه‌ها لزوما به معنای وجود چنین رابطه‌ای نیست و ممکن است دلایل دیگری هم داشته باشد.
شایع‌ترین نشانه‌هایی که انجمن ملی مقابله با خشونت علیه کودکان فهرست کرده و نباید به آنها بی توجه بود، اینهاست:
نوجوان دائم تلاش می‌کند فعالیت‌های آنلاین خود را پنهان کند
بیش از گذشته در اینترنت یا در شبکه‌های مجازی وقت می گذراند
وقتی کسی به او نزدیک می‌شود، صفحه کامپیوتر یا گوشی خود را تغییر می‌دهد
بعد از استفاده از اینترنت یا رد و بدل کردن پیامک، در خود فرو می‌رود یا عصبی به نظر می‌رسد
تعداد زیادی شماره تلفن یا آدرس ایمیل جدید در کامپیوتر یا گوشی خود دارد
چه باید کرد؟
اداره مقابله با سوءاستفاده از کودکان و حفاظت آنلاین در بریتانیا می‌گوید که تغییر رفتار نوجوانان گاهی عادی است و هشدار داده که نباید به آن واکنش شدید و خارج از اندازه نشان داد.
بهترین راه، برقرار کردن گفت‌وگوی آرام و باز با نوجوانان است. از طریق چنین گفتوگویی می توان عامل تغییر رفتار نوجوانان را شناخت و نگرانی آنها را برطرف کرد. حمایت روحی و عاطفی از نوجوان و اطمینان دادن به او از سوی والدین در چنین گفتوگویی اهمیت فوق‌العاده زیادی دارد.
باید به نوجوان اطمینان داد که حرف زدن در مورد مشکلات باعث تنبیه او نخواهد شد. تحقیقات نشان داده است که نوجوانان اگر احساس کنند حرف زدن در مورد یک مشکل باعث می‌شود اجازه استفاده از اینترنت یا گوشی تلفن همراه از آنها گرفته می‌شود، معمولا ترجیح می‌دهند که در مورد مشکل حرفی نزنند؛ و همین پنهانکاری است که آنها را آسیب‌پذیرتر می‌کند.