نتیجه آمارگیری هزینه و درآمد سال 1391
مرکز آمار ایران در گزارش هزینه و درآمد خانوارهای شهری کشور گزارشی از چگونگی سکونت دهک‌های مختلف منتشر کرده است. نکته جالب و ابهام‌آمیز این گزارش در نحوه تساحب املاک مسکونی است. در ستون اول این گزارش آمده که نزدیک به 68درصد کل دهک‌های جامعه صاحب خانه (صاحب عرصه و اعیانی) هستند. به بیانی بر اساس اعلام مرکز آمار از هر 10 خانوار ایرانی، هفت‌خانوار صاحب خانه هستند. بر اساس آخرین آماری که مرکز آمار منتشر کرده است در مجموع 4/67درصد از مردم در خانه‌های ملکی عرصه و اعیانی (صاحب خانه و زمین) 1/1درصد در خانه‌های اعیانی (فقط صاحب ساختمان بدون زمین)، 9/14درصد در خانه‌های اجاری، 8/6درصد در خانه‌های رهنی، دودرصد در خانه‌های در برابر خدمت، 8/7درصد در خانه‌های رایگان زندگی می‌کنند.
دهک اول: به نظر می‌رسد بیشترین نوع تصرف ملک در دهک‌های اول تا سوم باید در املاک اجاری و رهنی باشد، اما در این گزارش اینطور نیست! نزدیک به 56درصد خانوارهای دهک اول صاحب خانه، 31/0درصد آنها صاحب اعیانی خانه، 7/25درصد آنها در مسکن اجاره‌ای، 04/3درصد آنها در خانه‌های رهنی، 42/0درصد آنها در خانه‌های در برابر خدمت، 49/14درصد آنها در املاک رایگان و 24/0درصد نیز در سایر املاک مسکونی ساکن هستند.
دهک دوم: در این دهک نیز بیشترین نوع تصرف مسکن به «ملکی و اعیانی» بازمی‌گردد. اعلام شده 59/52درصد افراد موجود در این دهک صاحب خانه هستند. 82/26درصد آنها در خانه‌های اجاره‌ای، 93/10درصد در خانه‌های رایگان، 84/5درصد در خانه‌های رهنی، 55/3درصد در خانه‌های در برابر خدمت ساکن هستند.
دهک سوم: در این دهک نیز 35/57درصد خانوارها دارای عرصه و اعیانی هستند، 08/23درصد در خانه‌های اجاری، 09/9درصد در خانه‌های رایگان، 6/7درصد در خانه‌های رهنی و 6/2درصد در خانه‌های در برابر خدمت زندگی می‌کنند.
دهک چهارم: بیشترین نحوه تصرف ملک در این گروه به دارای عرصه و اعیانی، اجاری، رایگان، رهنی و در برابر خدمت است.
دهک پنجم: 46/66درصد خانوارهای موجود در این دهک صاحب خانه هستند، 53/14درصد آنها اجاره‌نشینند، 16/7درصد آنها در خانه‌های رایگان زندگی می‌کنند، 5/9درصد آنها در خانه‌های رهنی هستند و 41/1درصد آنها خانه در برابر خدمت دارند.
دهک ششم: مثل سایر دهک‌ها در این دهک نیز بیشترین نحوه تصرف ملک‌داشتن عرصه و اعیانی است. در این دهک 61/69درصد خانوارها صاحب خانه هستند، 94/12درصد آنها در خانه‌های اجاره‌ای زندگی می‌کنند، 22/9درصد آنها در خانه‌های رایگان و 75/5درصد در خانه‌های رهنی ساکن شدند.
دهک هفتم: 53/74درصد از خانوارهایی که در دهک هفتم قرار دارند صاحب خانه هستند. 38/8درصد خانوارها اجاره‌نشین، 7/6درصد در خانه‌های رایگان و 66/6درصد در خانه‌های رهنی زندگی می‌کنند.
دهک هشتم: 95/75درصد آنها صاحبخانه هستند، 06/8درصد آنها رهن‌نشینند، هفت‌درصد اجاره‌نشین، 22/5درصد در خانه‌های رایگان و 47/2درصد در خانه‌های دربرابر خدمت سکونت کردند.
دهک نهم: 82/79درصد خانوارهای قرار گرفته در این دهک صاحب خانه هستند، 76/6درصد رهن‌نشین و 52/6درصد اجاره‌نشین هستند. این دهک از توانمند‌ترین دهک‌هاست، با این حال 31/3درصد آنها در خانه‌های رایگان و 29/2درصد آنها در خانه‌های در برابر خدمت زندگی می‌کنند.
دهک دهم: به ثروتمندترین‌ها رسیدیم! 37/79درصد آنها صاحبخانه هستند، 56/6درصد آنها در خانه‌های رهنی سکونت دارند، 03/6درصد آنها اجاره‌نشینند، 4/3درصد آنها در مسکن رایگان اقامت دارند و 07/3درصد از آنها در برابر خدمت سکونت کردند. بر اساس آماری که در صفحه 165 این گزارش آمده است، 23/36درصد املاک مسکونی خانوارهای ایرانی سه‌اتاق دارند، 02/34درصد آنها چهاراتاقه هستند، 9/12درصد دواتاقه، 25/11درصد آنها پنج‌اتاقه، 35/4درصد نیز شش‌اتاق و بیشتر و در نهایت 26/1درصد املاک تک‌اتاقه هستند.
همین جداول را اینگونه بررسی شده است که: متوسط زیربنای محل سکونت خانوارها در دهک‌های درآمدی شهری بیانگر آن است که کمتر از 66درصد خانوارهای این دهک‌ها در خانه‌هایی با متراژ کمتر از 100 متر مربع و حدود 34درصد نیز در خانه‌هایی با متراژ 100 تا 500 متر و بالا سکونت دارند. بر اساس آخرین آمار هزینه- درآمد خانوارهای شهری در سال 91 از مجموع 10 دهک درآمدی 72/19درصد از این خانوارها در خانه‌های 111 تا 150 متری و 3/0درصد در خانه‌های 500متر به بالا زندگی می‌کنند که بر این اساس بیشترین و کمترین میزان متوسط متراژ محل سکونت دهک‌های درآمدی شهری رقم می‌خورد. بر این اساس، 14/6درصد خانوارها در 10 دهک درآمدی در خانه‌های 40مترمربع و کمتر، 50/6درصد در 41 تا 50 متری، 64/8درصد در 51 تا 60 متری، 78/13درصد در 61 تا 75متری، 3/8درصد در 76 تا 80 متری، 5/9درصد در 81 تا 90 متری، همچنین 9/13درصد در خانه‌های 91 تا 100متری زندگی می‌کنند.
