با وجود اینکه وزارت نفت توجه ویژه‌ای به افزایش برداشت از ذخایر مشترک داشته است، اما همچنان بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم کشور ما در این زمینه پایین است. دلیل این مساله را می‌توان در استفاده همسایگان از تکنولوژی‌های جدید و پیمانکاران خارجی جست‌و‌جو کرد؛ موضوعی که مد نظر ایران نیز هست. همزمان با انتشار این خبر که عراقی‌ها رسما برداشت از میدان «آذر» را آغاز کرده‌اند، گزارشی درباره میدان مشترک «فروزان» منتشر شده است.
به گزارش ایران‌جیب به نقل از آرمان، به نظر می‌رسد این میدان مشترک از معدود میدان‌هایی است که ایران توانسته در آن جا پا سفت کند و برداشت قابل توجهی انجام دهد.
اضافه برداشت از فروزان
طرح افزایش روزانه تولید نفت از ۴۰ هزار بشکه به ۱۰۰ هزار بشکه در میدان مشترک فروزان از سوی ایران درحالی با تاخیرهای فراوان در حال انجام بود که به گفته برخی رسانه‌ها عربستان با تولید روزانه بیش از ۴۵۰ هزار بشکه بیش از نیمی از ذخایر قابل برداشت فروزان را از آن خود کرد. طبق آمارهای موجود از میزان برداشتهای طرف ایرانی و عربستانی از مخزن این میدان مشترک، برآورد می‌شود که تاکنون در حدود ۶۰۰ میلیون بشکه از ذخایر نفت خام این میدان برداشت شده است و حدود ۴۶۰ میلیون بشکه از ذخایر قابل برداشت آن باقی مانده است. به گفته این رسانه‌ها، در سالهای اخیر برداشت نفت کشورمان از میدان مشترک فروزان در پیک، رقم ۴۰ هزار بشکه در روز را به ثبت رسانده است و اکنون حدود ۳۵ تا ۴۰ هزار بشکه در روز برداشت نفت از این میدان مشترک نفتی داریم. در طرف عربستان اما اوضاع متفاوت است، در طی دو دهه اخیر و بخصوص از سالهای ابتدایی قرن بیست و یکم، عربستان سرمایه‌گذاری‌های متعددی روی این میدان نفتی انجام داد و تولید خود را به ۴۰۰ هزار بشکه در روز رساند. میزان تولید روزانه نفت عربستان از این میدان مشترک در ابتدای سال ۲۰۰۵ میلادی به ۴۵۰ هزار بشکه رسید و با این نرخ تولید ادامه یافت. عربستان با برداشتی بیش از ۴۵۰ هزار بشکه نفت خام در روز، بیش از ۱۱ برابر ایران از این مخزن مشترک برداشت نفت خام دارد.
این آمار در حالی از سوی برخی رسانه‌ها اعلام شد که وزارت نفت اعلام کرد ایران تاکنون ۲۴ درصد بیشتر از آنچه باید از میدان مشترک فروزان برداشت کرده است.طبق اطلاعاتی که از سوی وزارت نفت در اواخر خردادماه سال ۱۳۹۵ اعلام شد ایران با وجود سهم ١١ درصدی از میدان فروزان، تاکنون بالغ بر ٧۶٣ میلیون بشکه نفت (معادل ۴/۲۴درصد از کل نفت تولید شده میدان در ایران و عربستان) از این میدان مشترک برداشت کرده است. با توجه به خط مرزی ایران و عربستان در خلیج فارس، سهم ایران از مجموع نفت درجای میدان فروزان، حدود ١١ درصد و سهم عربستان ٨٩ درصد است و بررسی تاریخچه تولید ایران و عربستان از این میدان نشان می‌دهد، ایران تاکنون ٧۶٣ میلیون بشکه نفت و عربستان تاکنون ٢ میلیارد و ٣۶۰ میلیون بشکه نفت از این میدان مشترک برداشت داشته اند که موید سهم بیش از ٢۴ درصدی تولید ایران و کمتر از ٧۶ درصدی تولید عربستان از فروزان (مرجان) است. بر پایه این گزارش، کم بودن تولید نفت ایران از این میدان در مقایسه با عربستان، ناشی از شکل میدان و سهم طبیعی بیشتر عربستان است و ایران با وجود سهم ١١ درصدی از فروزان، توانسته است بیش از ٢۴ درصد از مجموع نفت استحصال شده را از این میدان مشترک برداشت کند.
وزارت نفت به نقل از شرکت نفت فلات قاره ایران، تولید کنونی میدان فروزان را حدود ٣٨ هزار بشکه در روز اعلام و عنوان کرده است اگرچه ظرفیت تاسیسات فرآورشی عربستان در میدان مرجان (مشترک با فروزان) ۴۰۰ هزار بشکه در روز است، اما شواهد نشان می‌دهد این کشور هم اکنون روزانه حدود ١٩۰ هزار بشکه نفت از این میدان برداشت می‌کند.از سوی دیگر، نتایج مطالعات مدلی مخزنی که به تازگی در شرکت نفت فلات قاره ایران انجام شده است، حاکی از مهاجرت طبیعی نفت از بخش عربستانی به بخش ایرانی است و این رویداد، افزایش ظرفیت تولید نفت از این میدان را در آینده امکان‌پذیرتر می‌کند. همچنین چندی بعد وزارت نفت به نقل از شرکت نفت فلات قاره ایران در خصوص میدان فروزان، میزان برداشت نفت ایران از این میدان، برنامه تولید عربستان از مرجان (مشترک با فروزان) و ذخایر درجای این میدان مشترک، توضیحاتی ارائه داد.
روند نزولی برداشت عربستان از مرجان
در این توضیحات آمده است که منابع اطلاعاتی مختلفی برای کسب اطلاعات میدانهای مشترک در وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد که یکی از این منابع گزارش‌های منتشر شده موسسه وود مکنزی Wood Mackenzie است. بر اساس گزارش منتشر شده آن موسسه در ماه دسامبر سال ٢۰١۴، نرخ تولید واقعی میدان مرجان طی سالهای ٢۰۰۵ تا ٢۰١۴ به ترتیب ٣۰۰، ٣٢۵، ٢۵۰، ٣١٣، ٢١۰، ١٩۰، ١٨۰، ١٨۰، ١٩٧ و ١٩۵ هزار بشکه در روز بوده است. گزارش این موسسه، میزان تولید روزانه میدان مرجان در سال ٢۰١۶ را حدود ١٧۶ هزار بشکه در روز برآورد کرده است، همچنین ظرفیت تاسیسات فرآورشی در طرح توسعه از سوی طرف عربستانی، ۴۰۰ هزار بشکه بوده است که پس از اجرای آن به حدود ٣۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. شرکت نفت فلات قاره ایران، توضیحاتی نیز در خصوص برنامه تولید میدان فروزان داده و اعلام کرده است: در ابتدا و بر مبنای اطلاعات اولیه از نواحی ناشناخته میدان، برنامه تولید روزانه ١۰۰ هزار بشکه در قالب طرح توسعه پیشنهادی برای عقد قرارداد بیع متقابل در سال ٢۰۰١ از سوی شرکت متقاضی ارائه شد که پس از حفاری چاه‌های ارزیابی و اخذ اطلاعات جدید مخزنی مشخص شد رسیدن به سقف تولید یادشده دست یافتنی نیست.