«تابلوی تاکسی تلفنی را که روی خودرو دیدم بی‌درنگ سوار شدم. دیروقت بود و خوشحال بودم که توانسته‌ام خودرو مطمئنی پیدا کنم.
به خیابان که دقت کردم، دیدم مسیر برایم آشنا نیست و به محض اینکه اعتراض کردم، تازه فهمیدم که فریب خورده‌ام... » دختر به محض آگاه شدن از تقلبی بودن تاکسی، در نخستین پیچ در را باز می‌کند و خود را به خیابان می‌اندازد. جای زخم‌های این اتفاق تلخ را روی لب و بینی‌اش می‌توان دید. این تنها یکی از تجربه‌های تلخ شهروندان از سوار شدن به تاکسی‌های تقلبی است. در اداره پلیس هر روز پرونده‌های جدیدی در زمینه شکایت از رانندگان متخلفی باز می‌شود که با اهدافی جز رساندن مردم به مقصد، آنها را سوار خودرو خود می‌کنند و در برخی موارد مشکلات متعددی برای مسافر پیش می‌آورند.
تا وقتی خودروهای شخصی، به عنوان مسافرکش جلوی پای مردم ترمز می‌زنند نگرانی کمتری درباره سوءاستفاده احتمالی راننده وجود دارد زیرا مسافر می‌تواند با هشیاری از سوار شدن به خودروهای بی‌نام و نشان خودداری کند اما وقتی متخلفان کسانی هستند که تابلوی تاکسی تلفنی و آژانس را روی سقف گذاشته‌اند نگرانی‌ها بیشتر می‌شود؛ در واقع پرسش این است که چگونه می‌توان تاکسی‌های تقلبی را از تاکسی‌های اصلی تشخیص داد؟
پاسخ رییس اتحادیه موسسه‌های توریستی و اتومبیل کرایه تهران به این پرسش صمت این است: هیچ راهی وجود ندارد که مردم تاکسی‌های تقلبی را از واقعی تشخیص دهند!
رضا قربانی البته این توضیح را هم اضافه می‌کند که از این نوع تخلف یعنی نصب تابلو سقفی تاکسی تهران روی خودروهای شخصی، تعداد زیادی گزارش نشده است. وی می‌گوید: اینکه می‌گویند یک باند این تابلوها را خرید و فروش می‌کند صحت ندارد؛ کسانی که این تابلوها را کنار خیابان می‌فروشند افراد سودجو و فرصت‌طلبی هستند که تعدادشان زیاد هم نیست. به تازگی یک نفر این تابلوها را به صورت غیرمجاز و عمده تهیه می‌کرد و در کنار خیابان می‌فروخت که با پیگیری اتحادیه، شناسایی شده و تعهد داد دیگر این کار را انجام ندهد.
قربانی می‌گوید: اگر تعداد زیادی از این افراد یافت شوند یا شکایت‌های زیادی در این زمینه به اتحادیه برسد به طور حتم شکایت قضایی و تشکیل پرونده در دادگاه اتفاق خواهد افتاد؛ همانطور که در اتفاق مشابهی در سال‌های گذشته، این پرونده تشکیل و پیگیری انجام شده است اما در حال حاضر تعداد چنین اتفاق‌هایی آنقدر زیاد نیست که نیاز به پیگیری قضایی داشته باشد. او می‌گوید: اینها تعدادی خلافکار خرده‌پا هستند که تابلوها را به طور عمده از مغازه‌ها خریداری کرده و کنار خیابان به فروش می‌رسانند.
تاکسی شدن با هزینه اندک
رییس اتحادیه موسسه‌های توریستی و اتومبیل کرایه تهران درست می‌گوید؛ تهیه این تابلوها کار دشواری نیست و نیاز به مجوز خاصی ندارد. کافی است در پیاده‌روهای میدان خراسان به سمت تیردوقلو در جنوب تهران قدم بزنید. اینجا مغازه‌های زیادی هستند که یکی از اجناس عرضه شده آنها، تابلوی سقفی تاکسی‌تلفنی و آژانس تهران است؛ البته در همه آنها محل نام و کد موسسه خالی است اما کدام مسافری را سراغ دارید که به این جزییات، آنهم وقتی خسته و باعجله به دنبال سوار شدن به تاکسی است، دقت کند؟ این تابلوها را با پرداخت هزینه‌ای بین ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان می‌توان تهیه کرد؛ بدون نیاز به هیچ مجوزی. آنطور که رییس اتحادیه موسسه‌های توریستی و اتومبیل کرایه تهران می‌گوید، هیچ انحصاری برای خرید و فروش این تابلوها وجود ندارد. پیش‌تر این تابلوها در انحصار اتحادیه بود اما قربانی می‌گوید از زمانی که این موسسه تصمیم گرفت طراحی تابلوها را تغییر دهد، طرح‌های قدیمی در مغازه‌ها به بهای کم فروخته می‌شود و کسی هم نمی‌تواند مانع این فروشنده‌ها شود.
لزوم برخورد با فروش غیرقانونی تابلوها
از میزان تخلفات رخ داده تا امروز در زمینه فروش غیرمجاز تابلوهای سقفی تاکسی تلفنی در کنار خیابان‌های تهران رقم دقیقی در دست نیست و از آنجا که بسیاری از کسانی که این تابلوها را خریداری می‌کنند تنها قصد مسافرکشی دارند، شکایتی از آنها نشده و در نتیجه آماری از تخلفات هم ثبت نمی‌شود اما مسلم است که خرید غیرقانونی و سوءاستفاده از تابلوی سقفی آژانس‌ها جرم محسوب می‌شود و پیگرد قانونی دارد. سیدجعفر تشکری‌هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران نیز بر مجرم بودن خریداران و استفاده‌کنندگان این تابلوها به طور غیرقانونی تاکید دارد و معتقد است نیروی انتظامی باید برخورد جدی و قانونمند با اینگونه تخلفات در معابر شهری داشته باشد.
معاون شهردار تهران امیدوار است فروش غیرمجاز تابلوهای سقفی تاکسی‌های تهران به‌عنوان یک تخلف با اجرای لایحه ساماندهی آژانس‌ها و موسسه‌های کرایه خودرو در تهران متوقف شود. مسئولیت حمل بار و مسافر براساس قانون به عهده شهرداری‌ها گذاشته شده است و در همین زمینه، برای پیشگیری از تخلفات آنطور که تشکری‌هاشمی می‌گوید، لایحه ساماندهی آژانس‌های شهر تهران به شورای شهر ارائه شده است.
وی با ابراز نگرانی در زمینه بی‌اعتماد شدن شهروندان به خدمات شهرداری با افزایش جرایمی مانند فروش تابلو سقفی تاکسی‌ها و آژانس‌ها تاکید می‌کند که مردم نباید ارتکاب این جرایم را به پای شهرداری بگذارند و این دستفروشان هیچ ارتباطی با فعالیت‌های شهرداری ندارد.
در حال حاضر بیش از ۱۷۰۰ واحد صنفی در قالب آژانس و تاکسی تلفنی در تهران فعالیت می‌کنند که بیش از ۵۰هزار خودرو زیرمجموعه این آژانس‌ها به جابه‌جایی شهروندان مشغولند؛ البته این فقط آمار واحدهای مجاز است و به اعتراف مسئولان، تعداد زیادی واحد غیرمجاز آژانس نیز در سطح شهر فعالیت دارند که اگرچه تعداد دقیق آنها مشخص نیست اما اتحادیه موسسه‌های توریستی و اتومبیل کرایه وعده برخورد با آنها را داده است. علاوه بر مشکلاتی که این واحدهای غیرمجاز برای شهروندان ایجاد می‌کنند، به نظر می‌رسد اکنون باید منتظر دیگر نتایج نامطلوب استفاده از خودروهای شخصی باشیم که تنها با قرار دادن یک تابلو روی سقف خودرو، تبدیل به تاکسی می‌شوند. اگرچه قصد بیشتر این افراد، درآمدزایی و جلب تعداد بیشتر مسافران به نظر می‌رسد اما خرید و فروش غیرمجاز و آزادانه این تابلوها، راه را برای سوءاستفاده‌های دیگری باز می‌گذارد که آسایش و جان مسافران را تهدید می‌کند.
اکرم امینی - گروه صنعت / صمت