در شرایطی که لزوم تمرکز دولت دوازدهم بر حل مشکلات اقتصادی کشور بیش از پیش احساس می‌شود، استفاده از ظرفیت‌های مغفول مانده و پنهان یکی از راهکار‌هایی است که از طریق آن می‌توان اقتصاد و معیشت ایرانیان را به سمت توسعه و پیشرفت سوق داد. در حال حاضر نرخ مشارکت اقتصادی زنان در ایران از سال 92 تا بهار 96 معادل چهار‌درصد افزایش یافته و دلیل این افزایش نیز تقاضای شغل از سوی انبوه زنان تحصیلکرده دانشگاهی است. در همین راستا، روز گذشته، مسعود نیلی با بیان این مطلب که افزایش ورود زنان در کنار جوان گرایی و تحصیلکردگی سه ویژگی بازار کار ایران در سال‌های آینده است، از پیشی‌گرفتن زنان در ورود به بازار کار خبر داد. هرچند که درمجموع، ظرفیت اقتصاد ایران در بهترین حالت ممکن، بنا به اظهار وزیر کار، 500هزار شغل در سال است و این مهم نیازمند در پیش گرفتن سیاست‌های مبتنی بر مدیریت بازار کار خواهد بود.
زنان از مردان پیشی گرفتند
رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، سه ویژگی بازار کار ایران در آینده را جوان گرایی، تحصیلکردگی و افزایش ورود زنان در سال‌های آینده دانست و گفت: زنان در ورود به بازار کار از مردان پیشی گرفته‌اند. مسعود نیلی اظهار کرد: ورود به بازار ایران مقیاس بزرگی یافته و سهم دانشجویان در جمعیت کشور در حال کاهش است که نشان می‌دهد بازار کار در آینده از نظر تناسب و تطبیق با مسائلی همچون تحصیلات تحت تاثیر خواهد بود به نحوی که هم با فارغ التحصیلان دانشگاهی سال‌های قبل که انباشته شدند و می‌خواهند وارد بازار کار شوند و هم کسانی که علاقه‌ای به ورود به دانشگاه ندارند و متقاضی ورود به بازار کارند، مواجه خواهیم شد.
او افزود: به‌رغم آنکه سهم اشتغال زنان ۱۷درصد است ولی سهم ورود زنان به بازار کار بیش از ۵۰درصد است. رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ادامه داد: کسانی که تحصیلات عالی دارند، با شدت بیشتری وارد بازار کار می‌شوند و این یعنی توجه به مهارت آموزی ضروری است. نیلی گفت: افزایش تحصیلات مستقل از نرخ رشد و افزایش تعداد زنان در بازار کار از ویژگی‌های مشترک بازار کار ایران و کشورهای منطقه است. او با تاکید بر اینکه سالانه باید بیش از ۸۰۰هزار شغل در کشور ایجاد کنیم، افزود: در طول سال‌هایی با رشد بدون اشتغال و با اشتغال بدون رشد مواجه بودیم از این رو نیازمند رشد فراگیر هستیم و باید با برنامه‌ریزی جمعیت، بیش از سه‌میلیون بیکار در کشور را مدیریت کنیم. نیلی افزود: هر یک‌درصد رشد ۱۰۰هزار شغل ایجاد می‌کند و برای تحقق آن باید به رشد بالا و باکیفیت برسیم.
ظرفیت اقتصاد ایران، سالی ۵۰۰ هزار شغل است
همچنین وزیر کار از اجرای طرح رسته‌های پرکشش منطقه‌ای در طول چهار سال آینده خبر داد و گفت: این طرح زمینه ایجاد ۴۰۰هزار شغل در کشور را فراهم می‌کند. علی ربیعی اظهار کرد: اقتصاد ایران در بهترین حالت ممکن می‌تواند ۵۰۰هزار شغل در سال ایجاد کند، لذا باید سیاست‌های مبتنی بر مدیریت بازار کار را در پیش بگیریم. او تصریح کرد: این تفکر که باید اول تولید شکل بگیرد تا اشتغال ایجاد شود، تفکر غلطی است چون کشورها به سمت جذب سرمایه‌ها رفته‌اند و به رشد اقتصادی و رونق تولید و اشتغال رسیده‌اند.
وزیر کار بر ضرورت جلب و جذب سرمایه‌های خارجی برای رشد اقتصاد تاکید کرد و افزود: باید سرمایه‌های خارجی را وارد کشور کنیم و ۱۰ برابر سرمایه‌ای که در ۱۰ سال گذشته وارد کردیم، سرمایه جذب کنیم. ربیعی تاکید کرد: از سال ۱۳۹۳ تا به امروز این تفکر را با همکاری دکتر نیلی داشتیم که بر اساس شواهد علمی به مدیریت بازار کار نیاز داریم و خوشبختانه امروز در مرحله‌ای هستیم که با مدیریت بازار کار، ظرفیت‌هایمان را بزرگ‌تر کنیم. او افزود: علاوه بر اینکه این وزارتخانه را برعهده دارم، حوزه بحران‌های اجتماعی در تخصص من بوده است و پیشی گرفتن جمعیت بر ظرفیت، بازار کار را با تحولات مختلفی روبه‌رو می‌کند.
وزیر تعاون ادامه داد: ۲۰ سال است در کشور درباره بیکاری جدی‌تر صحبت می‌کنیم به نحوی که در دو سال اخیر بیکاری به منازعات سیاسی هم کشیده شده است، ولی آنچه بیشتر مورد بحث قرار می‌گیرد، در مورد تعداد بیکاری و موضوع یک ساعت کار در هفته است و گاهی اشتغال درگیر سیاست زدگی می‌شود. ربیعی متذکر شد: ما ناچاریم امروز به‌طور علمی و با توجه به دستاوردهای کشورهای مختلف در مورد سیاست‌های بازار کار و کیفیت بازار کار حرف بزنیم و ببینیم کدام ظرفیت‌های خالی در اقتصاد است تا اشتغال را به آن سمت ببریم. باید ببینیم کجای عرضه نیروی کار در حال کاستی است و با کدام رشد اقتصادی می‌خواهیم به اشتغال برسیم؟ او ادامه داد: پنجره جمعیتی در ایران امروز یک واقعیت است و معتقدم در کوتاه‌مدت این پنجره جمعیتی موجب افزایش بیکاری می‌شود، لذا فشار جمعیت در حوزه بازار کار را باید به فرصتی در جهت رشد سوق دهیم.
به گفته ربیعی، برای آنکه آینده‌ای فقیر را تجربه نکنیم، باید روی سیاست‌های بازار کار متمرکز شویم. او افزود: امروز ۸۰میلیون نفر جمعیت ماست و یک‌درصد جمعیت دنیا را داریم، در حالی که دو برابر نسبتمان با جمعیت دنیا افرادی داریم که در پنجره جمعیتی قرار دارند و ما نیازمند آن هستیم که هم به رشد بزرگ دسترسی پیدا کنیم و هم برای مدیریت بازار کار تلاش کنیم. ربیعی خاطرنشان کرد: چالش امروز ما نرخ مشارکت است، از یک سو باید نرخ رشد اتفاق بیفتد تا مشارکت رخ دهد و از سوی دیگر مشارکت افزایش یابد تا رشد حاصل شود. اگر ۴۰درصد جمعیت در بازار کار مشارکت دارند، باید به ۷۰درصد مشارکت برسند.