طيبه شهبازي: رويدادهايي كه در هفته گذشته پتانسيل نوساني كردن بازارهاي ارز و سكه را داشتند كم نبودند. با اين وجود باز هم شاهد تغييرات شديد قيمتي براي دلار و سكه طلا نبوديم. از رسيدن اونس طلا به بالاترين رقم در يك ماه اخير و تصويب بودجه آمريكا براي سال جديد ميلادي گرفته، تا خبرهاي مهم از ژنو و رسيدن به توافق جديد پيرامون مساله هسته‌اي ايران، مسائلي بودند كه در هفته گذشته از اهميت ويژه برخوردار بودند. در كنار اين اخبار، مساله لغو تحريم‌هاي ايران و همچنين عقب نشيني كنگره آمريكا از اعمال تحريم‌هاي جديد عليه كشورمان قرار داشت.
در ميان اين همه خبرهاي خوشايند و اميدواركننده، بازار قراردادهاي آتي سكه بورس كالا هم به تبع جو شكل گرفته در بازار و تغييرات سكه نقدي و دلار، هفته گذشته را با نوسانات بيشتري به نسبت چند هفته اخير گذراند. اين بازار شنبه تا چهارشنبه هفته قبل را با پنج سررسيد در تابلو معاملاتي پشت سر گذاشت. سكه تازه نفس تير، سررسيدي بود كه از روز شنبه به جمع اين سكه‌ها پيوست تا براي كمتر از يك هفته معامله گران فرصت انتقال از سررسيدهاي نزديك به دور را داشته باشند. به اين ترتيب سكه دي ماه كه روز چهارشنبه شاهد آخرين روز معاملاتي خود بود، طي روزهاي پنج شنبه گذشته و امروز از طريق شعب منتخب بانك سامان، به خريداران تحويل مي‌شود.
جمعه 20 دي‌ماه، زماني كه سرمايه‌گذاران طلا در بازارهاي لندن و نيويورك در انتظار اعلام آمار بيكاري يك ماهه آمريكا بودند، قيمت طلا با شيبي ملايم رو به صعود گذاشت تا در نهايت در پايان دادوستدهاي اين روز بهاي اين فلز با افزايش 21 دلاري به نسبت روز قبل از آن، به 1248 دلار در هر اونس رسيد. اين افزايش به دنبال انتشار آمارهاي نااميدكننده از بازار كار آمريكا و كاهش نگراني از اتخاذ سياست تعديل تدريجي خريد اوراق قرضه فدرال رزرو در طول امسال صورت گرفت.
جو رواني حاكم بر بازار جهاني طلا پس از اعلام رسمي احراز پست رياست فدرال رزرو آمريكا توسط يلن، بر پايه افزايش بهاي اين فلز در سال 2014 شكل گرفته است. مخالفان تداوم سياست تسهيل پولي بر اين باورند كه وي با پافشاري بر ادامه يافتن اين طرح و همچنين باقي ماندن نرخ سود بانكي نزديك به صفر درصد، لطمات جبران ناپذيري را بر بدنه اقتصاد آمريكا وارد خواهد كرد. نمودار يك ماهه تغييرات بهاي اونس طلا هم نشان از صعودي بودن قيمت اين فلز دارد.
آنچه در اولين روز هفته ميلادي گذشته در بازارهاي جهاني بر اونس طلا گذشت، در ابتدا افزايش قيمت و پس از آن روند رو به كاهش تا ميانه معاملات اين روز و بعد دوباره صعود قيمت بود. بيشينه بهاي طلا روز دوشنبه 1254 دلار بود كه بيشترين قيمت براي اين فلز از يك ماه گذشته تاكنون به حساب مي‌آمد و در پايان معاملات اين روز هم، با همين قيمت با معامله‌گران خداحافظي كرد.
در همين حال روز شنبه گذشته، در بازارهاي داخلي شاهد بالا رفتن بهاي سكه‌هاي نقدي و آتي بوديم. در اين روز بر قيمت سكه در بازار نقدي - تا ميانه معاملات – حدود 9000 تومان افزوده شد تا سكه تمام بهار آزادي بين 874 تا 883 هزار تومان نوسان كند.
پيش از بازگشايي بازارهاي نقدي، سررسيدهاي آتي سكه كار خود را با افزايش محدود بها آغاز كرده بودند. روز شنبه در اولين روز معاملات سررسيد تير، اين سكه با بهاي 942 هزار و 500 تومان كشف قيمت شد. پيش از اين سررسيد ارديبهشت در تاريخ 20 آذر امسال با بهاي 922 هزار تومان كشف قيمت شده بود كه روز شنبه بهاي 918 هزار تومان را ثبت كرد و از كاهش قيمت خبر داد.
با وضعيت فعلي كه بازارهاي ارز و سكه خالي از سفته‌بازان شده‌اند، قيمت، ديگر ملاك خريد و فروش قرار نمي‌گيرد و اين تنها عرضه و تقاضا است كه اين بازارها را سرپا نگه داشته است. به عبارت ديگر تقاضاي واقعي براي ارز و سكه اكنون جايگزين سفته‌بازي شده است و قيمت‌هاي اعلامي براي سكه، ملاك خريد و فروش قرار نمي‌گيرد. در همين راستا بازار قراردادهاي آتي سكه هم ديگر نسبت به تغييرات قيمت سكه نقدي، واكنش‌هاي شديد نشان نمي‌دهد و با بالا و پايين شدن اندك قيمت، خريداران و فروشندگان اين بازار تنها به شناسايي سود و به انتقال موقعيت‌ها مي‌پردازند.
با مقايسه قيمت روز پنج‌شنبه گذشته سكه تمام بهار آزادي در بازار نقدي به نسبت بهاي يك ماه پيش از آن، مي‌توان به ثبات قيمتي اين سكه پي برد. در طول يك ماه گذشته كمترين و بيشترين قيمت ثبت شده در پايان معاملات روزانه براي سكه تمام بهار طرح جديد به ترتيب 866 و 884 هزار تومان بوده است يعني تنها 18 هزار تومان اختلاف. قيمت اين سكه در ماه‌هاي شهريور، مهر، آبان و آذر به ترتيب از بيش از يك ميليون تومان، 933، 929 و 880 هزار تومان بوده است كه نشان از كاهش تدريجي آن دارد.
در اين ميان بازار قراردادهاي آتي سكه طلا هم به‌طور طبيعي از نوسانات سكه نقدي پيروي مي‌كند. بهاي سررسيد دي اين بازار در آخرين روز معاملاتي خود 870 هزار و 979 هزار تومان بود كه در مقايسه با قيمت كشف شده اين سررسيد (يك ميليون و 165 هزار تومان) كاهش بيش از 290 هزار توماني را نشان مي‌داد.
روند ريزشي قيمت در بازارهاي ارز و سكه كه از اواسط مرداد همزمان با روي كار آمدن دولت تدبير و اميد آغاز شده، تا ماه‌هاي پاياني سال ادامه پيدا كرده است و جو بازارهاي اين چنيني را كه اوج رونق آنها با هيجانات و افت و خيزهاي شديد بها قرين است، با ركود روبه رو كرده به گونه‌اي كه اكنون نه تنها تقاضاي سفته‌بازي از بازارهاي ارز و سكه رخت بربسته، بلكه بازار قراردادهاي آتي سكه هم شاهد حجم معاملات بسيار پايين هستند كه نشان‌دهنده بي رغبتي معامله‌كنندگان براي حضور در اين بازار است.
مدير قراردادهاي مشتق كالايي بورس كالا اما در گفت و گو با خبرگزاري فارس، با تاكيد بر اينكه نوسان نرخ سكه بر ميزان معاملات بازار آتي اثر مستقيم دارد، گفت: با راه‌اندازي سررسيدهاي ماه‌هاي زوج سال و تعيين طولاني‌تر افق سرمايه‌گذاري، از معاملات سكه آتي استقبال شده است. پدرام زادنو عزيزي با اشاره به آخرين تحولات بازار سكه آتي و نوسان آن پس از رخدادهاي سياسي بين‌المللي، اظهار كرد: با آمدن اخبار مثبت سياسي، نرخ سكه در بازار و معاملات آتي با كاهش مواجه شد، اما اين كاهش قيمت موجب از رونق افتادن معاملات نشد، بلكه هرچه نوسان سكه افزايش مي‌يابد، به نسبت حجم معاملات با رشد همراه مي‌شود. وي پيرامون ورود سررسيد جديد به اين بازار گفت: اخيرا سررسيد سكه براي تيرماه 93 راه‌اندازي شده كه پس از آن شاهد استقبال سرمايه‌گذاران از آن بوديم، چرا كه افق سرمايه‌گذاري بلندمدت موجب اطمينان خاطر بيشتر آنان مي‌شود.
اين اظهارات البته در شرايطي است كه حجم قراردادهاي معامله شده بازار آتي سكه نسبت به يك سال گذشته به شدت كاهش يافته و نوسانات اندك در بازارهاي ارز و سكه نقدي در كنار ريزش‌هاي پياپي بها، موجب كاهش رغبت
معامله‌گران براي حضور در اين بازار شده است.
از ديگر سو، روز يكشنبه گذشته در بازار قراردادهاي آتي سكه طلا، اختلاف ميان سررسيدها آنقدر كاهش يافته بود كه نزديك ترين سررسيد اين بازار (سكه دي ماه) كه تنها سه روز تا تحويل آن فرصت باقي بود، با دورترين سررسيد كه به تازگي وارد اين بازار شده بود، تنها 65 هزار تومان اختلاف قيمت داشت، يعني كمتر از 70 هزار تومان اختلاف براي 6 ماه. اين در حالي است كه زماني كه قيمت سكه‌هاي آتي بالاي يك ميليون تومان بود، اختلاف ميان سررسيدها به 40 هزار تومان هم مي‌رسيد كه موجب مي‌شد تفاوت قيمت براي چهار ماه، به بيش از 100 هزار تومان برسد.
روزهاي ابتدايي هفته گذشته كه حامل اخبار مهم مذاكرات ژنو بودند، نتوانستند به‌طور شديدي به هيجاني شدن بازارهاي ارز و سكه دامن بزنند، اما از عصر يكشنبه كه خبر توافق اخير ژنو مخابره شد، اين بازارها تا حدودي شروع به ريزش كردند و روز دوشنبه هم به اين كاهش‌ها ادامه دادند؛ به طوري كه در اين روز از بهاي دلار بيش از 20 تومان و از قيمت سكه نقدي 8000 تومان كاسته شد - كه البته ريزش شديدي براي سكه به حساب نمي‌آمد- چراكه اونس طلا در اين روز به بيشترين بهاي يك ماه خير خود رسيده بود و به سكه اجازه ريزش شديدتر را نمي‌داد. با اين وجود با توجه به نوسانات نامحسوس بهاي سكه در ماه‌هاي اخير، می‌توان اين ريزش را مهم تلقي كرد.
صعود طلا در بازارهاي جهاني اما با آمدن آمارهاي جديد و مثبت اقتصادي روز سه‌شنبه هفته گذشته روند عكس به خود گرفت. آمارهاي قوي از ميزان خرده فروشي در آمريكا و بهبود چشم‌انداز رشد اقتصاد جهاني موجب افزايش شاخص‌ها در بازارهاي سهام شده و قيمت طلا را در روزهاي سه‌شنبه و چهارشنبه اين هفته كاهشي كرد و باعث شد تا طلا از بالاترين قيمت يك ماه اخير خود (1253 دلار كه روز دوشنبه ثبت كرده بود) فاصله بگيرد. اين در شرايطي بود كه نشست بعدي فدرال رزرو آمريكا در روزهاي 28 و 29 ژانويه، تاحد زيادي مسير حركتي قيمت طلا را در هفته‌هاي آينده مشخص
خواهد كرد.
در اين دو روز سكه‌هاي نقدي و آتي هم تقريبا با نوسانات اونس طلا هماهنگ شدند. بعد از توافق اخير ژنو، بازار ارز دوباره به روزهاي متعادل خود بازگشت و به نوسان اندك در محدوده 2945 تا 2955 تومان ادامه داد كه اين مساله بازار سكه را باز هم متوجه تغييرات بهاي جهاني طلا كرده است. به‌طور كلي طي روزهاي بعد از توافق هسته‌اي با 1+5، قيمت‌ها افت شديدي را تجربه نكردند، اما انتظارات افزايشي تعديل شد و حالا ديگر بازار با خيال راحت تري به خوش‌بيني خود ادامه مي‌دهد.
آنچه در پيش رو است، آغاز لغو تحريم‌ها عليه ايران از سوي كشورهاي غربي و اتحاديه اروپا از روز دوشنبه است كه از اهميت بالايي براي بازارهاي ارز و سكه برخوردار است؛ اما باز هم نمي‌توان منتظر ريزش‌هاي شديد قيمتي بود چراكه روند پيش رو كاملا مورد انتظار اين بازارها بوده است و شوكي را متوجه قيمت‌ها نخواهد كرد. در كنار اين مسائل، تغييرات قيمتي اونس طلا هم مورد توجه بازارهاي داخلي است و تصويب نهايي بودجه آمريكا مساله مهمي است ك پيش روي بازارهاي جهاني طلا قرار دارد.